Davud Paşa Mahkemesi 1 Numaralı Sicil (H. 1196-1197 / M. 1782-1783) cilt: 79, sayfa: 78 Hüküm no: 5 Orijinal metin no: [Kapakiçi-5] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Koruk Mahmud mahallesinden eski Silahdar Ocağı kethudası Mustafa Ağa’nın evinin yanına yaptırdığı çeşme ile bağ, dükkân ve on bir adet evini vakfetmesi Mâ fî-hâzihi’l-mecelletü’l-celîle mine’l-vakfi’s-sahîh ve’l-habsi’s-sarîh vaka‘a küllühû ledeyye ve sahha cemî‘uhû beyne yedeyye ve innî hakemtü bi-sıhhatihî ve lüzûmihî fî-husûsihî ve umûmihî âlimen bi’l-hilâf beyne’l-eimmeti’l-eşrâf harrerehü’l-fakīru ilâ-afvi rabbihi’l-azîz Hafız Mustafa b. el-Hâc Yusuf el-müvellâ-hilâfeten bi-mahkemeti Davudpaşa bi-medîneti Kostantıniyye -sînet ani’l-beliyye- Gufira lehümâ. El-hamdülillâhi’l-vehhâb li’l-müminîn sebîlü’s-savâb ve’s-salâtü ve’s-selâmü alâ-Rasûlihî Muhammedini’l-hâssi alâ-talebi’s-sevâb ve alâ-âlihî ve ashâbihî hayrü’l-âl ve hayrü’l-ashâb ammâ ba‘d, işbu kitâb-ı sıhhat-nisâbın inşâ ve tahrîrine bâ‘is ve bâdî oldur ki, sâbıkā Silahdâr Ocağı kethudâsı olup mahmiye-i İslâmbol’da Koruk Mahmud mahallesinde sâkin umdetü’l-emâcid ve’l-a‘yân sâhibü’l-hayrât ve tâlibü’l-meberrât el-Hâc Mustafa Ağa b. Habib meclis-i şer‘-i şerîf-i enver ve mahfil-i dîn-i münîf-i ezherde vakf-ı âti’z-zikre li-ecli’t-tescîl ve li-emri’l-itmâm ve’t-tekmîl mütevellî nasb ve ta‘yîn olunan el-Hâc Mehmed Çavuş Ağa b. Mehmed mahzarında ikrâr-ı sarîh-i şer‘î ve i‘tirâf-ı sarîh-i mer‘î edip ben bundan akdem mahmiye-i İstanbul hâricinde Papuççuoğlu Çiftliği demekle ma‘rûf çiftliğe karîb Sazlıkbaşı nâm mevzi‘de hafr etdirdiğim âbâr-ı müte‘addideden cem‘ ve tahsîl olunan yedi çuvaldız mâ-i lezîz-i câriyi lağım ve kanavât ile Cevizleraltı nâm mahalle değin ba‘de’l-icrâ mahâll-i mezbûrdan mahmiye-i mezbûre dâhilinde Yayla sûkunda vâki‘ merhûm Çapa Ali Ağa’nın su terâzîsine gelince merhûm-ı mezbûrun vakfı mütevellîsi izni ve yevmî bir akçe hakk-ı mecrâ ile merhûm-ı mezbûrun çeşmesi suyu yolu ile icrâ, ba‘dehû zikr olunan yedi çuvaldız mâ-i lezîzi terâzî-yi merkūmdan ifrâz ve ihrâc edüp mâ-i mezbûru yine kanavât-ı müsennât ile sâlifü’z-zikr Koruk Mahmud mahallesinde vâki‘ sâkin olduğum mülk menzilime icrâ eylediğimden sonra ber-vech-i muharrer kanavâtına teba‘iyet ile yedimde mülküm olan mâ-i mezbûrun menzil-i mezkûrumda kifâyet mikdârından ziyâdesi olan bir çuvaldız fazlasını menzil-i mezbûrum duvarında tarîk-i âmda binâ eylediğim çeşmeye icrâ ve çeşme-i mezbûru cemî‘ hukūkuyla ba‘de’l-vakf çeşme-i mezbûrdan kâffe-i enâma şürb ü sikāyete izn-i âm verip nice zamandır cemî‘ ibâdullâh çeşme-i mezbûrdan şürb ü sikāyet üzere olmalarıyla çeşme-i mezbûru vakfiyet üzere işbu mütevellî-i