Anadolu Sadâreti Mahkemesi 2 Numaralı Sicil (H. 1251-1257/ M. 1835-1841) cilt: 94, sayfa: 156 Hüküm no: 113 Orijinal metin no: [27a-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Ermeni Patriği Agob’un inşa ettiği çeşmeler vakfından olan menzilin Karabet, Santova, Aksabet ve Oskohi arasında taksim olunması Ma‘rûz, Sâdır olan fermân-ı âlîlerine imtisâlen zikri âtî menzilin taksîmi için cânib-i şerî‘at-i garrâdan me’zûnen irsâl olunan müderrisîn-i kirâmdan Kâtib es-Seyyid Ahmed Hıfzı Efendi bi’l-ma‘iyye rü’yete memûr evkāf müfettişi mevâlî-i i‘zâmdan fazîletlü es-Seyyid Mehmed Emin Âsaf Beyefendi tarafından meb‘ûs Kâtib es-Seyyid İbrahim Hulusi Efendi Ebniye-i hâssa müdürü efendi tarafından mürsel Abdulkadir ve es-Seyyid İbrahim Edhem halîfeler ile medîne-i Üsküdar’da Selami Ali Efendi mahallesinde vâki‘ Hazîne-i celîle-i Evkāf’a mülhak evkāfdan Ermeni Patriki olup bundan akdem hâlik olan Agob v. Bogos nâm râhibin mahalle-i mezbûrede vâki‘ sağlığında müceddeden binâ ve inşâ etdiği iki aded çeşmeler vakfı musakkafâtından olup mahalle-i merkūmede kâin bir tarafdan ba‘zen Sogon Nasrâniye veresesi ve ba‘zen Kirhor ve ba‘zen Attâr Oseb ve ba‘zen Dülger Ohan zimmîler menzilleri ve bir tarafdan ba‘zen Sarrâf Pişmişoğlu Mikâil zimmî ve ba‘zen Mina Nasrâniye menzilleri ve bir tarafdan ba‘zen harâb bağ ve ba‘zen Varteres zimmî menzil ve bahçesi ve taraf-ı râbi‘i tarîk-i âm ile mahdûd ulyâda üç bâb oda ve bir matbah odası ve bir sofa ve bir memşâ ve vüstâda kezâlik üç bâb oda ve bir sofa ve bir matbah odası ve bir memşâ ve süflâda bir matbah ve bir kömürlük ve bir ahır ve bir sahrınç ve eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmireli bahçe ve sokak kapısını müştemil bir bâb menzile varıp ebniye ve sukūf ahvâline vukūf-ı tammı olan cerîdede mazbûtü’l-esâmî bî-garaz Müslimîn huzûrlarında akd-i meclis-i şer‘-i âlî etdiklerinde Çarhçı esnâfından arzuhâl eden Karabet v. Kigork zimmî meclis-i ma‘kūd-ı mezkûrda derûn-ı arzuhâlde mastûretü’l-ism şahsı mu‘arrefe Santova binti’l-helâk Avanis v. Papa nâm Nasrâniye muvâcehesinde kezâlik şahısları mu‘arrefeler Aksabet bt. Bedros ve Oskohi bt. diğer Bedros Nasrâniyeler taraflarından zikri âtî husûsda vekîl-i müseccel-i şer‘îleri mersûme Oskohi Nasrâniyenin zevci kuyumcu dellâlı Artin v. Kalos zimmî ile vakf-ı mezkûrun mütevellîsi Papas Anderyas v. Kirkor nâm râhib hâzır oldukları hâlde işbu derûnunda akd-i meclis-i şer‘-i âlî olunan menzilin yirmi dört sehm i‘tibârıyla altı sehmi benim ve on iki sehmi mersûme Santova Nasrâniyenin ve dört sehmi müvekkile-i mersûme Oskohi Nasrâniyenin ve iki sehmi dahi kezâlik müvekkile-i mersûme Aksabet Nasrâniyeden her birimizin bâ-temessük-i mütevellî-i vakf bi’l-icâreteyn