İstanbul Mahkemesi 10 Numaralı Sicil (H. 1072-1073 / M. 1661-1663) cilt: 51, sayfa: 592 Hüküm no: 684 Orijinal metin no: [86b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Valide Sultan’a ait mülk arsa ile Abdüsselam Vakfı’na ait arsanın değiştirilmesi İstibdâl-i vakf-ı Abdüsselam. Sultanü’l-muhadderât bürhânü’l-mutahharât aliyyetü’z-zât safiyetü’s-sıfât sahibetü’l-hayrât ve’l-hasenât râgıbetü’s-sadakāt ve’l-meberrât zâtü’l-aliyy ve’s-sa‘âdât nâdiretü’l-edvârı’l-felekiyye bârikatü’l-envârı’l-melekiyye matla‘u ‘izzeti’s-saltanati’s-seniyyeti’l-kāhire dürretü’l-hilâfeti’l-bâhire Hazret-i Vâlide Sultan -dâmet ismetühâ- taraf-ı bâhirü’ş-şereflerinden kethudâlıkları şeref-i hizmeti ile şeref-yâb olan umdetü ashâbi’l-izzi ve’l-ikbâl kıdvetü erbâbü’l-câh ve’l-celâl zü’d-devleti’l-kāhire ve’l-‘izzetü’l-bâhire hâvi’l-mekârim ve’l-ihsân el-mahfûfu bi-sunûf-i avâtıfi’l-meliki’l-mennân ‘izzetlü Hasan Ağa b. Mehmed Ağa hazretleri ile mahmiye-i İstanbul’da merhûm ve mağfûrun-leh Abdüsselam Vakfı’na bi’l-fi‘il mütevellî olan İvaz Ağa meclis-i şer‘-i hatîra hâzırân olup “Men benâ lillâhi mesciden benâ’llâhu beyten fi’l-cenneti” hadîs-i şerîfinin mazmûnuna [87a] mâ-sadak olmak için Adliye ta‘bîr olunup hâlâ müceddeden binâ olunan câmi‘-i şerîf kurbünde vâki‘ merhûm-ı mezbûr evkāfından ma‘lûmü’l-hudûd dekâkîn ve Yahûdihâne bin yetmiş Zilka‘desi’nin on altıncı gününde vâki‘ olan harîk-i gālibde bi’l-külliye muhterik olup arsa-i sırfa-i hâliyetü’r-rey‘ ve’l-gılâl kalan arsalarıyla müşârün-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerine mahrûse-i Galata’da ( ) vâki‘ lede’l-ahâlî ma‘lûmü’l-hudûd olup mülkiyetine hükm-i şer‘î lâhık ve hatt-ı hümâyûn-ı sa‘âdet-makrûn ile temlîk olunan Panaya [Panagia]? Kenîsesi demekle ma‘rûf olan kenîse ile istibdâl murâd etdiklerinde kıbel-i şer‘-i enverden Mevlânâ Mu‘îd Mustafa Efendi irsâl olunup ol dahi hâssa mi‘mârlardan Üstâd el-Hâc Hasan Halîfe b. Ömer ve zeyl-i rakīmde isimleri mastûr olup ebniye ve sukūf ahvâline vukūf ve şu‘ûru olan bî-garaz Müslimîn ile müşârün-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerinin mülkü ve hakkı olup sekiz bâb oda ve matbah ve fırını müştemil kenîse üzerine varıp akd-i meclis-i şer‘-i şerîf etdikde mi‘mâr-ı mezbûr mesfûrân muvâcehelerinde mesâha etdikde tûlen [ve arzan] be-hesâb-ı şatrancî altı yüz kırk yedi zirâ‘, beher zirâ‘ı ikişer yüz akçeden bir kerre yüz bin ve yirmi dokuz bin dört yüz akçe ve ecr-i misli beher yevm on ikişer akçedir ve arsateyn-i mevkūfeteyn üzerine varıp mesâha etdikde tûlen ve arzan be-hesâb-ı mezbûr beş yüz doksan zirâ‘, her zirâ‘ı yüzer akçeden elli dokuz bin akçe ve ecr-i misli beşer akçedir ve arsa-i memlûke-i muayyene dahl ve rey‘ ve nef‘ ve kıymet cihetinden arsateyn-i mevkūfeteynden evfer olduğuna haber verdiğini mevlânâ-yı mezbûr vukū‘u üzere mahâllinde tahrîr ba‘dehû ma‘an ba‘s olunan Osman Çelebi ve Hasan ile meclis-i şer‘a gelip vech-i meşrûh üzere istibdâl min-külli’l-vücûh cânib-i vakfa evlâ ve ahrâ olduğunu ihbâr edip bâ-fermân-ı âlî muvakkı‘-ı sadr-ı kitâb olan âlim-i âmil, fâzıl-ı kâmil, âdil-i bî-mu‘âdil efendi hazretleri arsa-i memlûke-i mârretü’z-zikrin arsateyn-i mevkūfeteyn ile sıhhat-i istibdâline izin verip onlar dahi mübâdele edip vech-i şer‘î üzere emr-i istibdâl tamam oldukdan sonra mûmâ-ileyh Hasan Ağa hazretleri takrîr-i kelâm edip istibdâl-i mezkûr üzere sâbıkā vakıf olan arsateyn-i mevkūfeteyn mûmâ-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerinin mülkü olmuş iken zikrolunan mütevellî arsateyn yine ke’l-evvel vakıf olmak üzere vaz‘-ı yed edip tasarrufuma mâni‘ olur suâl olunup kasr-ı yedine tenbîh olunması murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl mütevellî-i mezbûr cevâbında vâkıf istibdâli şart etmedikçe istibdâl sahîh olmaz deyü arsateyn-i mevkūfeteyni yine ke’l-evvel zabt murâdımdır dedikde mûmâ-ileyh Hasan Ağa hazretleri i‘âde-i kelâm edip fi’l-vâki‘ vâkıf istibdâli şart etmedikçe istibdâl sahîh değildir lâkin hâkimü’ş-şer‘i’ş-şerîf bâ-fermân-ı âlî min-ciheti’r-rey‘ ve’l-kıyme ekser ve evfer olan bedel ile istibdâli tecvîz edecek nakz [u] nakīzına mecâl muhâldir deyü istibdâl-i mezkûrun sıhhatine hüküm taleb edecek hâkim-i mûmâ-ileyh -esbağallâhu ni‘amehû aleyh- hazretleri dahi istibdâl-i mezkûrun sıhhatine ve bedel verilen arsa-i memlûke-i mebniyenin vakfiyetine ve sâbıkā vakıf olan arsateyn-i mevkūfeteynin mülkiyetine âlimen bi’l-hilâf alâ-re’yi men-yerâhu mine’l-müctehidîn -rıdvânullâhi te‘âlâ aleyhim ecma‘în- hükm-i sahîh-i şer‘î ve kazâ-i sarîh-i mer‘î edip mâ hüve’l-vâki‘ bi’t-taleb ketb olundu. Fi’l-yevmi’r-râbi‘ aşer min-Şevvali’l-mükerrem li-sene isneteyn ve seb‘în ve elf. Şuhûdü’l-hâl: es-Sâbıkūn.