İstanbul Mahkemesi 22 Numaralı Sicil (H. 1107-1108 / M. 1695-1697) cilt: 57, sayfa: 485 Hüküm no: 373 Orijinal metin no: [117b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstaki v. Kostantin v. Andreya’nın evinin açık artırma sonucu Kulkethudası Süleyman Paşa Vakfı tarafından alınıp Yahudi Polo’ya kiraya verildiği Mahmiye-i İstanbul’da Fenerkapısı dâhilinde Tahtaminâre mahallesi sükkânından iken bundan akdem hâlik olan İstaki v. Kostantin v. Andriya nâm zimmînin verâseti zevce-i metrûkesi Saltane bt. Esküli nâm Nasrâniye ile sulbiye kebîre kızı Elince nâm Nasrâniyeye münhasıra olduğu şer‘an zâhir ve müte‘ayyin oldukdan sonra zâtını ma‘rifet-i şer‘iye ile ârifân Abdülkadir Çelebi b. Şaban ve İsmail Efendi b. Halil ta‘rîfleriyle mu‘arrefe olan mezbûre Sultane meclis-i şer‘-i şerîf-i enverde mahmiye-i mezbûrede merhûm Kulkethudâsı Süleyman Paşa Vakfı’na bi’l-fi‘il mütevellî olmağla zikri âtî menzile ber-vech-i âtî vâzı‘u’l-yed olan İbrahim Ağa b. Mehmed ile mahalle-i mezbûre sâkinelerinden Polo bt. Apise nâm Yahudi’ye muvâcehelerinde üzerlerine da‘vâ ve takrîr-i kelâm edip mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Hayyât Hristodoli menzili ve bir tarafı Hırsafine menzili ve bir tarafı Palaşa mülkü ve bir tarafı tarîk-i âm ile mahdûd büyût-ı adîdeyi müştemil mülk menzil zevcem hâlik-i mezbûr İstaki’nin ile’l-helâk mülkü ve hakkı olup ba‘de’l-helâk sümünü bana ve seb‘a-i esmânı kızı mezbûre Elince’ye ırsen isâbet eyledikden sonra mezbûre Elince tereke-i uhrâdan hissesini ahz u istifâ edip menzil-i mezbûrun mecmû‘u benim hisseme ta‘yîn ve tahsîs olunmağla menzil-i mezbûrun mecmû‘u mülk ve hakkım iken mütevellî-i mezbûr menzil-i merkūmu vakf-ı merkūm müstagallâtından olmak üzere bi-gayr-ı hakkın vâzı‘u’l-yed olup mezbûre Polo’ya taraf-ı vakıfdan îcâr etmeğin hâlâ suâl olunup menzil-i mezbûrdan mezbûrânın kasr-ı yedlerini tenbîh olunmak matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa hayatında meydân kasablarından gāib ani’l-meclis Todoraki v. Kostantin v. İstaki nâm zimmî bin yüz beş senesi şehr-i Ramâzani’l-mübâreke’nin yirmi ikinci günü nükūd-ı mevkūfe-i mezbûrdan benim yedimden bin guruş istidâne ve kabz etmekle meblağ-ı mezbûr bin guruş ve semen-i târih-i mezbûrdan bir sene tamamına değin müeccel ve mev‘ûd yedimden müşterâ ve makbûz kürk bahâsından dahi yüz elli guruş ki cem‘an mezbûr Todoraki’nin taraf-ı vakf-ı mezbûr zimmetinde edâsı lâzım bin yüz elli guruş deyni olmağla deyn-i mezbûr mukābelesinde iki bin on altı kırat çaplak delikli zümüd taşlarını bana rehin va‘z ve teslîm edip mezbûr İstaki dahi târih-i mezbûrda hâl-i hayatında meblağ-ı mezbûr bin yüz elli guruşu mezbûr Todoraki’nin emriyle kefâlet-i sahîha-i şer‘iye ile kefîl oldukdan sonra medyûn-ı mezbûr Todoraki deyn-i mezbûru ba‘de tamami’l-ecel cânib-i vakfa edâ etmemekle ber-vech-i muharrer rehin olan sâlifü’z-zikr zümürrüd taşları semen-i misli ile bey‘ ve semeninden deyn-i mezbûru edâya vekâlet-i devriye ile vekîl olan işbu hazır bi’l-meclis Mehmed Efendi b. İbrahim zikrolunan taşları ba‘de’l-müzâyede semen-i mislî olan altı yüz guruşa bi’l-izni’ş-şer‘î âhara bey‘ ve kabz-ı semen ve semen-i mezbûru deyn-i mezbûrun ol mikdârına mahsûben bana def‘ ve