İstanbul Mahkemesi 24 Numaralı Sicil (H. 1138-1151/M.1726-1738) cilt: 21, sayfa: 143 Hüküm no: 82 Orijinal metin no: [23b-1] Bu defter İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ve İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) ortaklığı ile hazırlanmıştır. Tütüncülerin nizamı ve isimleri Bâ sah Mûcibiyle amel ve düstûrü’l-amel kılınıp hilâfına vaz‘ u hareket olunmaya deyû buyruldu. Duhân defteridir Defter oldur ki mahmiye-i İstanbul ve Üsküdar ve Galata ve Kasımpaşa ve Eyyûb’da duhân bey‘ eden hırfetin kethüdâları Mustafa ve yiğitbaşıları Halil ve sâir ihtiyârları ibâdullâha enfa‘ olmak için bey‘ ettikleri duhânlara armud kurusu ve incir yaprağı misli ba‘zı şey halt ve asel ve pekmez ile terbiye etmeyip hâlis duhân bey‘ etmek üzre ittihâd ü ittifâk ve mu‘âhede ve birbirlerine kefîl olduklarından sonra mezbûrûna dahi kethüdâları merkūm Mustafa kefîl olduğu defterdir ki ale’l-esâmî ber vech-i âtî zikr olunur. Hurrire fi’l-yevmi’s-sâdis min Zilka‘deti’ş-şerîfe li sene 1138. Der sûk-ı Yeni câmi‘; el-Hâc Ahmed el-Hâc Hüseyin Gedik Hacı Hüseyin Solak Hacı İsmail Çavuşzâde el-Hâc İsmail Ali Efendi Gedik Hüseyin Usta el-Hâc Ahmed Çulhacı Ali Beşe Dramanlı Mustafa Beşe Bosnevî Hacı Mustafa el-Hâc Süleyman Çolak Hacı Ahmed Hüseyin Beşe Dağlı Mehmed İbrahim Odabaşı Hasan Odabaşı Emir Ahmed Kavalalı Hacı Ahmed Emir Hasan Bayrakdar Hacı Hüseyin Pravişteli Hüseyin Beşe Yazıcı Mehmed Çelebi Mehmed Odabaşı Beşinci Mehmed Odabaşı Emir Hacı Hasan Kızanlıklı Ahmed Beşe Eyyûblu Ahmed Çelebi Şehrî Mehmed Çelebi Pehlivan Kovuş Ahmed Ağa Çavuş oğlu Osman Cebeci Deli Ahmed el-Hâc Veli İhtiyar Mehmed Çelebi Gürcü Osman İbrahim Çavuş Maraz Ali el-Hâc İsa Berber İbrahim Edirneli Mustafa Cebeci Ahmed Beşe Suhte Molla Ahmed İsa Beşe Belgradlı Ahmed Beşe Tiryâki Mustafa Saraylıoğlu Mehmed Çelebi Hantal Mustafa Abdullah Çelebi Emir Mustafa Kavalalı el-Hâc Ahmed Tophâneli Mehmed Mehmed Usta Ahmed Çelebi Sipâhi Ömer Bey İsmail Mustafa Zekeriya el-Hâc Osman Esir Mustafa Numan Bey Lüleci Mehmed İbrahim Çelebi Lüleci Süleyman der kurb-ı Rüstem Paşa Tahtakale’de Ahmed Çelebi Halil Beşe Çolak Odabaşı Rüstem Paşa karşısında Mehmed Çelebi Kösec Mehmed Çelebi Halil Odabaşı Mehmed Çelebi Molla Ali Emir Ali Çelebi el-Hâc İsmail Sâlih Çelebi Soğancı Ahmed Çelebi Kösec diğer Mehmed Ali Çelebi Der sûk-ı Alacahamam; İbrahim Beşe Mustafa Beşe