İstanbul Mahkemesi 138 Numaralı Sicil (H.1237-1238 / M. 1821-1822) cilt: 87, sayfa: 95 Hüküm no: 53 Orijinal metin no: [11a-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Tırnovili İbrahim Ağa b. Mustafa ve Kılıç Ali Paşa vakfı mütevellîsi Dârendevîzade Seyyid Mustafa İzzet Efendi b. Seyyid Mustafa Efendi’nin iltizam davasında birbirlerinin zimmetlerini ibra ettikleri Hâlâ revnak-efzâ-yı sadr-ı celîlü’l-kadr-ı fetvâ ve pîrâye bahşâ-yı mesned-i mu‘allâ-yı fazl ve takvâ Sultânü’l-ulemâi’l-‘izâm bürhânü’l-fuzalâi’l-kirâm Numanü’z-zaman Ebû Hanife-i devrân mefhar-i erbâbi’n-nesebi’l-âlî zübdet-i ashâbi’l-hasebi’s-sâmi‘ allâmetü’l-enâm hasenetü’l-eyyâm Şeyh-i meşâyihü’l-İslâm sellemehullâhu te‘âle’l-Meliki’l-Azîzi’l-Allâm devletlü inâyetlü atûfetlü kerâmetlü Yâsîncizâde es-Seyyid Abdülvahhab Efendi -etâlellâhu te‘âlâ ömruhû bi’l-‘izzi’l-ebedi- efendimiz hazretlerinin dâire-i aliyye-i veliyyü’n-ni‘amânelerinde zikri âtî husûsun ketb ü tahrîri içün bi’l-iltimâs cânib-i şerî‘at-ı garrâdan me’zûnen eşrâf-ı kuzât-ı kirâmdan vekāyi‘ kâtibimiz Mehmed Nuri Efendi irsâl olunup ol dahi mahmiye-i İstanbul’da Çelebioğlu mahallesinde kâin şeyhülislâm-ı müşârün-ileyh hazretlerinin şeref-bahş-ı sükûn buyurdukları devlethânelerinde kethudâ-yı âlî-câyları eşrâf-ı kuzât-ı kirâm-ı zevi’l-ihtirâmdan Mehmed Emin Efendi’nin odasına varıp zeyl-i sahîfede mektûbü’l-esâmî Müslimîn huzûrlarında akd-i meclis-i şer‘-i Nebevî ettikde mültezim tâifesinden Tırnovili İbrahim Ağa b. Mustafa nâm kimesne mahmiye-i mezbûrede Vâlide Hân’ında mütemekkin Sarrâf Artin v. Agop nâm zimmî hâzır olduğu hâlde meclis-i ma‘kūd-ı mezkûrda şeyhülislâm-ı müşârün-ileyh efendimiz hazretlerinin kethudâ-yı âlî-câyları olup taraf-ı bâhirü’ş-şeref-i veliyyü’n-ni‘amânelerinden husûs-ı âti’l-beyânı tasdîka dahi hizmet-i vekâletleriyle teşerrüf eden mûmâ-ileyh Mehmed Emin Efendi ile nezâret-i hazret-i müşârün-ileyhde âsûde evkāftan merhûm Kılıç Ali Paşa evkāf-ı şerîfesinin hâlâ bi’l-fi‘il mütevellîsi olup müşârün-ileyh efendimiz hazretlerinin mektûbculuk hizmet-i celîleleriyle [11b] şeref-yâb olan sâhib-i hâzihi’l-vesîka müderrisîn-i kirâm-ı zevi’l-ihtirâmdan Dârendevîzâde fazîletlü es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi b. el-merhûm es-Seyyid Mustafa Efendi mahzarlarında Sarrâf Tankar oğlu Yoseb v. Avanes zimmî hâzır olduğu hâlde bi-tav‘ihi ikrâr-ı tam ve takrîr-i kelâm edip merhûm-ı müşârün-ileyh Kılıç Ali Paşa vakf-ı şerîfi müstegallâtından Bahr-ı sefîd’de vâki‘ Susam adası mukāta‘asının bin iki yüz otuz altı senesi Martı ibtidâsından sene-i mezbûre Şubatı gāyetine değin bir sene-i kâmilede