İstanbul Mahkemesi 156 Numaralı Sicil (H. 1246-1247 / M. 1831-1832) cilt: 92, sayfa: 472 Hüküm no: 474 Orijinal metin no: [88a-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Köprülülü Müderris Mehmed Efendi’nin muhtelif taşınmazlarını kendisinin yaptırdığı Köprülü kasabasındaki medresenin tamir ve masraflarına vakfettiği Rumeli’de müderrisînden el-Hâc Mehmed Efendi’nin vakfiyesidir Mâ zübire fî-hâze’l-kitâbi’l-celîl mine’l-vakfi ve’t-tescîl cerâ bi’l-kabûli bilâ-irtiyâb ve’l-hükmü bi’s-sıhhati ve’s-savâb Allâhümme’ce‘ale sa‘ye’l-vâkıfi mebrûren ve hayrehu fi’d-dâreyni meşkûran nemekahü’l-fakīr ileyhi te‘âlâ Mollacıkzâde Mehmed Servet el-Kādı bi-Dârü’l-hilâfeti’l-aliyyeti’l-Osmâniyye -gufira-lehümâ- Elhamdü lillâhi’l-lezî takarrebe ilâ-hazretihi’l-mukarrebûn bi’l-kurebâti’l-hâlisât ve tevessele’l-mütevessilûn ilâ-neyli rahmetihî bi’s-sadakāti’t-tayyibât ve fâze’l-bârrûn min-indihî bi’z-zülüfâti’l-bâhirât ve istebşere ehle’l-hayrât bi-va‘dihi’l-kerîmi bi’n-na‘îmi ve’d-derecâti’l-âliyât ve’s-salâtü ve’s-selâmü alâ-men erselehû bi’l-âyâti ve’l-beyyinât ve eyyedehû bi’l-berâhîni’s-sâtı‘âtı ve’l-mu‘cizâti’l-kātı‘ât Muhammedün sallallâhu aleyhi ve sellem ve alâ-âlihî ve ashâbihî zevi’l-hayrât ve’l-kurâbât ve alâ-ehl-i beytihî ve ezvâcihi’t-tâhirâti’l-meberrât ammâ ba‘d işbu kitâb-ı müşkîn-nikābın ketb ü tahrîr ve sebt ü tastîrine bâ‘is ü bâdî oldur ki Vilâyet-i Rumeli’de Paşa sancağında vâki‘ Köprülü kasabası sükkânından ve müderrisînden mahmedetlü el-Hâc Mehmed Efendi b. el-merhûm Abdülfettah Efendi kıbelinden husûs-ı meymenet-mahsûs-ı âti’l-beyânda vekîl olduğu lede’t-tezkiye adl ve makbûlü’ş-şehâde idikleri ihbâr olunan kasaba-i mezkûre ahâlîsinden Hüseyin Efendi b. Ahmed ve A‘yân Emin Ağa tatarı Ali Ağa b. Mustafa şehâdetleriyle mahzar-ı hasm-ı câhid-i şer‘îde ber-nehc-i şer‘î sâbit ve sübût-ı vekâletine hükm-i şer‘î lâhık olan umdetü’l-mevâli’l-izâm fazîletlü sa‘âdetlü Pirlepeli Hafız Ahmed Efendi b. Süleyman meclis-i şer‘-i şerîf-i Ahmedî ve mahfil-i dîn-i münîf-i Muhammedî’de müvekkil-i mûmâ-ileyhin zikri câî vakfına li-ecli’t-tescîl ve li-emri’l-itmâm ve’t-tekmîl mütevellî nasb u ta‘yîn olunan Hafız İsmail Efendi b. Mustafa mahzarında bi’l-vekâle ikrâr-ı sahîh-i şer‘î ve i‘tirâf-ı sarîh-i mer‘î edip müvekkilim mûmâ-ileyhin silk-i mülk-i sahîhinde münselik emlâkinden olup kasaba-i mezkûrede Yerçürük? mahallesinde vâki‘ merhûm Said Bey Câmi‘-i şerîfi kurbünde müceddeden ihyâsına muvaffak olduğu tahtânî üç ve fevkānî dört bâb hucurât ile fevkānî ve