İstanbul Mahkemesi 10 Numaralı Sicil (H. 1072-1073 / M. 1661-1663) cilt: 51, sayfa: 583 Hüküm no: 678 Orijinal metin no: [85a-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Valide Sultan’a ait mülk arsa ile Şah Huban Vakfı’na ait arsanın değiştirilmesi İstibdâl-i vakf-ı Şah Huban. Sultanü’l-muhadderâti’l-mu‘azzama bürhânü’l-mutahharâti’l-mufahhama aliyyetü’z-zât safiyetü’s-sıfât sahibetü’l-hayrât ve’l-hasenât râgıbetü’s-sadakāt ve’l-meberrât zâtü’l-aliyy ve’s-sa‘âdât nâdiretü’l-edvârı’l-felekiyye bârikatü’l-envârı’l-melekiyye matla‘u ‘izzeti’s-saltanati’s-seniyyeti’l-kāhire sadefü dürretü’l-hilâfeti’l-bâhire Hazret-i Vâlide Sultan -dâmet ismetühâ- taraf-ı bâhirü’ş-şereflerinden kethudâlıkları şeref-i hizmeti ile şeref-yâb olan umdetü ashâbi’l-izzi ve’l-ikbâl kıdvetü erbâbü’l-câh ve’l-celâl zü’d-devleti’l-kāhire ve’l-‘izzetü’l-bâhire hâvi’l-mekârim ve’l-ihsân el-mahfûfu bi-sunûf-i avâtıfi’l-meliki’l-mennân ‘izzetlü Hazret-i Hasan Ağa b. ( ) hazretleri ile mahmiye-i İstanbul’da merhûme Şah Huban Evkāfı’na bi’l-fi‘il mütevellî olan umdetü’l-emâcid ve’l-a‘yân makbûlü’s-sudûr ve’l-erkân Abdünnebi Ağa b. ( ) meclis-i şer‘a hâzırân olup “Men benâ lillâhi mesciden benâ’llâhu beyten fi’l-cenneti” hadîs-i şerîfine mâ-sadak olmak için Adliye ta‘bîr olunup hâlâ müceddeden binâ olunan câmi‘-i şerîf kurbünde merhûme-i mezbûreye intimâ ile tecdîdden müstağnî beş bâb Yahûdihâne ve altında beş bâb dükkân bin yetmiş Zilka‘desi’nin on altıncı gününde vâki‘ olan harîk-i ekberde bi’l-külliye muhterik olup arsa-i sırfa-i hâliyetü’r-rey‘ ve’l-gılâl kalan arsa ile müşârün-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerine mahmiye-i İstanbul’da Kumkapısı cânibinde Nişancı Paşa kurbünde tâife-i Ermeniyân’a mahsûs mülkiyetine hükm-i şer‘î lâhık olan hatt-ı hümâyûn-ı sa‘âdet-makrûn ile temlîk olunan Aya Nikola Kenîsesi demekle ma‘rûf kenîse ile iki kıt‘a Yahûdiler müte‘abbedi olan arsa ile istibdâl murâd etdiklerinde kıbel-i şer‘den Mu‘îd Mustafa Efendi irsâl olunup ol dahi hâssa mi‘mârlardan Üstâd el-Hâc Hasan Halîfe b. Ömer ile zeyl-i rakīmde isimleri tahrîr olunup emr-i binâ ve sukūfa vukūf ve şu‘ûru olan bî-garaz Müslimîn ile müşârün-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerinin mülkü ve hakkı olup sokak kapısı ve kenîf ve duvarları muhtevî olan Bağçe ta‘bîr olunan mevzi‘a varıp akd-i meclis-i şer‘-i şerîf etdikde evvelâ mi‘mâr-ı mezbûr mevzi‘-i mezbûru mesâha etdikde tûlen ve arzan be-hesâb-ı şatrancî iki bin üç yüz yetmiş dokuz zirâ‘ her zirâ‘ı yüz ellişer akçeden