teslîm edip deyn-i mezbûrdan beş yüz elli guruş bâkī kalmağla meblağ-ı bâkī-i mezbûr beş yüz elli guruş medyûn-ı mezbûr ile kefîl-i merkūm İstaki’den herbiri kable’l-edâ zimmetlerinde iken mezbûr İstaki hâlik olup menzil-i mezbûrdan gayrı bir nesnesi kalmamağla deyn-i mezbûr şer‘an mirasdan mukaddem olmağla müdde‘î-i mezbûrenin hissesine ta‘yîn ve tahsîse i‘tibâr olunmayıp mezbûre Saltana mahrûse-i Galata’da sâkine olmağla târih-i kitâb senesi şehr-i Ramazani’l-mübâreke’nin dördüncü günü mahrûse-i mezbûrede nâibü’ş-şer‘i’ş-şerîf olan umdetü’l-müderrisîni’l-kirâm Mustafa Efendi huzûrunda meblağ-ı mezbûru taleb ve da‘vâya vekîlim olan işbu hazır bi’l-meclis Makbûl Efendi b. eş-Şeyh Ahmed vekâletine Mehmed Efendi b. İbrahim ve Veli Efendi b. Kemâl şehâdetleriyle ba‘de’l-isbât meblağ-ı bâkī-i mezbûr beş yüz elli guruşu bi-hükmi’l-kefâleti’l-mezkûre tereke-i hâlik-i mezbûre vâzı‘u’l-yed olan mezbûre Sultane’den taleb ve da‘vâ ol dahi tereke-i hâlik-i mezbûra vaz‘-ı yedini ikrâr ve deyn-i mezkûru inkâr etmekle mezbûr Makbûl Efendi dahi müdde‘âsını udûl-i Müslimînden ve mahmiye-i mezbûrede Çıkrıkçı Kemâl mahallesi sükkânından Mehmed Efendi b. Mehmed ve diğer Mehmed Efendi b. Musa şehâdetleriyle mezbûre Saltana muvâcehesinde şer‘an isbât edip ve ben ba‘de’t-tahlîfi’ş-şer‘î meblağ-ı bâkī-i mezbûr beş yüz elli guruşu tereke-i hâlik-i mezbûrdan cânib-i vakfa edâ etmek üzere mezbûre Sultane üzerine hükm-i hâkimü’ş-şer‘î lâhık olup işbu hüccet-i şer‘iye tahrîr olundukdan sonra mezbûre Sultane menzil-i mezbûrdan bi’l-külliye kasr-ı yed etmekle menzil-i mezbûru semen-i misli ile âhara bey‘ ve semeninden deyn-i mezbûru edâ için işbu hazır bi’l-meclis Mehmed Efendi b. İbrahim kıbel-i şer‘den vasî nasb ve ta‘yîn olunmağla mezbûr Mehmed Efendi dahi menzil-i mezbûru elli beş gün mikdârı hâssa münâdîlerinden Ahmed nâm münâdî yediyle câr-ı mülâsıklarına arz ve mahalle-i mezbûrede ve Sûk-ı sultânî’de ve mecma‘-i nâs olan mahallerde kirâren ve mirâren nidâ ve müzâyede etdirip rağabât-ı nâs bi’l-külliye münkatı‘a oldukda benim üzerimde beş yüz elli guruşda karâr edip ziyâde ile tâlib-i âhar olmayıp ve meblağ-ı mezbûr menzil-i mezbûrun yevm-i akidde semen-i mislî olmağla vasî-i mezbûr Mehmed Efendi menzil-i merkūmu semen-i mislî olan meblağ-ı mezbûr beş yüz elli guruşa bana bey‘ ve teslîm ben dahi nükūd-ı mevkūfe-i mezbûre ile vakf-ı mezbûra akār olmak üzere tevliyetim hasebiyle bi’l-izni’ş-şer‘î iştirâ ve tesellüm eyledikden sonra semen-i mezbûr beş yüz elli guruşu hâlik-i mezbûr İstaki’nin bi-hükmi’l-kefâleti’l-mezkûre cânib-i vakf-ı mezbûre zimmetinde edâsı lâzım deyni olan beş yüz elli guruşa takas ben dahi mukāssa ve kabûl edip menzil-i mezbûr ol vechile vakf-ı mezbûr müstagallâtından oldukdan sonra taraf-ı vakıfdan ecr-i mislî ile âhara îcârı lâzım gelmekle tâlibîne arz olundukda işbu mezbûre Polo üzerinde iki yüz elli guruş mu‘accele ve yevmî iki buçuk akçe ücret-i müeccelede karâr edip ziyâde ile tâlib-i âhar olmayıp ve meblağ-ı mezbûrîn menzil-i [118a] mezkûrun ecr-i mislî idiği sikāt-ı makbûletü’l-kelimât ihbârlarıyla müte‘ayyen olmağla ben dahi menzil-i mezkûru mu‘accele-i misliyesi olan iki yüz elli guruş ve ücret-i müeccele-i misliyesi olan yevmî ikişer buçuk