İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 311 Hüküm no: 330 Orijinal metin no: [127-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İdane ve istidane muamelelerinde farklı uygulamalar görüldüğünden herkesin Damga Kanunu’na göre hareket etmesinin Dersaadet ve taşra şer‘iye mahkemelerine bildirilmesi Fazîletlü Efendim Hazretleri, İdâne ve istidâne mu‘âmelâtında Dersa‘âdet Mehâkim-i Şer‘iyyesi’nde on guruşluk pul yapıştırılmış olarak ayrıca bir kıt‘a kefâlet senedi alınmakta olduğu hâlde İzmir ve Selanik Mahkeme-i Şer‘iyyelerinde böyle bir sened alınmayıp defter ve cerîde-i mahsûsasına pulsuz olarak kayd ve zabt ve zîri kefile imzâ ettirilmekte bulunduğu tahkīk olunup bu kefâletler ise düstûrun birinci cildinin iki yüz yetmiş sekizinci sahîfesinde bu gibi mu‘âmelâtda ayrıca alınacağı muharrer olan kefâletden farksız bulunmuş olduğuna mebnî işbu idâne ve istidâne mu‘âmelâtından dolayı cerîde-i mahsûsasında zabtolunan kefâlet şerhlerine de on guruşluk pul ilsâkı ile hükm-i kānûnun muhâfazası lâzım geleceğinden ve İzmir Mahkeme-i Şer‘iyyesi’nde rehnin kıymetini takdîr için kuyumcubaşıdan alınan rapora üç guruşluk yerine kırk paralık pul yapıştırılmış olduğu hâlde kabûl olunduğu gibi Selanik Mahkeme-i Şer‘iyyesi’nde bu mu‘âmelenin cârî olmadığı ve Dersa‘âdet’e gelince kıymetleri cüz’î olan merhûnâtın şifâhen ve kıymeti aşağı? olanların İzmir Mahkeme-i Şer‘iyyesi’nde olduğu gibi ehl-i hibre cânibinden verilen rapora tevfîkan kıymeti takdîr olunup bunlara ilmühaber makāmında kırk paralık pul telsîk? olunduğu ve Eytâm Sandığı’ndan nafaka için vasîye akçe verildiğinde Selanik Mahkeme-i Şer‘iyyesi’nde beş liradan aşağı olan meblağ için başkaca sened alınmayıp hüccetin zahrına teslîmât yazılarak vasîye tahtîm ettirilmekte ve beş lira ve ondan ziyâde meblağ için vasîden nisbeti dâiresinde pul yapıştırıl[ıp] makbûz senedi alınmakta olduğu ve işbu mu‘âmele İzmir Mahkeme-i Şer‘iyyesi’nde hesâb-ı cârî usûlünde tutulan deftere kaydettirilerek mahâll-i mahsûsuna pul yapıştırılmaksızın akçenin kābızı olan vasîye mühür ettirilmesiyle iktifâ olunmakta bulunduğu ve Dersa‘âdet’ce dahi Kassâm Sandığı’ndan verilen nafaka akçeleri sagīrin akār hâsılâtından tesviye olunduğu hâlde vasî yedine nafaka hücceti mûcebince senevî mu‘ayyen olan meblağı mutazammın ve nisbî pullu bir pusula veyâhûd sergi verildiği gibi aksi hâlinde sandığın mevcûd akçesinden vasîye verilecek akçe nafaka hücceti zahrına pulsuz olarak yazılmakta idiği inde’t-tahkīkāt anlaşılmış olup rehnin muhammînler ma‘rifetiyle kıymetinin takdîri birinci cild düstûrun iki yüz yetmiş ikinci sahîfesinde muharrer Eytâm Nizâmnâmesi’nin sekizinci fıkrasında mastûr ve işbu takdîr olunan kıymeti hâvî varaka ise ilmühaber değil Resm-i Damga Kānûnu’nun yirmi altıncı maddesiyle rüsûm-ı maktû‘a ta‘rifesi mûcebince üç guruşluk pula tâbi‘ takrîr idiğine mebnî ba‘de-ezîn bunlara ber-mûceb-i kānûn üç guruşluk pul yapıştırılması iktizâ edeceğinden ve sâlifü’z-zikr birinci cild düstûrun iki yüz yetmiş sekizinci sahîfesinde münderic eytâm sandıklarının sûret-i idâre [ve] muhâfazası hakkındaki nizâmnâmenin sekizinci maddesinin fıkra-i ahîresine tevfîkan mezkûr sandıklardan verilecek akçe için makbûz senedi ahzı lâzımeden olduğu hâlde alınmamakta ve mu‘âmelât-ı meşrûha hem hükm-i nizâma ve hem de hazîne-i celîlenin menâfi‘ine mugāyir görünmekte bulunduğundan bahisle ba‘demâ ber-vech-i nizâm îfâ-yı mu‘âmele olunması zımnında Dersa‘âdet ve taşra mehâkim-i şer‘iyesine teblîgāt-ı umûmiye icrâsı Düyûn-ı Umûmiye-i Osmâniye Vâridât-ı Muhassasası Müdîriyet-i Umûmiyesi’nden meb‘ûs iki kıt‘a tezkirede izbâr olunmuş ve ber-vech-i iş‘âr Damga Kānûnu’na tevfîk-i hareket edilmediği vâki‘ ise ol bâbdaki mu‘âmelenin kānûn-ı mezkûr dâiresine ircâ‘ı muktezî olmasıyla ba‘demâ hükm-i kānûn ve menâfi‘-i hazîne-i celîle pîş-i nazara alınarak hilâf-ı kānûn mu‘âmele icrâsından mücânebet olunması için Dersa‘âdet ve taşra mehâkim-i şer‘iyesine teblîgāt icrâsı bi’l-havâle Meclis-i İdâre-i Emvâl-i Eytâm’dan ifâde olunarak îcâbı îfâ kılınmış olmağla taraf-ı fâzılânelerinden dahi ber-minvâl muktezâsının icrâ ve nüsah-ı melfûfanın mülhakāta isrâ buyurulması siyâkında şukka-i mecî terkīm kılındı. Fî 13 Zilka‘de sene 1309 ve fî 27 Mayıs sene 1308. Şeyhülislâm Mehmed Cemaleddin