Evkaf-ı Hümâyûn Müfettişliği 1 Numaralı Sicil (H. 1016-1035 / M. 1608-1626) cilt: 45, sayfa: 286 Hüküm no: 231 Orijinal metin no: [74b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Kuyumcubaşı Cafer Ağa b. Abdülmennan’ın vakfiyesi Kitâbün alâ-nehci’ş-şerî‘ati vâkı‘un li-isbâtı esbâbi’l-menâfi‘i câmi‘un ketebehu Mehmed b. Sadeddin el-fakīr ufiye anhümâ m. Lemmâ şehidtü medlûle hâze’l-kitâbi’l-makbûli âriyen an-libâsi’l-iltibâs fî-mahfili kabûli’l-fuhûl ekseytühu hullete’l-i‘tibâri vel-irtizâ ve teveccehtühu? bi-tâci’ş-şefiz? ve’l-imzâ nefzen …? zammen fi mecâmi‘l-hükm vel-kazâ ketebehu efkarül-verâ Abdülaziz b. el-mevlâ el-merhûm Sadeddin el-Kādî bi-asâkiri’l-mansûreti vel-cünûdil-gayril-mahzûre bi-vilâyeti Rumeli el-ma‘mûre tüktebu? bil-hasenati’l-mebrûre ves-sadakati’l-mevfûre. Mâ-hurrire fî-hâzihi’l-mecelleti’ş-şer‘iyye min-asli’l-vakfi ve şerâitihil mer‘iyye küllühu vadaha ve sahha ledeyye ve cerâ emvâhin muhakkakatin fi enhâri’t-tahkīk beyne yedeyye ve innî hakemtü fîhi bi’s-sıhhati ve’l-lüzûmi alâ-re’yi men-yerâhu min-etvâri’l-ulûm âlimen bil hilâfi’l-cârî beyne’l-eimmeti’l-eslâf fi emri’l-evkāf ketebehü’l-abdü’l-fakīru ilâ-âlâ’i mevlâhu Mehmed b. Emrullah me’mûren bi-hâze’l-emri min-kıbeli’l-müvellâ el-bâri‘ el-muhakkık ve’n-nihrir el fâzıl el müdekkık el-âlimül’-âmilü’l-allâme ve bahrü’l-kâmil el-fehhâmeti Abdülaziz Efendi b. el-mevlâ el-merhûm şeyhülislâm fî-zamânihi müfti’l-enâm fî-evânihî Sadeddin Efendi yuammiruhullahu te‘âlâ bi-gufrânihî ve eskenehu bi-fazlihî …? cinânihî el-Kādî bi’l-asâkiri’l-mansûre fî-vilâyeti Rumeli el-ma‘mûre ufiye anhümâ ve gufire lehüm Ve ba‘d erbâb-ı elbâba rûşen ve zâhir ve ashâb-ı âdâba ayân ve bâhirdir ki bu cihân-ı gaddâr esâs-ı cism-i nizâr gibi nâ-üstüvâr ve bu dünyâ-yı mekkâr medâr-ı bevâr ve bünyâd-ı gâyetle nâ-pâyidâr hadd-ı mahall-i ikāmet ve sürûr ve cây-i râhat ve hubûr değildir ve bu dahi mahfî ve mektûm ve pûşîde ve nâ-ma‘lûm değildir ki libâs-ı hayât-ı insân bir palâs-ı âr ve câme-i vücûd-ı âlemyân bir kabâ-yı müste‘ârdır. Lâ cerem insân-ı kâmil oldur ki ibâdet hakkında bir an gāfil olmayıp hâl-i âfiyetinde mâl-ı âkibetini re’y-i reşîd ile tedebbür ve fikr-i sedîd ile tefekkür edip ed-dünyâ mezra‘atü’l-âhire” vefkince mezrû‘-ı dünyâda tohm-ı hayrâtı zirâ‘at ve bezr-i hasenâtı hırâset edip tahsîl-i melekât-ı kudsiyye ve tekmîl-i me‘ârif-i ünsiyye yanında sarf-ı kudret ve bezl-i cehd ve takāt kılmağla rûz-ı haşrda heyet-i behîşt üzere mahşûr ve na‘îm-i mukīm-i dârü’n-na‘îm ile muğtenim ve mesrûr’ ola. Binâen alâ-zâlik işbu sâhibü’l-hayrât ve’l-hasenât tâlibü’l-meberrât fahrü’l-emâsil ve’l-akrân makbûlü’s-südûr ve’l-erkân atebe-i aliyye-i saâdet ünvânda bi’l-fi‘il Kuyumcubaşı olan Ca‘fer Ağa b. Abdülmennan Dârü’s-saltanati’l-aliyyeti Kostantıniyyetü’l-mahmiye mahallâtından