hâsıl olan a‘şâr-ı şer‘iye ve rüsûmât-ı örfiyesini ahz ü kabz ve zabt etmek üzere şeyhülislâm-ı sâbık merhûm el-Hâc Halil Efendi hazretlerinin kethudâsı ve vakf-ı müşârün-ileyhin sâbıkā mütevellîsi gāib ani’l-meclis es-Seyyid el-Hâc Ebûbekir Efendi b. Hüseyin nâm kimesne zaman-ı tevliyetinde yüz bir bin guruş bedel-i iltizâm takdîriyle bi’t-tevliye bana ilzâm ve yedime bir kıt‘a zabıt temessükü i‘tâ eylediğinde ben dahi ba‘de’l-kabûl bedel-i iltizâm-ı merkūm yüz bir bin guruşun otuz üç bin guruşunu ber-vech-i peşîn ve mâ‘adâsını iki taksît ile cânib-i vakf içün edâya bi’l-mukāvele ta‘ahhüd etmemle bedel-i iltizâm-ı mezkûrun sâlifü’z-zikr otuz üç bin guruşunu mukāvelemiz üzere ber-vech-i peşîn nakden mâlımdan hâzır-ı mesfûr Sarrâf Artin zimmî yediyle mütevellî-i sâbık-ı mûmâ-ileyhin zaman-ı tevliyetinde gāib ani’l-meclis Sarrâf Şabcı Bahuraki v. Mosi nâm Yahûdîye teslîm ol dahi emâneten ba‘de’l-kabz vakf-ı müşârün-ileyhin tevliyeti mûmâ-ileyh es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi’ye tevcîh olundukdan sonra gāib-i mesfûr Sarrâf Bahuraki Yahûdî meblağ-ı mezbûr otuz üç bin guruşu benim ve mütevellî-i sâbık-ı mûmâ-ileyhin emrimizle mütevellî-i lâhık-ı mûmâ-ileyh es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi’nin re’y ve nâzır-ı müvekkil-i müşârün-ileyh hazretlerinin izn-i devletleriyle hâzır-ı mesfûr Sarrâf Yoseb zimmîye def‘ ü teslîm ol dahi ahz ü kabz edip ol-vechile meblağ-ı mezbûrdan mütevellî-i sâbık-ı mûmâ-ileyhin ve mesfûr Sarrâf Bahuraki Yahûdînin yed ve zimmetlerinde bir akçe ve bir habbe bâkī kalmayup meblağ-ı merkūm otuz üç bin guruş ber-vech-i meşrûh emriyle emâneten hâzır-ı mesfûr Sarrâf Yoseb zimmînin yedinde iken meblağ-ı mezbûrun on üç bin guruşunu iznimsiz umûr-ı vakfa sarfla ba‘de’l-istihlâk mâ‘adâ yirmi bin guruşu hâlâ hâzır-ı mersûm Sarrâf Yoseb zimmî yedinde olup lâkin sene-i merkūmede Rum tâifesinin vukū‘ bulan hıyânetlerinden cezîre-i merkūmede zuhûr eden fesâd ve ihtilâlden nâşi benim içün cezîre-i merkūmeye varıp mukāta‘a-i mezkûreyi zabt ve hâsılâtını kabz ile iltizâmına mahsûben ber-vech-i peşîn medfû‘um olan meblağ-ı merkūmu dahi istifâ mümkün olmamağla meblağ-ı merkūmdan iznimsiz umûr-ı vakfa sarf olunan on üç bin guruşu damânen ve mâ‘adâ mevcûd olan yirmi bin guruşu aynen bi-tarîki’r-red ki cem‘an otuz üç bin guruşu mütevellî-i mûmâ-ileyh es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi ile hâzır-ı mersûm Sarrâf Yoseb zimmîden taleb ederim deyü da‘vâya tasaddî eylediğimde muslihûn tavassutuyla beynimiz tevfîk ve ıslâh olunup ben meblağ-ı mezbûrdan ber-vech-i muharrer iznimsiz umûr-ı vakfa