akçeye mezbûre Polo’ya bi’t-tevliye îcâr ve teslîm ol dahi istîcâr ve kabûl ve tesellüm etmişidi deyü da‘vâyı def‘ edicek müste’cire-i mezbûre Polo mütevellî-i mezbûru kelimât-ı meşrûhasında ba‘de’t-tasdîk müdde‘iye-i mezbûre Sultane istintâk olundukda husûs-ı mezbûru bi’l-külliye inkâr edicek mütevellî-i mezbûrdan def‘-i mezbûruna mutâbıka beyyine taleb olundukda udûl-ı Müslimînden ve zât-ı mezbûreyi ma‘rifeti’ş-şer‘iye ile ârifân olup zikrolunan Çıkrıkçı Kemâl mahallesinde sâkinler olan Veli Efendi b. Mehmed ve Hasan Efendi b. Hüseyin ve Mustafa Beşe b. Muharrem nâm kimesneler li-ecli’ş-şehâde meclis-i şer‘de hâzırûn olup isre’l-istişhâd fi’l-hakīka meydân kasablarından gāib ani’l-meclis Todoraki v. Kostantin v. İstaki nâm zimmî bin yüz beş senesi şehr-i Ramazani’l-mübâreke’nin yirmi ikinci günü zikrolunan Süleyman Paşa nükūd-ı mevkūfesinden işbu mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa yedinden bin guruş istidâne ve kabz etmekle meblağ-ı mezbûr bin guruş ve semen-i târih-i mezbûrdan bir sene tamamına değin müeccel ve mev‘ûd yine mütevellî-i mezbûr yedinden müşterâ ve makbûz kürk bahâsından dahi yüz elli guruş ki cem‘an mezbûr Todoraki’nin taraf-ı vakf-ı mezbûra zimmetinde edâsı lâzım bin yüz elli esedî guruş deyni olmağla deyn-i mezbûr mukābelesinde iki bin on altı kırat çaplak delikli zümürrüd taşlarını mütevellî-i mezbûra rehin vaz‘ ve teslîm edip müdde‘iye-i mezbûrenin zevci hâlik-i mezbûr İstaki v. Kostantin v. Andriya dahi târih-i mezbûrda hâl-i hayatında meblağ-ı merkūm bin yüz elli guruşu mezkûr Todoraki’nin emriyle kefâlet-i sahîha-i şer‘iye ile kefîl oldukdan sonra medyûn-ı mezbûr Todoraki deyn-i mezbûru ba‘de tamami’l-ecel cânib-i vakf-ı mezbûra edâ etmemekle ber-vech-i muharrer rehin olan sâbıku’z-zikr zümürrüd taşları semen-i mislî ile bey‘ ve semeninden deyn-i mezbûru edâya vekâlet-i devriye ile vekîl olan işbu Mehmed Efendi b. İbrahim zikrolunan taşları ba‘de’l-müzâyede semen-i mislî olan altı yüz guruşa bi’l-izni’ş-şer‘î bey‘ ve kabz-ı semen ve semen-i mezbûru deyn-i mezbûrun ol mikdârına mahsûben mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa’ya def‘ ve teslîm edip deyn-i mezbûrdan beş yüz elli guruş bâkī kalmağla bâkī-i mezbûr beş yüz elli guruş mezkûr Todoraki ile kefîl-i merkūm İstaki’den herbiri kable’l-edâ zimmetlerinde iken mezbûr İstaki hâlik olup menzil-i mezbûrdan gayrı bir nesnesi kalmamağla deyn-i mezbûr şer‘an mirasdan mukaddem olduğuna binâen müdde‘î-i mezbûrenin hissesine ta‘yîn ve tahsîse i‘tibâr olunmayıp mezbûre Sultane mahrûse-i Galata’da sâkine olmağla târih-i kitâb senesi şehr-i Ramazani’l-mübâreke’nin dördüncü günü mahrûse-i mezbûrede nâibü’ş-şer‘i’ş-şerîf olan umdetü’l-müderrisîni’l-kirâm Mustafa Efendi huzûrunda mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa tarafından meblağ-ı mezbûru taleb ve da‘vâ ve ahz u kabza vekîl olduğu Mehmed Efendi b. İbrahim ve Veli Efendi b. Kemâleddin şehâdetleriyle şer‘an sâbit olan işbu Makbûl Efendi b. eş-Şeyh Ahmed meblağ-ı bâkī-i mezbûr beş yüz elli guruşu bi-hükmi’l-kefâleti’l-mezkûre tereke-i hâlik-i mezbûre vâzı‘u’l-yed olan mezbûre Sultane’den taleb ve da‘vâ eyledikde ol dahi tereke-i hâlik-i mezbûra vaz‘-ı yedini ikrâr ve deyn-i