mezbûra teslîm ve yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Yedikule Kapısı dâhilinde el-Hâc İlyas mahallesinde vâki‘ bir tarafdan el-Hâc İbrahim Ağa bostanı ve bir tarafdan aded-i kemere? varınca kal‘a duvarı ve bir tarafdan benim tasarrufumda vakıf bostan ve bir tarafdan ba‘zen Kara İbrahimoğlu el-Hâc Mehmed menzili ve ba‘zen Kapudan el-Hâc Ahmed menzili ve ba‘zen İbrahim Ağa menzili ve ba‘zen es-Seyyid el-Hâc Ahmed menzili ve ba‘zen Kurna Kâtibi İsmail Efendi menzili ve ba‘zen tarîk-i hâs ile mahdûd tûlen ve arzan bi-hesâbı terbî‘i bin altı yüz kırk sekiz zirâ‘ arsa üzerinde mağrûs eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmireyi muhtevî bir kıt‘a mülk bağçem ile yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Koca Mustafa Paşa mahallesinde vâki‘ bir tarafdan İbrahim menzili ve bir tarafdan Ahmed Çavuş menzili ve bir tarafdan Dellâk Ahmed menzili ve bir tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd iki bâb fevkānî oda ve dehliz ve tahtında matbah ve kenîf ve müşterek bi’r-i mâ ve bir mikdâr bağçe ve havluyu müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Uzun Yusuf mahallesinde vâki‘ bir tarafdan Veli Çavuş mülkü ve bir tarafdan Âişe Hatun mülkü ve bir tarafdan İbrahim Efendi mülkü ve bir tarafdan tarîk-i âm ile [mahdûd] tûlen ve arzan bi-hesâbı terbî‘i bin iki yüz zirâ‘ arsa üzerinde mebnî hâriciyede tahtânî iki bâb oda ve bir sofa ve bir camlı köşk ve bir ahur ve kenîf ve bi’r-i mâ ve bağçe ve dâhiliyede fevkānî iki bâb oda ve bir camlı sofa ve tahtında bir bâb oda ve matbah ve bodrum ve bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Aydın Kethudâ mahallesinde vâki‘ bir tarafdan Mustafa menzili ve bir tarafdan Rukiye Hatun menzili ve iki tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd tûlen ve arzan bi-hesâbı terbî‘i yedi yüz elli zirâ‘ arsada mebnî hâriciyede fevkānî bir bâb oda ve kenîf ve dâhiliyede fevkānî bir bâb oda ve dehliz ve tahtında iki oda ve matbah ve kenîf ve bi’r-i mâ ve bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Mi‘mâr Acem mahallesinde vâki‘ bir tarafdan ( ) menzili ve bir tarafdan Saliha Hatun menzili ve iki tarafdan tarîk-i âm ile mahmud iki bâb fevkānî oda ve dehliz ve bir bâb tahtânî oda ve matbah ve kenîf ve bi’r-i mâ ve bir mikdâr bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Cafer Ağa mahallesinde vâki‘ bir tarafdan Arabacı Abdullah menzili ve bir tarafdan el-Hâc İbrahim Ağa menzili ve bir tarafdan ba‘zen Abbas Efendi ve ba‘zen Ali Efendi menzilleri ve bir tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd üç bâb fevkānî oda ve dehliz ve kenîf ve bi’r-i mâ tahtânî oda ve matbah ve kenîf ve bi’r-i mâ ve bir