Emir İbrahim Çelebi Çubukçu Mustafa Der Hân-ı Yolgeçen; Hacı Hasan Hacı Ahmed Hocaoğlu Mehmed Süleyman Sarı Receb Mehmed Beşe Der sûk-ı Balıkpazarı; Ahmed Beşe Şâhin Beşe Ahmed Odabaşı İsmail Odabaşı Tüfenkçi Mehmed Beşe Sipâhi Mehmed Bey Ömer Galatalı İbrahim el-Hâc Ali Hacı Hüseyin Haydar Odabaşı Hacı Süleyman Molla Yusuf Hacı Ali Sukoşusu Mustafa Beşe Emir Çelebi Kayıkçı Hüseyin Beşe Ömer Beşe Hacı Mustafa Mustafa Çelebi Yoğurtçular içinde; Ali Çelebi İbrahim Efendi Mehmed Çelebi Mustafa Beşe İsmail Odabaşı Der Kapan-ı dakīk; Kahveci Ali Çelebi Tophâneli Ali Çelebi Karamanlı Mehmed Ali Beşe Abdi Çelebi el-Hâc Ahmed el-Hâc İsmail Mustafa Ağa Kadı Kethüdâsı Ali Beşe Sâlih Beşe Peştamalcıoğlu Mustafa Pehlivanoğlu Mustafa Pehlivanoğlu Ahmed Bıçakçı Mustafa Süngerci İsmail Bıçakçıoğlu Hüseyin Bıyıklı Ahmed Kalyoncu Mustafa Suhte Burgucu Hacı Halil el-Hâc Mehmed Hasan Beşe Der Bâb-ı Cebeali; el-Hâc Abdullah el-Hâc Ahmed Der bâb-ı Cedîd; Odabaşı Ahmed Ağa Topçu İsmail Kara Osman Der sûk-ı Küçük Mustafa Paşa; el-Hâc Ali Mustafa Beşe Kösec Ahmed Eyyûb Kalyoncu el-Hâc Hımhım Der sûk-ı Üsküblü; Bostancı Emir Abdi Müezzin Mehmed Budakoğlu Hacı Müezzin Süleyman Der Müftü hamamı; el-Hâc Ebûbekir el-Hâc Ahmed Diğer el-Hâc Ahmed Der sûk-ı Bâb-ı fener; Ahmed Çelebi Tiryâki Ahmed el-Hâc Mustafa Der sûk-ı Balat; Ahmed Çelebi Ali Bâli Ali Ağa Derviş Ahmed Hüseyin Beşe Molla Hasan Ahmed Bey Kayyımoğlu Hasan Beşe Ali Beşe? Mehmed? Odabaşı Halil Beşe Tokmak Ali el-Hâc Muslu Ömer Çelebi İbrahim Odabaşı Pehlivanoğlu [24a] Sultânhamamı civârında; Odabaşı Kapıcı Hasan Balcıoğlu Kör İsmail Kara Ahmed Hüseyin Çelebi Der Bâb-ı Edirne; Yunus Hasan Çelebi Diğer Hasan Çelebi Memiş Mustafa Çelebi Der sûk-ı Karagümrük; Musa Hüseyin Beşe Kara Hüseyin Lüleci Ali Kara Ahmed Odabaşı Çukadâr Hüseyin Çelebi Der sûk-ı Yenibahçe; Kasab İbrahim Beykozlu Boşnakoğlu Mehmed Tiryâki İbrahim Odabaşı Sipâhi Der Bâb-ı top; Usta Mandıracıoğlu el-Hâc İbrahim el-Hâc Ali Tiryâki Emir Çelebi Mahmud Ağa Der sûk-ı Şehremîni; Yusuf Ali Bey Odabaşı Tiryâki Der sûk-ı Ma‘cûncu; Şişman Ahmed Osman Bey Sipâhi Der sûk-ı Koca Mustafa Paşaşa; Kiçi Derviş Ahmed Müezzin İsmail Küçük Hüseyin Der sûk-ı Samatya; Osman Beşe Sipâhi Hasan Mehmed Sağır Abdullah Arnavud Hasan Halil Bey Der sûk-ı Langa; el-Hâc Mustafa Der Bâb-ı kum; Sipâhi Ahmed Bey el-Hâc Mustafa Cebeci Mustafa Mehmed