İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 295 Hüküm no: 141 Orijinal metin no: [51b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul, Galata, Üsküdar ve Eyüb’de nüfus sayımı yapılması emri Bâ-sahh-ı âlî. İstanbul kādısı fazîletlü efendi. İstanbul ve Bilâd-ı selâse ahâlîleri tahrîr ve defter olunması zımnında emr-i âlî. Cümlenin ma‘lûmu olduğu üzere makarr-ı hilâfet olan Âsitâne-i sa‘âdet Memâlik-i mahrûsenin kalbi mesâbesinde olduğuna ve Dersa‘âdet’in mazbûtü’l-hâl olması memâlik-i sâirenin inzibât-ı ahvâlini müstetbi‘ olacağına ve kadîmi Dârü’s-saltanatü’s-seniyye’nin ahvâli ve esâmîsi mazbût ve her biri küfelâya merbût iken refte refte ba‘zı mevâki‘ cihetiyle bakılamayarak ve biraz müddetden beri ve ecnâs-ı muhtelife çoğalarak bu sûretler ile meselâ iddet tekmîlinden evvel akd-i nikâh olunmak ve teehhül husûsunda karâbet-i redâ‘iyye aranmamak ve ba‘zı akāyid ve nesebi mechûl ve mühtedî ve kıbtî makūlelerinin küfüvvü olmayan sâdâd [sâdât] ile muhtelü’n-neseb olmak misilli ba‘zı vukū‘ bulmakda olan uygunsuz ve ehl-i İslâma yakışmayan keyfiyetin men‘ ve def‘ine bakılmak şer‘an ve mülken lâzım gelmiş idiğine binâen müte‘allık olan irâde-i seniyye-i mülûkâne mûcebince Galata ve Kasımpaşa’da mutavattın sagīr ve kebîr ehl-i İslâm geçende ve Üsküdar’da mütemekkin olanlar dahi bu günlerde cümleten tahrîr ettirilerek defterleri Bâb-ı âlî’ye takdîm olunmuş ve ba‘zı mechûlü’l-hâl olanları küfelâya rabt kılınmış ise de Âsitâne-i şevket-âşiyânda mazille-nişîn olan sagīr ve kebîr ehl-i İslâmın dahi zikrolunan Galata ve Kasımpaşa ve Üsküdar misilli tahrîr kılınması ve mevcûd olan re‘âyânın dahi kezâlik yazılıp ba‘zı mechûlü’l-hâl bulunanların me’mûrlar ma‘rifetiyle küfelâya rabt olunması ve tarafınıza takdîm kılınan deftere nazaran altı kol olunmak üzere beher kola tarafınızdan birer neferden altı nefer işe yarar kâtib ve hâric-i sûrda olan mahallâtın tahrîri’çün dahi Eyüb Mahkemesi’nden bir nefer kâtib ile Bâb-ı âlî’den dahi yedi nefer memûr intihâb ve ta‘yîn ve mahallât imâmlarına tenbîh olunup me’mûr-ı mûmâ-ileyhim kol kol çıkarak mahalle be-mahalle ve hâne ve hân ve dükkânlarda ibtidâ sagīr ve kebîr bi’l-cümle ehl-i İslâm ve sunûf-ı re‘âyânın zükûr evlâd-ı nüfûsu yegān yegān tahrîr ve mechûlü’l-hâl olur ise küfelâya rabt ve ale’l-esâmî sebt-i defter olunması ve bundan böyle mahallât imâmları mahallelerinde vefât ve velâdet ve duhûl ve hurûc misilli her ne vukū‘a gelir ise pusulasını İstanbul kādısı kapısına götürüp İstanbul Mahkemesi’nde dahi bu husûs için müstakillen kâtib istihdâmıyla imâmların getirecekleri hafta pusulalarını İstanbul kādısı bulunanlara temhîr ettirerek mahzar ile bu husûsa memûr kılınacak zât tarafına gönderilip onlar dahi derhâl ol mahallenin defterine mürâca‘at ile kaydı mahalline sebt ve işâret kılınmasını tensîb olunmuş ve müte‘allık olan irâde-i seniyye mûcebince zikrolunan altı kol ile Eyüb tarafının ol vechile tahrîri zımnında başka başka me’mûrlar ta‘yîn olunmuş ve bu husûsa sa‘âdetlü Serasker Hüsrev Paşa hazretleri memûr buyrulmuş olmağın siz zikrolunan altı kola birer neferden altı nefer işe yarar kâtib intihâb ve ta‘yîn ve mahallât imâmlarına mahallelerinde bulunup me’mûrlar geldikde bi’l-ittifâk mahallelerinde kâin hân ve hâne ve dükkânlarda bulunan sagīr ve kebîr ehl-i İslâm [ve] re‘âyânın yegān yegān tahrîr ve mechûlü’l-hâl olur ise küfelâya rabtı ve ale’l-esâmî sebt-i defter olunmasını ifâde ve tebyîn ve mahallelerinde velâdet ve vefât ve duhûl ve hurûc misilli vukū‘âtın pusulasını tarafınıza getirmelerini tefhîm ve telkīne ihtimâm ve dikkat ve siz dahi ol vechile pusulalar geldikde kaydı mahalline sebt ve hafta vukū‘âtının defterlerini dahi Serasker-i müşârun-ileyh cânibine irsâle mübâderet ve siz dahi bu husûsa ale’d-devâm ihtimâm ve nezâret eyleyesiz deyü. Fî 11 Za sene 1242.