İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 417 Hüküm no: 460 Orijinal metin no: [185-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Şer‘iye mahkemelerinin davetine uymayan vasîler ile diğer kişilerin zabit vasıtasıyla getirilmesi İstanbul Vilâyeti Tahrîrât Kalemi 428 İstanbul Kādılığı Cânib-i Âlîsi’ne, Semâhatlü Efendim Hazretleri, Mehâkim-i şer‘iyece vukū‘ bulan da‘vete icâbet etmeyen evsıyâ ve sâir kesânın Emvâl-i Eytâm Nizâmnâmesi’nin altmış altıncı maddesinde muharrer bulunduğu vechile mehâkim-i mezkûre tarafından verilecek müzekkire üzerine zâbit ma‘rifetiyle icâbete mecbûr edilmesi ve teba‘a-i gayr-ı Müslime terekeleri hakkında da mezkûr nizâmnâmenin yirmi birinci maddesi mûcebince mu‘âmele îfâsı lâzımeden olmasıyla bu bâbda me’mûrîn-i şer‘iye taraflarından usûl ve nizâmına muvâfık olarak vukū‘ bulacak mürâca‘atda me’mûrîn-i âidesince derhâl îcâbı icrâ edilerek ziyâ‘-ı hukūka meydân verilmemesi iş‘âr-ı âlî-i meşîhat-penâhîye atfen Dâhiliye Nezâret-i Aliyyesi’nden izbâr buyurulmasıyla keyfiyet mülhakāt-ı vilâyete teblîğ edilmiş idi. Ahîren İstanbul Polis Müdîriyeti’nden cevâben alınan tezkirede âsâyiş ve inzibâtın te’mînine me’mûr olan polislerin de‘âvî-i hukūkiyeden dolayı mehâkim-i şer‘iyeden istenilen eşhâsın derdest ve ihzârlarıyla mükellef tutulmaları kānûnen mükellef oldukları sıfât-ı me’mûriyet ve vezâif ile gayr-ı mütenâsib görüldüğü gibi esâsen bu gibi mehâkim-i şer‘iyeye da‘vet edilen eşhâs hakkında cebren isti‘mâli netîce i‘tibâriyle kānûnen mûceb-i mesûliyet olacağından husûs-ı mezkûrun kānûnen halli lüzûmu bildirilmesiyle lede’t-tevdî‘ Dersa‘âdet İstînaf Müdde‘î-i Umûmiliği’nden yazılan derkenârda nafaka ve iddet ve hıdâne ve zevcin zevce aleyhine ikāme edeceği talâk da‘vâlarının bi’l-muvâcehe hall ü hasmı mukteziyât-ı şer‘iyeden olması hasebiyle de‘âvî-i mezkûreden dolayı hükkâm-ı şer‘iyenin ihzâr emri vermeleri ve me’mûrîn-i zâbıtanın da evâmir-i mezkûreyi icrâ ve infâz eylemeleri tabî‘i ve zarûri olmasına ve esâsen taraf-ı sultânîden icrâ-yı kazâya me’mûr olanların vazîfedâr oldukları husûsâta müteferri‘ şu‘ubât [186] idâre-i devlete vukū‘ bulacak teblîgātı ahkâm-ı kānûniyeye adem-i mutâbakatdan tevellüd eyleyecek mesûliyet onu i‘tâ eden hükkâma râci‘ olmak haysiyetiyle lâzımü’l-icrâ bulunduğundan hükkâm-ı şer‘in iş‘ârât-ı resmiyelerinin harfiyyen ve tamamen sür‘at-i infâzı iktizâ edeceği ifâde edilmiş ve müdîriyet-i mezkûreye de ol vechile cevâben teblîğ-i keyfiyet kılınmış olduğunun berây-ı ma‘lûmât beyânına ibtidâr olunur, ol bâbda emr u fermân hazret-i men- lehu’l-emrindir. Fî 8 Muharrem sene 328 ve fî 7 Kânûn-ı sânî sene 1325. İstanbul Vâlî Vekîli Defterdâr Emin