Sahhâf Süleyman mahallesinde vâki‘ Ahmed Bey b. Abdullah nâm sâiğ mülküyle bir tarafdan merhûm ve mağfûrun-leh Rüstem Paşa vakfıyla ve bir tarafdan dahi merhûm-ı müşârun-ileyhe müntehî olan sarây-ı meşhûr duvarı ile ve Hümâ Hatun vakfıyla ve Mustafa Çavuş b. Abdullah ve Ahmed Bey b. Abdullah mülkleriyle mahdûd ve dâhiliyye ve hâriciyye büyût-ı fevkāniyye ve tahtâniyyeyi müştemil olup dâhiliyyesi üç bâb fevkānî oda ve iki sofa bir fırın ve bir kenîf ve muhavvata ve iki bâb tahtânî oda ve iki sofa ve bi’r-i mâ ve mahtab ve kenîf ve muhavvata olup ve hâriciyyesi bir fevkānî selâmlık demekle meşhûr oda ve yanında bir küçük oda ve üstünde bir küçük oda ve ıstabl ve kenîf ve bir küçük oda yeri olan mülk menzilini hasbeten lillâhi te‘âlâ ve haseneten li-rûhi resûlihi’l-mu‘allâ vakf ve habs edip bi’l-fi‘il Rumeli kazaskeri olan a‘lemü’l-ulemâi’l-izâm efdalü’l-füzelâ‘i’l-kirâm keşşâfü’l-müşkilâti’d-dîniyye ve hallâlü’l-mu‘delâti’l-yakīniyye câmi‘ü’l-fürû‘ ve’l-usûl ve hâvî’l-ma‘kūl ve’l-menkūl Abdülkadir Efendi b. el-müvellâ el-merhûm tavdü’l-fezâyil ve bahrü’l-ulûm Şeyhülislâm ve’l-müslimîn Sadeddin Efendi hazretleri cânib-i âlîlerinden husûs-ı mezbûr için mütevellî ta‘yîn olunan hâkim-i muvakkı‘ü’l-kitâb sâmihat-i rabbihü’l-kerîm-i yevmi’l-hesâb huzûrunda li-ecli’t-tescîl ve’l-itmâmi emri’t-tekmîl mütevellî nasb ettiği fahrü’l-akrân Ahmed Bey b. Abdülmennan’a teslîm ettiğine ikrâr u i‘tirâf edip şöyle şart eyledi ki mâdâm ki kendisi libâs-ı hayât-ı safâ istînâsı lâbis ola müstakillen menzil-i mezbûr-ı mahdûdda sâkin ve câlis ola ba‘dehû evlâdı ve evlâd-ı evlâdı ve evlâd-ı evlâdı ile’l-inkırâz sâkinîn ve mutasarrıfîn olalar ba‘dehüm dâhiliyyeden olup bâlâda zikr olunan üç bâb fevkānî odayı ve iki sofa ve bir fırın ve kenîf ve muhavvatayı mukaddemâ takdîr-i Rabbânî birle vedâ‘-ı âlem-i fâni eden kebîr oğlu merhûm İvaz Çelebi’nin vâlidesi olan menkûhası Râziye bt. Abdullah tasarruf edip sâkine ola ve dâhiliyyeden olup bu mezkûrâtın altında vâki‘ yine bâlâda zikr ve tafsîl olunan iki bâb oda ve iki sofa ve bi’r-i mâ ve mahtab ve muhavvatayı sâbıkā vefât eden sulbî oğlu Mahmud Çelebi merhûmun vâlidesi olup menkûhası olan Sedef bt. Abdullah sâkine ola ve menzil-i mezbûr-ı mevkūfun hâriciyyesi olup zikr olunan fevkānî selâmlık odasını ve yanında bir küçük odayı ve tahtânî bir küçük odayı ve kenîf ve ıstablı mukaddemâ azm-i dâr-ı bekā eden sulbiye kızı Havvâ’nın vâlidesi olup menkûhası olan Şemse bt. Abdullah mutasarrıfe ve sâkine ola ve ba‘dehünne icâre-i mu‘tâde ile tâlibîn ve râgıbîne îcâr olunup gallesi mahmiye-i mezbûrede vâki‘ Evkāf-ı Haremeyn-i Muhteremeyn mütevellîsi yediyle fukarâ-i Haremeyn-i Şerîfeyn’e irsâl ve îsâl oluna ve dahi vâkıf-ı mûmâ-ileyh şöyle şart eyledi ki; mezkûrât Râziye ve Sedef ve Şemse’den her biri ta‘yîn