tahtânî iki bâb dershâne ve memşâ ve bir mikdâr avluyu müştemil bir kıt‘a medreseyi ve mahalle-i mezbûre çarşısında vâki‘ Alibey Hanı civârında kâin ma‘lûmü’l-hudûd bir bâb bakkāl dükkânını ve kasaba-i mezkûrede pazar yerinde Nehr-i Vardar kenârında vâki‘ lede’l-ahâlî ma‘lûmü’l-hudûd ve’l-müştemilât bir bâb hanı ve ittisâlinde kâin bir buçuk dönüm mikdârı eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmireli bahçeyi ve kazâ-i mezkûra tâbi‘ Babuna karyesi nehri üzerinde dâir Ortadeğirmen denmekle meşhûr üzeri kiremit pûşîde sakflı üç kıt‘a taşı ve müştemilât-ı sâireyi muhtevî üç göz âsiyâbı ve ittisâlinde kâin kezâlik ma‘lûmü’l-hudûd eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmireli altı dönüm mikdârı bahçeyi ve yine nehr-i mezkûr üzerinde dâir Yukarıdeğirmen denmekle şehîr bir buçuk taş-ı âsiyâbın yirmi beş sehm i‘tibârıyla sekiz sehm hisse-i şâyi‘asını hasbeten lillâhi’l-ahad ve taleben li-merzâti Rabbihi’s-Samed bi’l-vekâle vakf-ı sahîh-i müebbed ve habs-i sarîh-i muhalled ile vakf ü habs edip şöyle şart ve ta‘yîn eyledim ki zikirleri mürûr eden dükkân ve han ve değirmen ve bahçeleri icâre-i misilleriyle müsâneheten îcâr olunup hâsıl olan nemâlarından lede’l-hâce kadr-ı ma‘rûf harc ü sarf ile zikirleri sebkat eden medrese ve akārât-ı mezkûre ta‘mîr ve termîm oluna ve müvekkilim vâkıf-ı mûmâ-ileyh libâs-ı hayatı lâbis oldukça vakf-ı mezkûruna mütevellî ve medrese-i mezkûreye müderris olup mecmû‘-ı galleye mutasarrıf ola ve nefs-i nefîsine “irci‘î ilâ-Rabbiki” nidâsı icâbetinde “küllü nefsin zâikatü’l-mevt” muktezâsınca dâr-ı bekāya irtihâlinde medrese-i mezbûreye vücûh-ı beldenin re’yleri munzam olarak hâkim-i belde olan efendi arzıyla bâ-işâret-i aliyye tedrîs-i ulûm-ı nâfi‘aya muktedir âlim ve mütedeyyin bir kimesne müderris nasb u ta‘yîn olunup medrese-i mezkûrede sâkinler olan talebe-i ulûma haftada üç gün ulûm-ı nâfi‘a tedrîs edip mukābelesinde yevmî yüz akçe vazîfeye mutasarrıf ola ve medrese-i mezkûrenin yedi bâb hücrelerinde sâkin talebe-i ulûm beynlerinde iktisâm olunmak üzere beher odaya senevî ellişer guruş verile ve tevliyet-i mezkûra mutlaka evlâdının ve evlâd-ı evlâdının ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdının batnen ba‘de batnin ekber ve erşedine tevcîh oluna ve galle-i mezkûreden fazla kalır ise evlâddan mütevellî olan kimesne nefsi’çün ahz u kabz eyleye ne‘ûzü billâh min-kahri’l-Feyyâz evlâdı ba‘de’l-inkırâz tevliyet-i mezkûra yine vücûh-ı belde ma‘rifetleriyle bâ-arz-ı hâkim-i belde mütedeyyin ve munsıf