Odabaşı Der sûk-ı Gedik Paşa; Berber el-Hâc Mehmed Hayyât Ömer Çelebi Topal Hüseyin Beşe Der sûk-ı Mahmud Paşa; Mehmed Ağa Hüseyin Bey Hüseyin Çelebi Hasan Beşe İbrahim Sirkeci Mustafa Veli Beşe İbrahim Odabaşı Osman Beşe Der tarîk-i Divanyolu; Ömer Ağa Mehmed Çelebi Çorbacıoğlu Ahmed Ebûbekir Çelebi Diğer Ahmed Hasan Bey Abdi Beşe Hasan Beşe Seyyid Veli Abdi Beşe Hasan Çelebi İsmail Ağa Diğer İsmail Ağa Abdurrahman Mustafa Ağa Hüseyin Bey Mustafa Bey Der sûk-ı Aksaray; İbrahim Çelebi Mehmed Beşe Derviş Mehmed Kalyoncu Mehmed Osman Beşe Mehmed Beşe el-Hâc Mustafa Süleyman Mehmed Bey Mahmud Bey Der sûk-ı Molla Gürânî; Hazînedâr el-Hâc Osman Ahmed Beşe Kara Mehmed Çolak Der sûk-ı Karaman-ı kebîr ve sagīr; Mustafa Çelebi Mehmed Beşe Diğer Mustafa Çelebi Hasan Beşe Ömer Beşe Diğer Hasan Beşe Ali Beşe Hüseyin Çelebi Ahmed Çelebi Cevabcıoğlu Ali Beşe Mehmed Mustafa Beşe Molla Abdülkerim Ebûbekir Beşe Hüseyin Çelebi Ebûbekir Beşe Karamanlı Emir Hüseyin Çelebi Mustafa Ağa Ömer Çelebi Mehmed Bey Süleyman Beşe Ali Beşe Sâlih Beşe Seyyid Mustafa Bayrakdar Hüseyin Beşe Şehzâdebaşı’ndan Saraçhâne’ye varınca; Ali Odabaşı Helvacıoğlu Sekbân Mustafa Memiş Odabaşı Hüseyin Çelebi Sâlih Beşe Balcı Mustafa İsmail Beşe Mehmed Odabaşı Musa Odabaşı Ali Odabaşı Bayrakdar Sultân Bayezid etrâfı; Solak Ali Ahmed Beşe İsmail el-Hâc Hüseyin el-Hâc Abdurrahman Hüseyin Efendi Baltacı Emir el-Hâc Ali Hüseyin Mustafa Küçük Mehmed Mercan’da; Hasan Beşe İbrahim Beşe Sultân Selim Draman’a varınca; Mehmed Çelebi Aynalı Ömer el-Hâc Abdurrahman İncili Boşnak el-Hâc Hasan Mustafa Beşe Kanare Eyyûb Çelebi Mustafa Çelebi Ömer Çelebi el-Hâc İbrahim Derviş Osman Uzun Ebûbekir Türbedar Cebeci ve Gürcü Hasan Der Bâb-ı Ayvansaray; Tiryâki Mehmed Afyoncu Ahmed Bey Çolak Mustafa Der sûk-ı Alipaşa; Bozacıoğlu Cengî Ahmed Emir Mehmed el-Hâc Yusuf Emir Murtaza oğlu Emir el-Hâc Yusuf Danaoğlu Mustafa Müezzinoğlu Yusuf Beşe Memiş Beşe [24b] Küçükpazar’dan Ayasofya’ya varınca; Hasan Beşe Nalçacı Mehmed Mehmed Beşe Ahmed Çelebi Molla Ali Kapıcı Deli Ahmed Boşnak el-Hâc Ali Abdullah Beşe el-Hâc Abdurrahman Mehmed Çelebi el-Hâc İbrahim Bayrakdar Mehmed Sipâhi İsmail Çelebi Ahmed Mustafa Beşe Şişman Mehmed Boşnak Yusuf Kasab Yusuf Hazînedâr Mustafa İmâmzâde Ve Suhte Bayram Alacahamam kurbunda Leblebiciler hanında duhâncılar; Uzun Hasan Beşe Küçük Hasan Beşe Kara Ahmed Mustafa