İstanbul Mahkemesi 97 Numaralı Sicil (H.1217-1225 / M. 1802-1810) cilt: 83, sayfa: 271 Hüküm no: 170 Orijinal metin no: [68a-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul’da Valide Hanı’nda yerleşik Acem, Hindistan ve Avrupa tüccarı beratı sahibi Diyarbakırlı Mıgırdıç v. Manuk’un hizmetçisi Artin v. Yarımca’nın, avarız vs. mali yükümlülüklerden muaf olduğu Acem ve Hindistan ve Avrupa tüccârı. Akzâ kuzâtü’l-Müslimîn, evlâ vülâti’l-muvahhidîn, ma‘denü’l-fazli ve’l-yakīn, râfi‘u a‘lâmi’ş-şerî‘ati ve’d-dîn, vârisü ulûmü’l-enbiyâi ve’l-mürselîn, el-muhtassu bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’l-mu‘în Mevlânâ İstanbul Kādısı -zîdet fezâilühû- tevkī‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olucak ma‘lûm ola ki El-hâletü-hâzihî berren ve bahren Acem ve Hindistan ve Avrupa ticâretiyle me’lûf olanlar ve bundan böyle izhâr-ı hâhiş ve arzu eden Devlet-i aliyyemin ehl-i zimmet re‘âyâsının ticâretlerinin taht-ı râbıta ve nizâma idhâlleri husûsuna irâde-i kerâmet-ifâde-i mülûkânem ta‘alluk eylediği cihe[t]den müste’men tercümanları ve hizmetkârlarının nâil oldukları imtiyâzât ve emniyet ve müsâ‘ade ve ra‘iyyet tamamen bunların haklarında bilâ-istisnâ icrâ kılınması rüsûm-ı ra‘iyyet-perverîden olduğu ecilden o makūle Acem ve Hindistan ve Avrupa tâcirleri ve hizmetkârları yedlerine başka başka berevât ve evâmir i‘tâ olunması husûsu bâ-hatt-ı hümâyûn-ı inâyet-makrûn verilen şurût-ı nizâmdan ve defterlü tüccârdan Der-aliyye’mde Vâlide Hanı’nda mütemekkin Diyarbekirli Mıgırdıç v. Manuk nâm tâcir yedine şurût-ı nizâm üzere mufassal ve meşrûh ticâret beratı i‘tâ olunmuş olduğuna binâen Devlet-i aliyyem cizye-güzârlarından olmak üzere mersûmun iki nefer hizmetkârlarından Artin v. Yarımca nâm bir nefer hizmetkârı şurût-ı beratı mûcebince himâyet ü sıyânet olunmak bâbında emr-i şerîfim sudûrunu tüccâr vekîlleri memhûr arzuhâlleriyle istid‘â eylediklerin hademe-i Devlet-i aliyyemden olup tüccâr-ı mersûmenin nâzırı olan Dîvân-ı Hümâyûn Beylikcisi kıdvetü’l-emâcid ve’l-ekârim es-Seyyid Ahmed Safî -zîde mecduhû- bâ-takrîr ifâde etmekle Dîvân-ı Hümâyûn’umda mahfûz nişân kaydına mürâca‘at olundukda mersûm Mıgırdıç v. Manuk Acem ve Hindistan ve Avrupa tüccârından olmak üzere işbu sene-i mübâreke evâil-i Rebî‘ülâhiri târihiyle müverrah yedine mufassalan berat verildiği mukayyed ve müste’menânın beratlu tercümanları ve hizmetkârları misillü bunların oğulları ve başka başka yedlerine evâmir-i şerîfe verilen iki nefer hizmetkârları ancak avârız ve kassâbiye akçesi ve sâir rüsûm ve tekâlîf-i örfiye teklîfiyle te‘addî ve rencîde olunmamaları tâcir-i mersûmun beratında münderic idiği tahrîr olunmağla vech-i meşrûh üzere amel olunmak fermânım olmağın imdi tâcir-i mersûmun iki nefer hizmetkârlarından mesfûr Artin v. Yarımca tâcir-i mersûmun hizmetinde oldukça mugāyir-i şurût-ı berat mutâlebât-ı mezkûre ile te‘addî ve rencîde ettirilmeyip ber-mûceb-i şurût-ı berat himâyet ü sıyânet olunmak bâbında fermân-ı âlî-şânım sâdır olmuşdur. Buyurdum ki: Hükm-i şerîfimle vusûl buldukda bu bâbda vech-i meşrûh [üzere] şeref-yâfte-i sudûr olan fermân-ı vâcibü’l-ittibâ‘ ve lâzımü’l-imtisâlimin mazmûn-ı itâ‘at-makrûnuyla amel ve hareket ve hilâfından hazer ve mücânebet eyleyesin. Şöyle bilesin alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın. Tahrîren [fî]-evâsıtı şehri Rebî‘ülâhir sene [1]221 Kostantıniyyeti’l-mahrûse