mezkûru inkâr etmekle mezbûr Makbûl Efendi dahi müdde‘âsını udûl-i Müslimînden ve mahmiye-i mezbûrede Çıkrıkçı Kemâl mahallesi sükkânından mezbûrân Mehmed Efendi b. Mehmed ve diğer Mehmed Efendi b. Musa şehâdetleriyle mezbûre Sultane muvâcehesinde şer‘an isbât edip mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa ba‘de’t-tahlîfi’ş-şer‘î meblağ-ı bâkī-i mezbûr beş yüz elli guruşu tereke-i hâlik-i mezbûrdan cânib-i vakfa edâ etmek üzere işbu mezbûre Sultane üzerine bizim huzûrumuzda hükm-i hâkimü’ş-şer‘î lâhık olup işbu hüccet-i şer‘iye tahrîr olundukdan sonra mezbûre Sultane menzil-i mezbûrdan bi’l-külliye kasr-ı yed etmekle menzil-i mezbûr semen-i mislî ile âhara bey‘ ve semeninden deyn-i mezbûru edâ için Mehmed Efendi b. İbrahim kıbel-i şer‘den vasî nasb ve ta‘yîn olunup mezbûr Mehmed Efendi dahi menzil-i mezbûru elli beş gün mikdârı hâssa münâdilerinden Ahmed nâm münâdî yediyle câr-ı mülâsıklarına arz ve mahalle-i mezbûrede ve Sûk-ı sultânî’de ve mecma‘-i nâs olan mahallerde kirâren ve mirâren nidâ ve müzâyede etdirip rağabât-ı nâs bi’l-külliye münkatı‘a oldukda mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa üzerinde beş yüz elli guruşda karâr edip ziyâde ile tâlib-i âhar olmayıp ve meblağ-ı mezbûr menzil-i mezbûrun yevm-i akidde semen-i mislî olmağla vasî-i mezbûr Mehmed Efendi menzil-i merkūmu mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa’ya semen-i mislî olan meblağ-ı mezbûr beş yüz elli guruşa bey‘ ve teslîm ol dahi nükūd-ı [mev]kūfe-i mezbûre ile vakf-ı mezbûra akār olmak üzere tevliyeti hasebiyle bi’l-izni’ş-şer‘î iştirâ ve tesellüm eyledikden sonra semen-i mezbûr beş yüz elli guruşu hâlik-i mezbûr İstaki’nin bi-hükmi’l-kefâleti’l-mezkûre cânib-i vakf-ı mezbûre zimmetinde edâsı lâzım deyni olan beş yüz elli guruşu takās ol dahi mukāssa ve kabûl edip ol vechile menzil-i merkūm vakf-ı mezbûr müstagallâtından oldukdan sonra taraf-ı vakıfdan ecr-i mislî ile âhara îcârı lâzım gelmekle tâlibîne arz olundukda işbu mezbûre Polo üzerinde iki yüz elli guruş mu‘accele ve yevmî iki buçuk akçe [118b] [ücret-i]müeccelede karâr edip ziyâde ile tâlib-i âhar olmayıp ve meblağeyn-i mezbûreyn menzil-i mezbûrun ecr-i mislî idiği sikāt-ı makbûletü’l-kelimât ihbârlarıyla müte‘ayyin olmağla mütevellî-i mezbûr İbrahim Ağa dahi menzil-i mezkûru mu‘accele-i misliyesi olan iki yüz elli guruş ve ücret-i müeccele-i misliyesi olan yevmî ikişer buçuk akçeye mezbûre Polo’ya bi’t-tevliye îcâr ve teslîm ol dahi istîcâr ve tesellüm etmişidi. Biz bu husûsa bu vech üzere şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü herbiri edâ-yı şehâdet-i şer‘iye eylediklerinde gıbbe’t-ta‘dîl ve’t-tezkiye şehâdetleri makbûle olmağın mûcebiyle müdde‘iye-i mezbûre Sultane bî-vech mu‘ârazadan men‘ olunup mâ hüve’l-vâki‘ bi’t-taleb ketb olundu. Fî gurreti Zilhicceti’ş-şerîfe li-sene seb‘a ve mie ve elf. Şuhûdü’l-hâl: Ali Odabaşı b. Mehmed, Abdülkadir Efendi b. Yusuf el-müezzin, Osman b. Ali, Mehmed Çelebi b. Yakub, Attar Osman Beşe b. Ali, Mehmed Çelebi b. Ali, Hasan Beşe b. Mehmed, Yanyalı Hasan Çavuş el-mübâşir, Ahmed Efendi kâtib-i kassâm, Ahmed el-muhzır, el-Hâc Mehmed b. İbrahim, Ali Beşe çukadâr, İbrahim Çelebi b. Ahmed ve gayruhum mine’l-huzzâr.