İstanbul Mahkemesi 211 Numaralı Sicil (H. 1278-1279 / M. 1862-1863) cilt: 98, sayfa: 43 Hüküm no: 1 Orijinal metin no: [1b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul Kadısı Osman Paşazâde Mehmed Nûri Efendi’nin zamanında meydana gelen gediklerle ilgili hüccet sicili Dârü’l-hilâfeti’l-aliyye Kādısı Osman Paşazâde fazîletlü Mehmed Nuri Beyefendi hazretlerinin zamân-ı semûhilerinde vukū‘-yâfte olan gedikât hüccet sicillidir Fî gurre-i L sene 1278 Sofya bt. Kirhor’un tütüncü dükkânını Kuyumcu İstefan v. Parsih’e satması Mübâya‘a-i tütüncü 25000 guruş Âsitâne-i sa‘âdet-âşiyâne ve bilâd-ı selâse mahkemelerine bâ-fermân-ı âlî mine’l-kadîm merbût olan duhâncı gediklerinin ve sâir gerek Dersaâdet ve gerek bilâd-ı selâse-i mezkûrede kâin ber-vech-i mülkiyet tasarruf olunmakda bulunan her nev‘ gediklerin mübâya‘a ve ikrâr-ı mülk ve hibe ve irsen intikāl misillü kâffe-i mu‘âmelâtı ve vukū‘ bulan muhâkemâtı münhasıran ve mahsûsan İstanbul Mahkemesi’nden icrâ ve iktizâ eden i‘lâm ve hüccet-i şer‘iyyeleri ancak mahkeme-i mezkûre tarafından i‘tâ olunmak ve gedikât ashâbının rızâ ve muvâfakatları olmadıkça kadîm mülk kirâları tezyîd olunmamak ve senedât-ı sahîha ve mu‘tebere ile ber-vech-i mülkiyet tasarruf olunmakda bulunan gediklerin müstakır oldukları mahalden ihrâc ve imhâsı zımnında mülk sâhibleri tarafından da‘vâya tasaddî olunur ise hükkâm-ı şer‘-i şerîf cânibinden istimâ‘ olunmaması bâlâsı tuğrâ-yı garrâ-yı hazret-i cihân-bânî ile muvaşşah ve müzeyyen bir kıt‘a nizâmnâme ve bâ-fermân-ı âlî müesses olan nizâm-ı müstahsene muktezâsından bulunduğuna binâen medîne-i Üsküdar’da Selâmî mahallesinde sâkine teba‘a-i Devlet-i aliyye’nin Ermeni milleti nisvânından olduğu millet-i merkūme Patrikhâne’si tarafından vurûd eden bir kıt‘a ilmühaber meâlinden müstebân olan Tütüncü Hacı Kirhor zevcesi Sofya bt. Kirhor v. Adam tarafından husûs-ı âti’l-beyânda ikrâra vekîl olduğu şahsını bilirler her biri teba‘a-i Devlet-i aliyye’nin Ermeni milletinden ve mahalle-i mezkûre sâkinlerinden Tütüncü Artin v. Bogos ve Dülbendçi Asador v. Haçador şehâdetleriyle ber-nehc -i şer‘î sâbit olan teba‘a-i Devlet-i aliyye’nin Ermeni milletinden ve duhân tüccârından Çarşambalı Haçador v. Karabet meclis-i şer‘-i hatîr-i lâzımü‘t-tevkīrde mahmiye-i İstanbul’da Bahçekapısı hâricinde vâki‘Şapçı Hânı’nda sâkin teba‘a-i Devlet-i aliyye’nin Ermeni milletinden bâ‘isü’r-rakīm Kuyumcu İstefan v. Parsih tarafından kezâlik husûs-ı âti‘z-zikrde tasdîke vekîl-i şer‘îsi teba‘a-i Devlet-i aliyye’nin Ermeni milletinden Tütüncü Haçak v. Hayrabet muvâcehesinde tütüncü esnâfının kethüdâsı el-Hâc Mehmed Latif Efendi ile duhân tüccarından mazbûtü’l-esâmî on nefer Müslim ve beş nefer Hıristiyan lonca ihtiyârları taraflarından mürsel kethüdâ vekîli Ahmed Efendi b. Osman hâzır olduğu hâlde