olunan hissesinden bi-nefsihâ sâkine olup âhara îcâr veyâ gayri kimesneyi iskân etmeye ve her kangısı hisse-i mu‘ayyenesinde bi-nefsihâ sâkine olmazsa hisse-i meşrûtasını sâhibetü’l-hisse olup sâkine olan tasarruf eyleye ve dahi vâkıf-ı mûmâ-ileyh şöyle şart eyledi ki; tebdîl ve tağyîr kendi yedine olup aslâ âhar kimesne dahl ve ta‘arruz etmeye. Bundan sonra kelâm-ı vâkıf tamâm oldukda mütevellî-i mezbûr menzil-i mezkûru kabz ve tesellüm ettiğine ikrâr-ı sahîh ve i‘tirâf-ı mer‘î ettikde vâkıf-ı mezbûr husûmete âgâz edip mütevellî-i mezkûr ile hükm-i hâsım-ı mastûre murâfa‘a olup ettiğim vakf-ı merkūm kendi nefsime meşrût olmağla ekser eimme-i kirâm katlarında sıhhat ve lüzûmdan ârîdir ona binâen vakfiyyetden rücû‘ edip kemâ-kân mülküme istirdâd ederim dedikde mütevellî-i mezbûr dahi cevâb verip vakf-ı merkūm İmâm Ebû Yusuf rahmetullâhi te‘âlâ hazretleri katında mahalli bi’s-sıhha ve’l-lüzûmdur ol hümâm-ı cennet makāmın re’y-i şerîf ve mezheb-i münîfi üzere hükm taleb ederim dedikde hâkim-i mûmâ-ileyh esbeğallâhü te‘âlâ ni‘amehu aleyh kelâm-ı cânibeyn ve merâm-ı ferîkaynda teemmül-i tâm ettikden sonra cânib-i vakfı evlâ ve ahrâ mülâhaza edicek vakf-ı mezbûrun sıhhat ve lüzûmuna İmâm Ebû Yusuf hazreti mezheb-i sedîdi üzere âlimen bi’l-hilâfi’l-vâki‘ beyne’l-eslâfi’l-eşrâf hükmettikde vakf-ı mezbûr vakf-ı müseccel oldu. Min-ba‘d nakz ve nakzına mecâl mümteni‘ ve muhâldir “Fe men-beddelehû ba‘de mâ-semi‘ahu fe-innemâ ismühû ale’llezîne yübeddilûnehû innellâhe semî‘un alîm” ve ecrü’l-vâkıf ale’l-hayyi’l-cevâdi’l-kerîm cerâ zâlike. Hurrire fî-evâhiri Muharremi’l-harâm li-sene selâse [75a] ışrîn ve elf, min-hicreti seyyidi’l-enâm aleyhi’s-salâti ve’s-selâm min-meliki’l-allâm. Şühûdü’l-hâl: Ca‘fer b. Abdullah kethüdâ-i sâiğîn İlyas b. Derviş Ser-bölük-i kuyumcuyân, Rıdvan b. Abdullah, Hüseyin Bey b. Abdullah, el-Hâc Ahmed b. Abdullah, Hasan Halîfe İmâm-ı kârhâne, Murtaza Bey b. Abdullah, Mustafa Bey b. Abdullah, Rıdvan Bey b. Abdullah, Süleyman Bey b. Abdullah, Receb b. Abdullah, Ramazan b. Piyale, Ahmed b. Abdullah, el-Hâc Keyvan b. Abdullah, Ramazan b. Davud, Osman Bey b. Abdullah, Ahmed b. Ali, es-Seyyid Hasan b. es-Seyyid el-Hâc Veli, Mustafa Bey b. Abdullah, Piyale Bey b. Abdullah, Yusuf Bey b. Abdullah, Mustafa Ağa b. Abdullah, Osman Ağa b. Abdullah, Fahrü’l-akrân Süleyman Çavuş el-Memûr bi-hademeti’l-bennâ, Mustafa Çelebi b. el-Hâc Muharrem, Mahmud Ağa b. Pîr Ali mine’l-müteferrika, Mustafa Ağa Mukāta‘acı-i Haremeyn-i Muhteremeyn, Mahmud b. Pîr Ali el-Bevvâb-ı sultânî, Ahmed Ağa b. Abdülmennan eş-şehîr be-teberdâr-ı Hasan Paşa, Mustafa Ağa b. ( ) Teberdâr-ı merhûm Yemişçi Paşa, Yusuf Ağa ez-zevvâkü’s-sultânî, el-Hâc Kasım Bey el-bevvâbü’s-sultânî, Mehmed Çelebi b. ( ) el-imâm, Mehmed Efendi b. Reyhan el-imâm, Ömer Efendi el-imâm.