üç kerre yüz bin ve seksen beş bin sekiz yüz seksen beş akçe ve Yahûdiler müte‘abbedi mevzi‘i tûlen ve arzan be-hesâb-ı mezbûr üç yüz zirâ‘ her zirâ‘ı yüzer akçeden otuz bin akçe cem‘an üç kerre yüz bin ve seksen beş bin sekiz yüz elli akçe ve ecr-i misli beher yevm otuzar akçedir ve arsa-i muhterika-i mevkūfenin üzerine varıp mesâha eyledikde tûlen ve arzan be-hesâb-ı mezbûr bin üç yüz yirmi beş zirâ‘ her zirâ‘ı yüzer akçeden bir kerre yüz bin ve otuz iki bin beş yüz akçe ve ecr-i misli beher yevm on üçer akçedir arsateyn-i memlûketeyn-i mebniyeteyn dahl ve rey‘ ve nef‘ ve kıymet cihetinden arsa-i mevkūfeden evfer olduğunu haber vermeğin mevlânâ-yı mezbûr vukū‘u üzere mahâllinde tahrîr ba‘dehû ma‘an ba‘s olunan Osman Çelebi ve Hasan ile meclis-i şer‘a gelip ber-vech-i mer‘î istibdâl min-külli’l-vücûh cânib-i vakfa evlâ ve ahrâ olduğunu ihbâr edip bâ-fermân-ı âlî muvakkı‘-ı sadr-ı kitâb olan âlim-i âmil ve fâzıl-ı kâmil, âdil-i bî-mu‘âdil efendi hazretleri arsa-i memlûke-i mârretü’z-zikrin arsa-i mevkūfe-i muhterika ile sıhhat-i istibdâline izin verip onlar dahi mübâdele edip ber-vech-i meşrûh emr-i istibdâl tamam oldukdan sonra mûmâ-ileyh Hasan Ağa takrîr-i kelâm edip istibdâl-i mezkûr üzere sâbıkā vakıf olan arsa-i mevkūfe mûmâ-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerinin mülkü olmuşken zikrolunan mütevellî arsa-i mevkūfe-i muhterikaya ke’l-evvel vakıf için vaz‘-ı yed edip tasarrufuma mâni‘ olur suâl olunup kasr-ı yedine tenbîh olunmasını taleb ederim dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr cevâblarında vâkıf istibdâli şart etmedikçe istibdâl sahîh olmaz deyü arsa-i muhterika-i mevkūfeyi yine ke’l-evvel zabt murâdımdır dedikde mûmâ-ileyh Hasan Ağa hazretleri i‘âde-i kelâm edip fi’l-vâki‘ vâkıf istibdâli şart etmedikçe istibdâl sahîh değildir lâkin hâkimü’ş-şer‘i’ş-şerîf bâ-fermân-ı âlî min-ciheti’r-rey‘ ve’l-kıyme ekser ve evfer olan bedel ile istibdâli tecvîz edecek nakz u nakīzına mecâl muhâldir deyü istibdâl-i mezkûrun sıhhatine hüküm taleb edecek hâkim-i mûmâ-ileyh -esbağallâhu ni‘amehû aleyh- hazretleri dahi istibdâl-i mezkûrun sıhhatine ve bedel verilen arsateyn-i memlûketeynin vakfiyetine ve sâbıkā vakıf olan arsa-i muhterikanın mülkiyetine âlimen bi’l-hilâf alâ-re’yi men-yerâhu mine’l-müctehidîn -rıdvânullâhi te‘âlâ aleyhim ecma‘în- hükm-i sahîh-i şer‘î ve hükm-i sarîh-i mer‘î edip mâ hüve’l-vâki‘ bi’t-taleb ketb olundu. Fi’l-yevmi’r-râbi‘ aşer min-Şevvali’l-mükerrem li-sene isneteyn ve seb‘în ve elf. Şuhûdü’l-hâl: es-Sâbıkūn.