mikdâr bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Şehremîni kurbünde Ereğli mahallesinde vâki‘ bir tarafdan Salih Efendi menzili ve bir tarafdan Ali menzili ve iki tarafdan tarîk-i âm ile [mahdûd] hâriciyede fevkānî iki bâb oda ve sofa ve dehliz ve kenîf ve tahtânî bir bâb oda ve dâhiliyede fevkānî iki bâb oda ve dehliz ve kenîf ve tahtânî matbah ve kenîf ve bi’r-i mâ ve bir mikdâr bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Topkapısı dâhilinde Bâyezid Ağa mahallesinde vâki‘ bir tarafdan ba‘zen Keresteci Agop zimmî ve ba‘zen Mehmed ve ba‘zen Terzi Sürab menzilleri [1a] ve bir tarafdan Toros zimmî menzili ve bir tarafdan Kestosdor zimmî menzili ve bir tarafdan tarîk-i hâs ile mahdûd tûlen ve arzan bi-hesâbı terbî‘i üç yüz zirâ‘ arsada mebnî fevkānî bir bâb oda ve bir sofa ve matbah ve tahtânî bir bâb oda ve matbah ve müşterek bi’r-i mâ ve bir mikdâr bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafdan Kirkor zimmî menzili ve bir tarafdan el-Hâc Mehmed menzili ve bir tarafdan Hanım Nasrâniye menzili ve bir tarafdan tarîk-i hâs ile mahdûd ve tûlen ve arzan bi-hesâbı terbî‘i üç yüz otuz zirâ‘ arsada mebnî fevkānî bir bâb oda ve sofa ve matbah ve tahtânî bir bâb oda ve kenîf ve müşterek bi’r-i mâ ve bir mikdâr bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede Deniz Abdal mahallesinde vâki‘ bir tarafdan Mahmud Beşe menzili ve bir tarafdan İsmail Efendi menzili ve bir tarafdan Osman Çavuş menzili ve bir tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd iki bâb fevkānî oda ve bir sofa ve dehliz ve kenîf ve tahtında bir matbah ve kenîf ve bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahmiye-i mezbûrede İbrahim Çavuş mahallesinde vâki‘ bir tarafdan Ahmed Beşe menzili ve bir tarafdan Berber Ahmed menzili ve bir tarafdan ba‘zen Haremeyn-i şerîfeyn Vakfı’ndan Hüseyin tasarrufunda olan menzil ve ba‘zen Yahya Beşe menzili ve bir tarafdan ba‘zen Ümmügülsüm Hatun menzili ve ba‘zen tarîk-i âm ile mahdûd iki bâb tahtânî oda ve bir sofa ve matbah ve kenîf ve bi’r-i mâ ve bir mikdâr bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafdan Pîrî Beşe menzili ve bir tarafdan Ali Çavuş menzili ve iki tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd iki bâb tahtânî oda ve kenîf ve bi’r-i mâ ve bağçeyi müştemil menzilimi ve yine yedimde mülküm olup mahrûse-i Edirne’de Kapamacılar sûkunda vâki‘ bir tarafdan Palaş zimmî dükkânı ve bir tarafdan Ralota Nasrâniye dükkânı ve bir tarafdan Ali Paşa sûku cidârı ve bir tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd bir kemer kapamacı dükkânım ki cem‘an on bir bâb menâzilim ile bir kıt‘a bağçe ve bir bâb dükkânımı dahi hasbeten lillâhi’l-ferdi’s-samed