İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 287 Hüküm no: 134 Orijinal metin no: [49b-4] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Latin reayasının işlerinin takibi için liman memuru Nâili’nin nâzır tayin edildiği Latin re‘âyâsına dâir ilmühaberdir. Hâcegân-ı Dîvân-ı Hümâyûn’dan hâlâ liman me’mûru olup bu def‘a zikri âtî re‘âyâya nâzır nasb ve ta‘yîn olunan Nâilî zîde mecdühûya ( ) el-hâletü hâzihî Mukāta‘ât hazînesi tarafından idâre olunmakda olan Cezâyir-i Bahr-ı sefîd’de vâki‘ Şıra ve İstendil adalarıyla Nakşa ve Santoron ve Sakız cezîreleri ve İzmir ve İstanbul ve Rumeli ve mevâki‘-ı sâirede bulunan Latin re‘âyâsı ötedenberü üzerlerine lâzım gelen cizye ve mâl-ı mîrî ve Tersâne-i âmiremde olan hizmetlerini edâ etmekde ve her vechile merkez-i ra‘iyyetde sebât ve istikāmet eylemekde olduklarına binâen Rum eşkıyâsıyla beynlerinde husûmet vâki‘ olarak kendilerini bilâd-ı sâirede himâyet ve sıyânet eder kimesneleri olmadığından Der-aliyyem’e gelip gitmekde vesâir mesâlih-i vâkı‘alarını rü’yet ettirmekde su‘ûbete dûçâr olduklarından bahisle kendilerinin himâyet ve sıyânetleri ve lâzımü’r-ru’ye olan mesâlihlerinin rü’yet ve tanzîmi zımnında üzerlerine taraf-ı Devlet-i aliyyemden bir nâzır ta‘yîn olunması husûsu re‘âyâ-yı mersûme ile Şıra kocabaşısı vekîli Natoli nâm zimmî tarafından südde-i sa‘âdetime bir kıt‘a arzuhâl takdîmiyle niyâz ve istid‘â olunup fi’l-hakīka bidâyet-i fesâddan beri re‘âyâ-yı mersûmenin meslek-i ra‘iyyetden inhirâfları vukū‘a gelmeyerek merkez-i ra‘iyyetde sebât ve istikāmetlerine mükâfâten teshîl-i maslahat ve iltizâm-ı himâyet ve sıyânetleri levâzımına bakılması muktezâ-yı şîme-i kerîme-i saltanat-ı seniyyeden olduğuna binâen keyfiyet ve iktizâsı hâlâ Kapudan-ı deryâ düstûr-ı mükerrem müşîr-i mufahham nizâmü’l-âlem vezîrim İzzet Mehmed Paşa edâmallâhu te‘âlâ iclâlehu tarafından lede’l-isti‘lâm re‘âyâ-yı mersûme bundan böyle dahi vazîfe-i ra‘iyyet ve sadâkate dikkat ve üzerlerine lâzım gelen cizyeden ve mâl-ı mîrî ve Tersâne-i âmireme dâir hizmetlerini kemâ-fi’s-sâbık vakt ü zamânıyla bilâ-kusûr tediye ve îfâya mübâderet etmek ve mukāta‘aya dâir maslahatları kemâ-kân Mukāta‘ât hazînesi tarafından rü’yet olunmak üzere fakat himâyet ve sıyânet ve lâzımü’r-ru’ye olan maslahatlarını mihver-i lâyıkında idâre ve rü’yet için hademe-i Devlet-i aliyyemden bir münâsibi mahsûsan nâzır nasb ve ta‘yîn ve mersûm Natoli zimmî dahi kemâ-fi’s-sâbık re‘âyâ-yı mersûma vekâlet hizmetinde istihdâm-birle ba‘d ez-în Dersa‘âdetimde bulunan veyâhud ticâretle gelip gitmekde olanların cümlesi vekîl-i mersûm kefâletiyle isim ve eşkâlleri deftere kaydolunarak nâzır tarafından yedlerine birer tezkire i‘tâ ve bu tezkire dahi senesi hitâmında i‘tibâra şâyân olmayıp beher sene tecdîd olunmak ve bunların mesâlih-i vâkı‘aları ba‘d ez-în nâzırları ma‘rifetiyle görülüp mersûmûndan bahren memleketlerine ve mahâll-i sâireye gitmek murâd edenlere vekîl-i mersûm kefâletiyle nâzırlarının mührüyle memhûr <> tezkiresiyle İstanbul kādısı tarafından yedlerine [50a] mürûr tezkireleri verilmek üzere hademe-i saltanat-ı seniyyemden birinin nâzır nasb ve ta‘yîn olunması münâsib olup sen ki mûmâ-ileyhsin senin ötedenberü hizmet-i me’mûrunda hüsn-i sülûk ve istikāmetinden ve nezâret-i mezkûrenin uhdene ihâlesinden münâsib-i maslahat vechile sühûlet derkâr olduğundan bahisle nezâret-i mezkûrenin uhdene ihâlesiyle ol bâbda me’mûriyetini hâvî emr-i şerîfim ısdâr ve Tersâne-i âmirem ve İhtisâb taraflarına ve Mukāta‘ât hazînesine ilmühaberleri i‘tâ olunması husûsunu i‘lâm edip keyfiyet atebe-i felek-mertebe-i pâdişâhâneme lede’l-arz ol vechile nezâret-i mezkûreye me’mûriyetin husûsuna irâde-i seniyye-i mülûkânem ta‘alluk edip ol bâbda hatt-ı hümâyûn-ı şevket-makrûn-ı şâhânem şeref-rîz-i sudûr olmuş ve hizmet-i me’mûrende vak‘ ve i‘tibârını mûcib olmak için avâtıf-ı aliyye-i mülûkânemden sana Hâcelik dahi ihsân kılınmış olmağın me’mûriyetini hâvî Dîvân-ı hümâyunumdan mahsûsan işbu emr-i celîlü’l-kadrim ısdâr olunmuşdur. İmdi re‘âyâ-yı mersûmenin mukāta‘aya dâir maslahatları kemâ-kân Mukāta‘ât hazînesi tarafından rü’yet olunmak üzere fakat sâir lâzımü’r-ru’ye olan mesâlih-i vâkı‘alarının rü’yet ve tesviyesi ve re‘âyâ-yı mersûmeden Dersa‘âdetimde bulunanlara bâlâda beyân kılındığı vechile vekîl-i mersûm kefâletiyle isim ve eşkâllerini deftere kayd ile yedlerine muvakkat tezkireler i‘tâsı husûslarına i‘tinâ ve dikkat ve dâimâ hâl ve keyfiyetlerine nezâret eylemek irâde-i seniyyem muktezâsında idiği ve hilâf-ı fermân ve münâfî-i tenbîhât-ı şâhânem vaz‘ ve hareket vukū‘una rızâ-i şerîfim olmadığı ve Tersâne-i âmirem ve İhtisâb taraflarına ve Mukāta‘ât hazînesine ve İstanbul kādısı’na ilmühaberleri i‘tâ olunduğu ma‘lûmun oldukda ber-minvâl-i muharrer amel ve harekete mübâderet ve hilâfından ittikā ve mübâ‘adet eylemen bâbında. Fî evâhiri Ş sene 1242.