Beşe İsmail Beşe Süleyman Beşe Sakalı Mustafa Beşe Der kazâ-i Eyyûb; Derviş Mehmed Süleyman Çelebi Eyyûb Çelebi Kadifecioğlu Halil Deli Emir el-Hâc Ömer Ahmed Bey Derviş Mehmed Mehmed Çelebi Baltaoğlu Mustafa Hüseyin Beşe Ali Ağa Der kasaba-i Kasımpaşa; Hasan Çelebi İbrahim Beşe Hüseyin Çelebi Mehmed Reis el-Hâc Hüseyin Mustafa Beşe Mehmed Çelebi Kahveci Pala Ali Mehmed Beşe Mehmed Reis Yusuf Beşe el-Hâc Ahmed Ahmed Beşe Mustafa Beşe Nalçacı Mehmed Azebkapısı’ndan Tophâne ve Beşiktaş’a varınca; Molla Ali Deli Ahmed el-Hâc Ali Ahmed Beşe el-Hâc Abdurrahman Abdullah Çelebi Ahmed Ağa Zorluoğlu İsmail Uzun Mustafa Ahmed Mehmed Ali Pehlivan Ömer Beşe Dayı Mustafa Beşe Cevâhir Mehmed Ağa Memiş Beşe el-Hâc Halil Diğer el-Hâc Halil İvaz Beşe Ahmed Ağa Ömer Beşe İbrahim Ağa Ali Ağa Kapıcıoğlu Ali Odabaşı Ali Beşe İsmail Beşe el-Hâc Halil el-Hâc İbrahim Mehmed Ağa Mehmed Çelebi Mustafa Beşe İbrahim Beşe Ahmed Bey Mehmed Bey İbrahim Ağa Molla Ali İbrahim Beşe Ahmed Beşe Musa Beşe el-Hâc Kasım el-Hâc Abdullah el-Hâc Ahmed el-Hâc İsmail Mustafa Beşe İbrahim Beşe Boşnak İsmail el-Hâc İbrahim el-Hâc Abdi Mustafa Çelebi Molla Hüseyin Çolak Tütüncü Der kazâ-i Üsküdar -humiyet ani’l-ekdâr-; İbrahim Beşe Hüseyin Ağa Derviş İbrahim Süleyman Çelebi Mustafa Beşe Ahmed Beşe el-Hâc Ali Mehmed Çelebi Osman Beşe Mustafa Ağa Diğer Mustafa Ağa Mehmed Bey Sâlih Çelebi el-Hâc Hüseyin Ali Beşe Osman Çelebi Ahmed Beşe Hüseyin Odabaşı Mahmud Çelebi Ahmed Çelebi Mehmed Beşe Ahmed Beşe Mehmed Bey Derviş Mustafa [Derkenâr:] Duhân Ma‘rûz-ı dâ‘î-i devletleridir ki Bâlâda tahrîr olunan vech üzre kethüdâ ve ihtiyârları ma‘rifetleriyle ba‘de’l-yevm duhânlarına armut kurusu ve incir yaprağı halt ve asel ve pekmez ile terbiye etmeyip ve kem ayâr dirhem kullanmayıp damgalı tamâm dirhem ile hâlis duhân bey‘ etmek üzre her biri ta‘ahhüd ve birbirlerine tekeffül edip lâkin mukaddemâ san‘atımızda hâm-dest ve ecnebîlerin alâkaları yoğiken hâlâ nice mahallerde dükkân ihdâs ettiklerinden mâ‘adâ zenbil ve kem ayâr dirhem ile sokaklarda mahlût duhân bey‘ edip ibâdullâhı ızrâr ve nizâmımıza halel verirler fîmâ ba‘d hâm-dest olanlar duhâncılık san‘atına karışmayıp ber minvâl-i meşrûh bu nizâm beynlerinde cârî olup düstûrü’l-amel kılınmak üzre defter-i mezkûr bâlâsına fermân-ı vâcibü’l-ittibâ‘ları buyurulmak bâbında fermân men lehü’l-emrindir. Fî 7 Zilka‘de sene 1138.