ve taleben li-merzâti’r-rabbi’l-ahad vakf-ı sahîh-i muhalled ve habs-i sarîh-i müebbed ile vakf ve habsedip şöyle şart ve ta‘yîn eyledim ki menâzil-i mezbûre ve bağçe-i mezkûr ve dükkân-ı merkūm tahammülleri olan ecr-i misilleri ve yed-i mütevellî ile alâ-mâ-ceret bihi’l-âde icâreteyn ile îcâr olunup ibtidâ-i icârât-ı mu‘accelâtına kendim mutasarrıf olup ve icârât-ı müeccelâtından hâsıla galleden evvelâ zikr olunan Çapa Ali Ağa Vakfı’na mâ-i mezbûrun hakk-ı mecrâsı olan yevmî bir akçe verile ve yevmî üç akçe suyolcu vazîfesi ve iki akçe tevliyet vazîfesi ve bir akçe kitâbet ma‘a cibâyet vazîfeleri ola ve vezâif-i mezkûreden fazlası yed-i mütevellîde hıfz olunup hîn-i iktizâda mâ-i mezbûrun müstakıllen cereyânı yollarının meremmâtı mesârifine sarf oluna ve iki nefer suyolcu mâ-i mezbûrun müstakıllen cereyânı yollarının meremmâtı hizmetinde olup san‘atında mahâreti ziyâde olan vazîfe-i mezkûrenin yevmî iki akçesine ve âharı bir akçesine mutasarrıflar olalar ve vakf-ı mezbûrun tevliyetine hayatda oldukça kendim mutasarrıf olup vefâtımdan sonra evlâdım ve evlâd-ı evlâdım ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdımın batnen ba‘de batnin ekber ve erşedi mutasarrıflar olalar, el-iyâzü billâh ba‘de’-inkırâz utekā ve utekātım ve onların evlâdı ve evlâd-ı evlâdı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdı kezâlik şart-ı sâbık üzere mutasarrıflar olalar, ba‘de inkırâzi’l-kül hâlen mahalle-i mezbûrede sâkin olduğum menzilime her kim mâlik olur ise vakf-ı mezbûra ol mütevellî ola, eğer ba‘de zamânin müsakkafât-ı mezkûreden mahlûl vâki‘ olursa yine vech-i meşrûh üzere âhara îcâr ve icâre-i mu‘accelesinden hâsıla galle ile akār iştirâ ve îcâr ve vakf-ı mezbûra zam ve ilhâk oluna ve tebdîl ve tağyîr ve taklîl ve teksîr şurûtu hayatda oldukça merreten ba‘de uhrâ yedimde ola, eğer mürûr-ı ezmine ile şurût-ı mezkûreye ri‘âyet müte‘assire olursa vakf-ı mezbûr mutlaka vakf-ı fukarâ-i ehl-i îmân ola deyü ta‘yîn-i şurût ve tebyîn-i kuyûd edüp dükkân-ı mezbûrumu bir ay mukaddem mahâllinde ve akārât-ı sâire-i mezkûreyi dahi fâriğan ani’ş-şevâgil mütevellî-i mezbûr el-Hâc Mehmed Çavuş Ağa’ya teslîm edüp ol dahi tesellüm ve kabz ve sâir mütevellîler evkāfda tasarrufları gibi mutasarrıf oldu dedikde mütevellî-i mezbûr dahi hâkim-i muvakkı‘-ı sadr-ı kitâb -tûbâ-lehû ve hüsnü-meâb- efendi hazretleri huzûrunda vâkıf-ı mûmâ-ileyh el-Hâc Mustafa Ağa’yı cemî‘ kelimât-ı meşrûhasında vicâhen tasdîk ve şifâhen tahkīk etdikde hâkim-i mûmâ-ileyh dahi tarafeynin kelâm-ı tasâduk-encâmlarını min-evvelihî ilâ-âhirihî istimâ‘ ve ısgā edicek, sâlifü’z-zikr çeşme hukūk ve merâfıkıyla mümtâz ve müfrez ve kâffe-i ibâdullâh içün müsellem