|
Evkaf-ı Hümâyûn Müfettişliği 1 Numaralı Sicil (H. 1016-1035 / M. 1608-1626) cilt: 45, sayfa: 581 Hüküm no: 525 Orijinal metin no: [168b-1, Arapça] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır.
Ayas Paşa’nın vakfiyesi
Merhûm Ayas Paşa’nın Galata’ya tâbi‘ Fındıklı’da ve Vize’de vâki‘ olan evkāfının vakfiyeleridir.
Vaddaha ve sahha mâ-hurrire fîhi mine’l-vakfî indî ve innî kadaytü bi-lüzûmihî mürâ‘iyen li-mâ yecibü mürâ‘âtühû ale’l-hükkâm fi’t-tescîl ve’l-ahkâm ve ene ez‘afü ibâdiye’l-bârî Mehmed b. Ali el-Fenârî el-Kādî bi’l-askeri’l-mansûr fî-vilâyeti Rumeli -ufiye anhüm ecma‘în-
Elhamdülillâhi’llezî nevvera bi-envâri ma‘rifetihî kulûbe’l-ebrâr ve ammera bi-âsâri muhabbetihî sudûra’l-mukarrabîni’l-ahyâr. İşbu mazmûnunda vakıf ikrârından bahseden sahîh ve şer‘î bir hüccettir. İftihârü vüzerâi’l-bâbi’l-âlî ihtiyârü’l-cenâbi’l-müte‘âlî câmi‘u mehâsinil-me‘âlî hâviyyü ehâsini’l-e‘âlî sâhibü ayâti’l-izzeti’z-zâhire nâsibü reâyâti’r-rütbeti’l-bâhire zahîrü’d-devleti’l-garrâ müşîrü’l-hazreti’l-ulyâ fâtihü ebvâbi’l-meberrât râtibü envâ‘i’l-hayrât keşşâfü müşkilâti’l-hasenât el-mahfûfu bi-mezîdi avâtıfi’l-meliki’l-a‘lâ hazreti Ayas Paşa b. Mehmed el-vezîr -edâme’llâhü ta‘âlâ ikbâlehû ilâ yevmi’l-haşri ve’l-cezâ- kıbelinden âti’z-zikr vakıf ikrârına vekâleti kıdvetü’l-müderrisîn üsvetü’l-mütehakkıkīn Mevlânâ Ebi’l-leys b. İdris el-müderris ve Pîrî b. Nasûh’un şehâdeti ile sâbit olan mefharü’l-emâsil ve’l-akrân Sinan Bey b. Abdullah meclis-i şer‘-i şerîfe hâzır olup bi’l-vekâle şöyle ikrâr ve i‘tirâf eyledi ki, müvekkil-i mezbûru, işbu vakıf ikrârının kendisinden sudûruna kadar silk-i mülk-i sahîhinde ve taht-ı tasarrufunda bulundurduğu, mahrûse-i Galata beldesinde Fındıklıdere diye ma‘rûf mevzi‘ kurbünde vâki‘, aralarında şadırvan ve havuzlu sofa bulunan biribirine bakan tahtânî iki bâb hâneyi, su kuyusunu, odayı, mutfağı, câmekânlı hamamı, ekmek fırınını, kileri, iki kenîfi, cüneyneyi, hadîka kapısı yanında üç bâb tahtâni hâneyi, üzerlerindeki üç odayı … hâvî, hudûdu deryâ tarafından tarîk-ı âm, bir tarafından Yahudi Samiri mülkü, bir tarafından Kâtib-i tâife-i râcilîn Şehâbeddin Bey mülkü, bir tarafından Yahudi İsrail mülkü, bir tarafından tarîk-ı âm ve vâkıf-ı mezbûrun er karındaşı iftihârü’l-emâcid ve’l-ekârim Ahmed Ağa mülkü ve Ali Çelebi mülkü ile mahdûd bulunan cemî‘ hadîkasını cümle hudûdu ve kâffe-i hukuku, tevâbi‘i ve levâhıkı, merâsim ve merâfıkıyla habs ve vakfetti. Süknâyı evlâdına, evlâd-ı evlâdına, neslen ba‘de neslin ve fer‘an ba‘de aslin evlâd-ı evlâdı- evlâdına şart etti. Ba‘de inkırâzihim -hafazahümü’llâhü ani’l-ınkıtâ‘i ve’l-inkırâz- Medîne-i münevvere fukarâsına şart etti. Tevliye ve tasarrufu müddet-i hayâtınca kendisine, sonra evlâdının eslahına, sonra hâkimin münâsib göreceği kimseye şart etti. Vâkıf-ı mezbûr vakf-ı mezkûrunun bey‘ ve istibdâl edilmemesini şart etti. Hadîka-i mezbûreyi tescîl maksadıyla mütevellî nasbettiği Sinan b. Abdullah’a teslîm etti. O dahi tesellüm edip sâir mütevellîler evkāfda nasıl tasarruf ettiler ise öyle tasarruf eyledi. Mütevellî-i mezbûr vâki‘ ikrârı vicâhen ve şifâhen tasdîk etti. Emr-i vakf-ı mezbûr vech-i mastûr üzere tamâm olduğunda vâkıf-ı mezkûr İmâm a‘zam Ebu Hanîfe katında vakfın adem-i lüzûmuna mütemessiken vakfiyyetten rücû‘ edip hadîkanın mülk-i sahîhine ilhâkını talep ve istirdâd eyledi. Mütevellî, imâmeyn-i hümâmeynin re’ylerine tevfîkan redden imtinâ‘ edince hâkim-i muvakki‘ü’l-kitâb huzûrunda murâfa‘a edip tarafeynden hüküm taleb ettiklerinde hâkim-i mûmâ-ileyh, cânib-i vakfı ihtiyâr edip menzil-i merkūmun vakfiyetinin lüzûmuna -âlimen bi’l-hilâf beyne’l-eimmeti’l-eşrâf- hükmetmekle vakf-ı mezbûr müseccel, müebbed bir vakıf olarak bi’l-ittifâk evkāf-ı lâzimeden oldu. Fe-men beddelehû ba‘de mâ-semi‘ahû fe-innemâ ismühû ale’llezîne yübeddilûnehû inna’llâhe semî‘un alîm. Ve ecrü’l-vâkıf ale’l-hayyi’l-cevâdi’l-kerîm.
Cerâ zâlike ve hurrire fi’l-yevmi’t-tâsi‘ min-Şevvâli’l-mükerrem min-şühûri sene selâse ve selâsîn ve tis‘a mi’e.
Şühûdü’l-hâl: Sadrü’l-vüzerâi’l-izâm Hazreti İbrahim Paşa -dâmet ikbâlühû- el-vezîrü’l-a‘zam, zübdetü’l-küberâi’l-fihâm Mustafa Paşa -dâmet me‘âlîhi-, emîrü’l-kirâm Kasım Paşa emîrü’l-ümerâi Rumeli, kıdvetü’l-ulem3a ve’l-fuzalâ Mevlânâ Abdülkadir Kazasker-i vilâyet-i Anadolu, kıdvetü’l-emâcid ve’l-ekârim İskender Çelebi Defterdâr, iftihârü’l-e‘âlî ve’l-emâcid Ahmed Çelebi Defterdâr, kıdvetü’l-ekârim ve’l-e‘âzim Seydi Bey et-tevkı‘î, Mevlânâ Veli b. Ali el-imâm, Sinan Çelebi b. mehmed el-cündî, İdris Bey b. Abdullah, Şehâbeddin Bey b. Abdullah kâtib-i tâife-i râcilîn, Mehmed b. Hamza ez-za‘îm, Mustafa b. Abdullah kâtibü’l-bevvâb ve gayrühüm mine’l-hâzırîn
|