ve muktedir bir kimesneye tevcîh olunup umûr-ı vakf-ı mezkûru kemâ-hüve hakkuhû idâre ve rü’yet edip mukābelesinde yevmî elli akçe vazîfeye mutasarrıf ola ve müderris bulunan efendiler umûr-ı vakf-ı mezkûra îcâbına göre nezâret edip mukābelesinde yevmî yirmi beş akçe vazîfeye mutasarrıf ola ve bu takdîrce galleden zuhûr eden fazlası ma‘rifet-i şer‘le irbâh ve istirbâh olunup vakf-ı mezkûra zam ve ilhâk oluna ve şürût-ı mezkûreye ri‘âyet müte‘azzir olur ise vakf-ı mezkûr mutlaka fukarâ-i Müslimîne meşrûta ola ve vakf-ı mezkûrun tebdîl ü tağyîr ve taklîl ü teksîri merreten ba‘de uhrâ ve kerreten gıbbe uhrâ müvekkilim vâkıf-ı mûmâ-ileyhin yedinde ola deyü ta‘yîn-i şürût ve tebyîn-i kuyûd birle akārât-ı mezkûreyi mahâllinde zabt u tasarrufa mütevellî-i merkūm Hafız İsmail Efendi’yi taslît eylediğimde ol dahi bi’t-tevliye iktizâsı vechile tasallut ve bürheten mine’z-zamân tasarruf eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer‘î emr-i vakf nihâyet ve hâl teslîm-i selâmet bulmuşiken vekîl-i mûmâ-ileyh Hafız Ahmed Efendi vakf-ı mezkûrdan rücû‘ birle mevkūfları müvekkil-i mûmâ-ileyhin mülküne bi’l-vekâle [88b] istirdâd ve mütevellî-i merkūm dahi imtinâ‘ edip mütenâzi‘ân ve her biri kemâ-hüve’l-mastûr fi’l-kütübi’l-fıkhiyye müterâfi‘ân ve mübtegāsınca fasl ve hasma tâlibân olduklarında a‘lâ-yı kitâbı tevkī‘-i refî‘î ile tevşîh eden hâkim-i hâsim vâlâ cenâb lâ-zâle hükmühû câriyen bi’l-hakkı ve’s-savâb efendi hazretleri dahi cânib-i vakfı tercîh buyurup âlimen bi’l-hilâfi alâ-kavli men-yerâhu mine’l-eimmeti’l-eslâf vakf-ı mezkûrun evvelen sıhhatine ve sâniyen izâ-sahhu’l-vakf lezime mukaddimesi üzere lüzûmuna hükm-i sahîh-i şer‘î ve kazâ-i sarîh-i mer‘î buyurmalarıyla vakf-ı mezkûr sahîh ve lâzım ve mütehattim olup nakz u nakīzine mecâl muhâl oldu. “femen beddelehû ba‘de mâ semi‘ahû fe-innemâ ismühû alellezîne yübeddilûnehû innallâhe semî‘un alîm” ve ecrü’l-vâkıfi ale’l-hayyi’l-cevâdi’l-kerîm cerâ zâlik ve hurrire kezâlik Fi’l-yevmi’l-hâdî ve’l-ışrîn min-Zilhicceti’ş-şerîfe li-sene seb‘a ve erba‘în ve mi’eteyn ve elf. Şuhûdü’l-hâl: Eşrâf-ı kuzâtdan Hasan Hasbi Efendi b. Ali, Eşrâf-ı kuzâtdan Ahmed Hamid Efendi b. Mustafa, Eşrâf-ı kuzâtdan Mehmed Emin Efendi b. Mustafa, Rumeli kuzâtından İbrahim Edhem Efendi b. Hasan, Çukadâr Ali Ağa b. el-Hâc Mehmed ve gayruhum. [Mühür] Mehmed Servet, [Mühür] (…) Mehmed. [89a, 89b, 90a sayfaları boş] [Arka Kapak İçi] [Arka Kapak] Vekāyi‘-i hüccet Ve gayruhum ve gayruhümâ Bana redd ü teslîm edip Şerbethâne gediği olmadığı