iştirâken ve şâyi‘an taht-ı tasarruflarımızda olup lâkin menzil-i mezkûr kābil-i kısmet ve her birimiz hisselerimiz ile intifâ‘ mümkün olduğuna binâen menzil-i mezkûr kıymet-i âdile ile ber-vech-i âtî beynimizde taksîm olunmak murâdımdır dedikde mersûme Santova Nasrâniye dahi menzil-i mahdûd-ı merkūm müdde‘î-i mersûm Karabet zimmî ve müvekkiletân-ı mersûmetândan her biri ile ber-i‘tibâr-ı mezkûr iştirâken ve şâyi‘an tasarruflarında olduğunu vekîl-i hâzır-ı mersûm Artin zimmî tasdîkiyle ikrâr ve menzil-i mezkûr kābil-i taksîm olup herbiri hissesiyle inkitâ‘ mümkün olduğunu halîfetân-ı mezbûretân ber-vech-i muharrer taksîm olunduğu sûretde cânib-i vakfa muzır olmayıp evlâ ve enfa‘ olduğunu hâzırûn-ı merkūmûn ihbâr ve taksîmini dahi mütevellî-i hâzır-ı mersûm re’y etmeğin halîfetân-ı mezbûrân ma‘rifetleriyle evvelen menzil-i mezkûrun bir tarafdan mersûmûn Sogon Nasrâniye veresesi Kirkor ve Attâr Oseb ve dülger Ohan zimmîler menzilleri ve bir tarafdan ba‘zen zikr olunan harâb bağ ve ba‘zen mersûm Varteres zimmî menzil ve bahçesi ve bir tarafdan müdde‘î-i mersûm Karabet zimmî için zikri âtî ifrâz olunan bahçe ve taraf-ı râbi‘i tarîk-i âm ile mahdûd üç direk ebniye ve bahçenin arsası misâha olundukda terbî‘an sekiz yüz otuz zirâ‘ olup üzerinde mebnî ulyâda üç bâb oda ve bir matbah odası ve bir sofa ve bir memşâ ve vüstâda kezâlik üç oda ve bir sofa ve bir matbah odası ve bir memşâ ve süflâda bir matbah ve bir kömürlük ve bir ahır misâha olundukda terbî‘an iki yüz doksan altı zirâ‘ olmağla arsasının kıymeti beher zirâ‘ı on beşer guruşdan on iki bin dört yüz elli guruş olduğunu Müslimûn-ı merkūmûn ve ebniyesinin kıymeti beher zirâ‘ı on ikişer guruşdan üç bin beş yüz elli iki guruş ve bahçe-i mahdûde-i mezkûrda ebniye-i merkūmeye muttasıl mârru’z-zikr sahrıncın kıymeti yedi bin guruş ve matbah derûnunda kâin bi’r-i mânın kıymeti iki yüz guruş [27b] ve bahçe-i mahdûd-ı mezkûrede vâki‘ bi’r-i mânın kıymeti üç yüz guruş ki cem‘an on bir bin elli iki guruş olduğunu halîfetân-ı merkūmân ihbâr etmeleriyle ebniye ve bahçe-i mahdûde-i mezkûre müştemilât-ı mezkûresiyle mesfûre Santova Nasrâniyenin on iki sehm hissesi için ifrâz ve alâmât-ı fâsıla vaz‘ıyla imtiyâz olundukdan sonra menzil-i mezkûrun bir tarafdan ânifen mesfûre Santova Nasrâniye için ifrâz olunan mahal ve bir tarafdan zikri mürûr eden harâb bağ ve bir tarafdan müvekkiletân-ı mersûmetân için zikri câî ifrâz olunan bahçe ve taraf-ı râbi‘i tarîk-i âm ile mahdûd iki direk ebniye ve bahçenin arsası misâha olundukda terbî‘an dört yüz on beş zirâ‘ olup üzerinde mebnâ bir bâb oda ve bir sofa dahi misâha olundukda terbî‘an kırk zirâ‘ olmağla arsasının kıymeti beher zirâ‘ı yirmi beşer guruşdan on bin üç yüz yetmiş