sıhhat-i vakf ve lüzûmihî alâ-kavli’l-eimmeti’l-fuhûl hükmedip çeşme-i mezkûre cemî‘ hukūk ve merâfıkıyla vakf-ı lâzım ve habs-i muhalled olduktan sonra vâkıf-ı mûmâ-ileyh el-Hâc Mustafa Ağa mütevellî-i mezbûr ile tasâduk ve vifâkdan cânib-i hilâf ve şikāka müteveccih olup menâzil-i mezkûre ve bağçe-i mezbûr ve dükkân-ı merkūm hakkında vakf-ı akār muktedâ-yı eimme-i ahyâr olan imâm-ı a‘zam ve hümâm-ı akdem Ebû Hanife el-Kûfî hazretleri katında sahîh lâkin gayr-ı lâzım olup rücû‘u meşrû‘ olmağın akārât-ı mezkûrenin vakfından rücû‘ ve kemâ-kân mülküme istirdâd ederim dedikde mütevellî-i mezbûr cevâb-ı bâ-savâba tesaddî edip eğerçi vakf-ı akār inde’l-imâmi’l-a‘zam ve’l-hümâmi’l-efham sahîh ve rücû‘u meşrû‘ olup lâkin fâzıl-ı samedânî Ebû Yusuf eş-şehîr bi’l-imâmi’s-sânî hazretleri katında vâkıf mücerred vakaftü demekle ve âlim-i Rabbânî İmâm Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî hazretleri katında mütevellîye teslîm olunmağla vakf sahîh ve lâzım olup rücû‘u gayr-ı meşrû‘dur, redden imtinâ‘ edip hâkim-i mûmâ-ileyh huzûrunda müterâfi‘ân ve herbiri mübtegāsınca fasl u hasma tâlibân olduklarında hâkim-i mûmâ-ileyh dahi cânib-i ecr u sevâbı ahrâ ve mülke redden vakfa hükm ve kazâyı evlâ ve akreb li’t-takvâ görmeğin âlimen bi’l-hilâf re’y-i imâmeyn-i mûmâ-ileyhimâ üzere akārât-ı mezkûrenin vakfiyetinin sıhhat ve lüzûmuna hükm-i sahîh-i şer‘î ve kazâ-i sarîh-i mer‘î etmeğin min-ba‘d vakf-ı mezbûr sahîh ve lâzım olup nakz u nakīzine mecâl muhâl oldu. Cerâ zâlike ve hurrire fi’l-yevmi’s-sâlis aşer min-Cemâziyelâhir sene ihdâ ve sittîn ve mi’e ve elf. Fî 13 min-C sene 1161 Şühûdü’l-hâl: İsmail b. Osman Çavuş, el-Hâc İbrahim Ağa b. el-Hâc Ramazan, Ahmed Çavuş Ağa b. Osman, diğer Ahmed Çavuş Ağa b. Ömer, Halil Çavuş Ağa b. Ali, İbrahim Çelebi b. İbrahim, Mustafa Bey b. Mehmed, Ali Efendi b. Abdullah, İbrahim Usta Suyolcu, Ali b. Musa, Molla Numan b. İbrahim, Ali Ağa b. Mustafa, el-Hâc Süleyman b. Mustafa, Mehmed Çavuş Ağa b. İsmail, Mehmed Beşe b. Mehmed, İsmail Bey ve gayruhum. İşbu vakfiye-i ma‘mûlün-bihânın mukayyed olan sicili bundan akdem vukū‘ bulan harîk-i kebîr-i gālibde bi’l-külliye muhterik olmağla vakfiye-i merkūme vakf-ı mezbûr mütevellîsi iltimâsıyla işbu sicill-i mahfûza sebt ü kayd olundu. Fî 4 min-C sene 1197 Ve bu zikr olunan vakfiyeden mâ‘adâ üç vakfiye sicilde mastûrdur, biri Çarşamba Pazarı kurbünde Koğacı Dede mahallesinden Mustafa Efendi b. Mehmed Efendi ve biri Nevbahar mahallesinden Emine Hatun bt. el-Hâc Mustafa ve biri zikr olunan vakfiyenin mütevellîsi Mustafa Efendi b. el-Hâc İbrahim yine Koruk Mahmud mahallesinden mâ-i lezîz. [1b] Yâ Fettâh, Yâ Rezzâk Vaka‘a’l-bed’u fî 10 Şevvâl sene 1196