sarfla istihlâk olunan on üç bin guruşu rızâmla vakf-ı müşârün-ileyhe teberrû‘ edip sarf olunduğunu mücîz ve tazmîn-i da‘vâmdan meccânen fâriğ olmamla mâ‘adâ mâlım olup emâneten mevcûd olan yirmi bin guruşu nâzır-ı müvekkil-i mûmâ-ileyh efendimiz hazretlerinin ve mütevellî-i mûmâ-ileyh es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi’nin emirleriyle hâzır-ı mesfûr Sarrâf Yoseb zimmî bana def‘ ü teslîm ben dahi yedinden tamamen ve kâmilen ahz ü kabz ve istifâ etmemle fîmâ-ba‘d meblağ-ı merkūm otuz üç bin guruşdan nâzır-ı müvekkil-i müşârün-ileyh efendimiz hazretlerinin taraf-ı devletlerinde ve mütevellî-i mûmâ[-ileyh] es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi’nin ve hâzır-ı mesfûr Sarrâf Yoseb zimmînin yed ve zimmet ve kıbellerinde ve cânib-i vakf-ı müşârün-ileyhde benim ve hâzır-ı mesfûr Sarrâf Artin zimmînin bir akçe ve bir habbe ve bir nesne hakkımız kalmayup umûr-ı vakf-ı müşârün-ileyhe sarfla istihlâk olunup ber-vech-i muharrer teberrû‘ eylediğim meblağ-ı merkūm on üç bin guruşun adem-i istifâsına ve bi’l-cümle husûs-ı mezkûra ve sâir cemî‘ hukūk-ı şer‘iyeye müte‘allik âmme-i de‘âvî ve mutâlebât ve kâffe-i eymân ve muhâsamâttan şurût-ı müfside ve uhûd-ı mubtıladan ârî ve cebr ü kerh ve muvâza‘adan berî ibrâ-i âmm-ı sahîh-i şer‘î ve iskāt-ı tamm-ı sarîh-i mer‘î ile cânib-i vakf-ı müşârün-ileyhi ve nâzır-ı müvekkil-i müşârün-ileyh efendimiz hazretlerinin ve vekîl-i mûmâ-ileyh Kethudâ Mehmed Emin Efendi’nin ve mütevellî-i mûmâ-ileyh es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi’nin ve hâzır-ı mesfûr Sarrâf Yoseb zimmînin zimmetlerini ben ve hâzır-ı mesfûr Sarrâf Artin zimmîden her birimiz ibrâ ve iskāt eylediğimizde onlar dahi ibrâ-i mezkûru kabûl eylediler deyü hâzır-ı mesfûr Sarrâf Artin zimmînin dahi ikrâr ve tasdîkiyle mûmâ-ileyh Tırnovalı İbrahim Ağa’nın tâyi‘an eylediği ikrâr ve i‘tirâfını vekîl-i mûmâ-ileyh Kethudâ Mehmed Emin Efendi ve mütevellî-i mûmâ-ileyh es-Seyyid Mustafa İzzet Efendi ve hâzır-ı mesfûr Sarrâf Yoseb zimmî tasdîk etmeleriyle vâki‘ hâli kâtib-i merkūm mahâllinde tahrîr ve ma‘an meb‘ûs ümenâ-i şer‘le meclis-i şer‘a gelip alâ-vukū‘ihî inhâ ve takrîr etmeğin mâ-vaka‘a [bi’t-taleb ketb olundu.] Fî 2 Z sene [1]237. Şühûdü’l-hâl: Muhâsebe Kâtibi Mehmed Beyefendi b. el-Hâc İbrahim Bey, Eşrâf-ı kuzât-ı kirâmdan Çavuşzâde es-Seyyid el-Hâc Mehmed Salih Efendi, Müderrisîn-i kirâm-ı zevi’l-ihtirâmdan Gelenbevîzâde fazîletlü Mehmed Said Efendi b. el-merhûm İsmail Efendi, Mudurnulu Mehmed Efendi b. Mehmed, el-Hâc İsmail Ağa b. Ali, es-Seyyid Mehmed Hafid Efendi b. Mehmed, es-Seyyid Mehmed Râşid Ağa b. Hasan.