beş guruş olduğunu hâzırûn-ı merkūmûn ve ebniye-i mezkûresinin kıymeti beher zirâ‘ı sekizer guruşdan üç yüz yirmi beş guruş olduğunu halîfetân-ı mezbûrân ihbâr etmeleriyle iki direk ebniye ve bahçe-i mahdûde-i mezkûre dahi müştemilât-ı mezkûresiyle müdde‘î-i mesfûr Karabet zimmînin altı sehm hissesi için ifrâz ve alâmât-ı fâsıla vaz‘ıyla imtiyâz olundukdan sonra menzil-i mezkûrun bir tarafdan müdde‘î-i mesfûr Karabet zimmî için ifrâz olunan iki direk ebniye ve bahçe-i mahdûd-ı mezkûre ve bir tarafdan bağ ve bir tarafdan mersûm Pişmişoğlu Mikail zimmî ve Mina Nasrâniye menzilleri ve taraf-ı râbi‘i tarîk-i âm ile mahdûd bahçe misâha olundukda terbî‘an dört yüz on beş zirâ‘ olup kıymeti beher zirâ‘ı kezâlik yirmi beşer guruşdan on bin üç yüz yetmiş beş guruş olduğunu hâzırûn-ı mezbûrûn ihbâr etmeleriyle bahçe-i merkūme dahi müvekkiletân-ı mersûmetân Aksabet ve Oskohi Nasrâniyelerin mârrü’l-beyân cem‘an altı sehm hisseleri için ifrâz ve alâmât-ı fâsıla vaz‘ıyla imtiyâz olmağla bu sûretde mesfûre Santova Nasrâniye hissesi için ifrâz olunan üç direk ebniye ve bahçe-i mahdûd-ı mezkûrenin kıymet cihetinden fazlası olup mersûm Karabet zimmî ile müvekkiletân-ı mersûmetân Aksabet ve Oskohi Nasrâniyelere reddi lâzım gelen bin iki yüz on altı guruşdan dört yüz kırk sekiz guruşu mesfûr Karabet zimmîye ve yedi yüz altmış sekiz guruşu dahi müvekkiletân-ı mesfûretân için vekîl-i hâzır-ı mersûm Artin zimmîye teslîm eylediğinde, onlar dahi ber-minvâl-i meşrûh bi’l-asâle ve bi’l-vekâle ahz u kabz eylediklerinden sonra sâlifü’z-zikr üç direk ebniye ve bahçe-i mahdûde-i müfreze-i mezkûreyi mersûme Santova Nasrâniye ve sâlifü’l-beyân iki direk ebniye ve bahçe-i mahdûde-i müfreze-i mezkûreyi mersûm Karabet zimmîden her biri kendi hisseleri için ve mârru’z-zikr bahçe-i mahdûde-i müfreze-i mezkûreyi dahi müvekkiletân-ı mersûmetânın hisseleri için vekîl-i hâzırı mesfûr Artin zimmî ahz ve her biri vech-i lâyıkı üzere kabz ve teslîm edip her biri âharın hisse-i müfrezelerinde alâka ve medhalleri kalmayıp ol vechile bi’l-asâle ve bi’l-vekâle istîfâ-yı hak eylediklerini meclis-i ma‘kūd-ı mezkûrda tâyi‘an ve kat‘iyyen ikrâr ü i‘tirâf ve mütevellî-yi hâzır-ı mersûm dahi her birinin vech-i meşrûh üzere hisse-i müfrezelerini müstakıllen zabt ve tasarruflarını re’y edip bu vechile kat‘-ı münâza‘a eylediklerini kâtibân-ı mûmâ-ileyhimâ mahâllinde ketb ü tahrîr ve ma‘an meb‘ûs ümenâ-i şer‘le Bâb-ı hazret-i fetvâ-penâhîde Sadâret-i Anadolu mutasarrıfları dâ‘îlerine tahsîs buyurulan dâirede ma‘kūd meclis-i şer‘-i şerîfe gelip tarafeyn ve mütevellî-i mersûm hâzır oldukları hâlde tasdîklerine mukārin alâ-vukū‘ihî takrîr eyledikleri tescîl ve huzûr-ı âlîlerine i‘lâm olundu. Fî 15 C sene [1]256.