İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 307 Hüküm no: 325 Orijinal metin no: [124-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul’daki vakıflara ait işlemlerin Defterhane’ye nakli tarihinden itibaren bütün alım-satımlarla ilgili muamelatın Defterhane’den yapılması İstanbul Kādılığı’na, Fazîletlü Efendim Hazretleri, Dersa‘âdet’de bulunan bi’l-cümle musakkafât-ı mevkūfenin ferâğ ve intikālleri mu‘âmelâtının Defterhâne’ye nakli târihinden i‘tibâren bi’l-umûm emlâk-ı sırfenin bey‘ ü şirâları mu‘âmelâtının dahi Defterhâne’de icrâsı ve bunlar için mehâkimde mu‘âmele yürütülmesi irâde-i seniyye iktizâsından olduğu hâlde ekser mehâkim-i şer‘iyede bazı emlâk-ı sırfenin mu‘âmelât-ı bey‘ ü şirâsı icrâ ve harc istifâsıyla i‘lâm-ı şer‘î i‘tâ kılınmakta olması merci‘-i senedâtın tevhîdi hakkındaki irâde-i seniyyeye mugāyir olduğundan ve bu makūle hüccetler muktezâ i‘lâmı olduğu cihetle Defterhânece îcâbı icrâ ve harc-ı nizâmîsi istifâ olunarak sened-i hâkānîsinin i‘tâsı lüzûmu makām-ı mecîden beldirilmekde ise de ashâb-ı emlâkden bu gibi hüccetler üzerine Defterhâne’ye mürâca‘at edenler mahkeme-i şer‘iyede harc verdikten sonra be-tekrâr Defter-i hâkānî’de harc vermeğe muvâfakat etmemekte ve bey‘ ve intikāl mu‘âmelâtının sened-i resmî olmadığı hâlde yalnız i‘lâmât-ı mezkûre ile icrâsını taleb etmeleriyle envâ‘-ı müşkilâta tesâdüf olunmakta bulunduğundan emlâkin bey‘ ü şirâsına müte‘allik her gûne mu‘âmelâta müdâhale ve hüccet-i şer‘iye i‘tâ olunmaması hakkında hükkâm-ı şer‘iyeye teblîgāt-ı lâzıme icrâsına dâir Defter-i Hâkānî Nezâret-i celîlesinden meb‘ûs tezkire [125] üzerine cereyân eden müzâkerâtı hâvî Şûrâ-yı Devlet Dâhiliye Dâiresi’nden i‘tâ olunan mazbatada bi’l-cümle emlâk-i gayr-ı menkūle ve arâzî ve musakkafât-ı mevkūfe senedâtının Defterhâne’den verilmesi ve bunların kayd ve mu‘âmelâtının bir merkezde bulundurulması devletçe ehem ve elzem görünerek bir nizâmnâme-i mahsûs neşrolunduğu hâlde ekser mahallerde hükkâm-ı şer‘in bu nizâma adem-i ri‘âyetiyle emvâl-i gayr-ı menkūle bey‘ ü şirâsında bâyi‘ ile müşteri beyninde akd edilen mukāveleyi mu‘teber ad etmekte ve de‘âvî-i vâkı‘ada sened-i resmî taleb olunmayıp bazı kere mu‘âmele-i bey‘ ü şirânın dahi mehâkimce icrâ olunmakta olmasından dolayı nizâm-ı mevzû‘un muhâfaza-i ahkâmıyla mu‘âmelâtca hâsıl olan iğtişâşın ref‘i hakkında doksan altı târihinde nezâret-i müşârün-ileyhâ makāmından vukū‘ bulan iş‘âr ve makām-ı senâverî ile olunan muhâbere üzerine her nev‘ emlâk ve arâzî ve musakkafât kuyûdât ve mu‘âmelâtının bir merkezde bulunup senedâtının oradan verilmesi hakkındaki nizâmın tamamı cereyân-ı ahkâmına ri‘âyetin vücûbu Mecelle Cem‘iyetince tasdîk olunarak umûmen hükkâm-ı şer‘iyeye icrâ-yı teblîgāt edilmiş ve nezâret-i müşârün-ileyhânın şimdiki iş‘ârına göre bu bâbda ittihâz edilecek tedbîr teblîgāt-ı sâbıkāın bir sûret-i müessirede te’kîd edilmesinden ibâret bulunmuş olmasına mebnî nizâm-ı mevzû‘ hükmünün muhâfaza-i mer‘iyyeti emrinde bi’l-cümle hükkâm-ı şer‘iyeye ez-ser-i nev ve vesâyâ-yı mukteziye îfâsının makām-ı muhlisîye havâlesi tezekkür kılındığı gösterilmiş olduğu beyânıyla mûcebince iktizâsının îfâsı bâ-tezkire-i sâmîye-i vekâlet-penâhî iş‘âr olunmuş ve keyfiyet ta‘mîmen hükkâm-ı şer‘iyeye izbâr ve mülhakāta gönderilmek üzere işbu tahrîrâtın nüsah-ı kâfiyesi leffen tisyâr kılınmış olmağla ber-mûceb-i iş‘âr-ı sâmî vikāye-i hükm-i nizâma i‘tinâ ve dikkat buyurulması siyâkında tezkire-i sitâyişverî terkīm olundu. Fî 17 Safer sene 1309, fî 9 Eylül sene 1307. Şeyhülislâm Mehmed Cemaleddin