bi’l-vekâle ikrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edip müvekkilem merkūme Sofya bt. Kirhor mahmiye-i mezkûrede Kumkapı hârici ittisâlinde kâin bir tarafdan cidâr-ı hısn ve bir tarafdan Sultan Süleyman Hân hazretleri çeşmesi ve tarafeyni tarîk-i âm ile mahdûd Eshâm Muhâsebesi Kalemi’nde Ahmed Ağa ismine mukayyed Ayasofya-i kebîr Câmi‘-i şerîfi ve cennet-mekân adn-âşiyân Ebü’l-feth Sultan Mehmed Hân aleyhi-rahmetü ve’l-gufrân hazretleri evkāf-ı celîleleri musakkafâtından müvekkil-i merkūm İstefan’ın bâ-temessük-i mütevellî bi’l-icâreteyn taht-ı tasarrufunda olan şehriye dört guruş kirâlı bir bâb tütüncü dükkânı ve ona merbût mahall-i mezkûrde vâki‘ bir tarafdan merhûm-ı müşârün-ileyh Sultan Selim Hân hazretleri çeşmesi ve bir tarafdan cidâr-ı hısn ve bir tarafdan Kürkçübaşı-i merhûm Süleyman Ağa Vakfı’ndan Abdesthâne kapısı ve taraf-ı râbi‘i tarîk-i âm ile mahdûd müşâr ve mûmâ-ileyhümâ Sultan Mehmed Hân ve Süleyman Ağa vakıfları musakkafâtından kezâlik müvekkil-i merkūm İstefan’ın mütevellileri temessükü mantûklarınca bi’l-icâreteyn taht-ı tasarrufunda olan şehriye iki guruş kirâlı bir bâb ahşâb mağaza derûnlarında mevcûde beyne’l-esnâf gedik ta‘bîr olunur âlât-ı lâzime-i ma‘lûme yedimde olup bin iki yüz elli bir senesi şehr-i Rebî‘ülevveli’nin yirmi yedinci günü târihiyle müverraha ve ol târihde Dârü’l-hilâfeti’l-aliyye kādısı olan sudûr-ı izâmdan Sahâflar Şeyhizâde es-Seyyid Mehmed Esad Efendi merhûmun imzâ ve hatemini hâvî bir kıt‘a mübâya‘a hücceti ve kethüdâ-yı mûmâ-ileyhin takdîm eylediği bir kıt‘a ilmühaber mantûklarınca akd-i âti‘z-zikrin sudûruna değin yedimde müstakillen mülk ve hakkım olmağla ben ber-minvâl-i muharrer mâlike olduğum âlât-ı gedik-i mezkûru tarafeynden îcâb ve kabûlü hâvî şurût-ı müfside ve mu‘ârazadan ârî bey‘-i bâtt-ı sahîh-i şer‘î ve safka-i vâhide ile müvekkil-i merkūm İstefan‘a yirmi beş bin guruşa bey‘ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber-vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellüm ve kabz u kabûl eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı merkūm yirmi beş bin guruşu tamamen bana def‘ u teslîm ben dahi yedinden bi‘t-tamâm ve’l-kemâl ahz u kabz edip mebî‘-i mezkûrun tağrîr ve gabnine müte‘allika da‘vâdan tarafeynden her birimiz âharın zimmetini ibrâ-yı sahîh-i şer‘î ile ibrâ vü ıskāt ve her birimiz âharın ibrâsını kabûl eyledik, ba‘de’l-yevm âlât-ı gedik-i mezkûrde benim aslâ ve kat‘â alâka ve medhalim kalmayıp müvekkil-i merkūm İstefan’ın mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sırfı olmuşdur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer‘î mâ-vaka‘ bi‘t-taleb ketb olundu. Fî 10 Şevval sene1278 Şuhûdü’l-hâl: Muhzır Mustafa Ağa b. ( ), Muhzır Ahmed Ağa b. ( ), Muhzır Feyzullah Ağa b. ( ), Muhzır el-Hâc Salih Ağa b. ( ) ve gayruhum