Evkaf-ı Hümâyûn Mahkemesi 673 Numaralı Sicil (H. 1300-1301 / M. 1883-1884) cilt: 100, sayfa: 90 Hüküm no: 51 Orijinal metin no: [31-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Söylemezoğlu Osman Ağa ile daha sonra vefat eden kızı Fatma’nın terekelerinin vârislerine intikali Hocazâde Ali Rıza, izinli vekâlet: 2 kıt‘a Numara: ( ) Vilâyet-i Anadolu’da Sivas vilâyeti dâhilinde Hafik kazâsına tâbi‘ Pozanlı [Tozanlı] nâhiyesi kurâsından Ermenis karyesinde sâkin iken bundan akdem vefât eden Söylemezoğlu Osman Ağa b. Abdullah’ın verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi karye-i mezkûrede sâkine Emine Hatun bt. Osman ile sulbî sagīr oğlu Ahmed ve sulbiye kebîre kızı karye-i mezkûrede sâkine Âlime Hatun ve sulbiye sagīre kızı Fatıma’ya münhasıra kable’l-kısme bint-i sagīre-i mezbûre Fatıma dahi fevt olup verâseti vâlidesi zevce-i gāibe-i mezbûre Emine Hatun ile li-ebeveyn er karındaşı sagīr-i mezbûr Ahmed ve li-ebeveyn kız karındaşı gāibe-i mezbûre Âlime Hatun’a münhasıra ve tashîh-i mesele-i mîrâsları bi-hükmi’l-münâsahati’ş-şer‘iye beş yüz yetmiş altı sehmden olup sihâm-ı mezbûreden doksan üç sehmi zevce-i gāibe-i mezbûreye ve üç yüz yirmi iki sehmi ibn-i sagīr-i mezbûr Ahmed’e ve yüz altmış bir sehmi bint-i gāibe-i mezbûre Âlime’ye isâbeti lede’ş-şer‘i’l-enver zâhir ve mütehakkık oldukdan sonra sagīr-i mezbûrun vâlidesi ve tesviye-i umûruna vasîyy-i mansûbesi zevce-i gāibe-i mezbûre Emine ve bint-i kebîre-i mezbûre Âlime hatunlar taraflarından ber-vech-i âtî vekâlet iddi‘â eden hammâmî esnâfından işbu bâ‘isü’l-kitâb el-Hâc Hüseyin Ağa b. Ahmed m. zikri âtî hamam ve gedik âlâtı ve mâ-i lezîz kanavâtı hisselerine vaz‘-ı yedi mütehakkık olan Süleyman Vehbi Efendi b. Mehmed Tevfik mahzarında nezâret-i Evkāf-ı Hümâyûn’a mülhak evkāfdan kapudan-ı deryâ esbak merhûm Gāzi Hayreddin Paşa Vakfı musakkafâtından Dersaâdet’de Zeyrek kurbünde Ferhad Ağa mahallesinde Zeyrek caddesinde yetmiş sekiz numara ile murakkam Çinili Hamam demekle meşhûr ma‘lûmü’l-hudûd ve’l-müştemilât şehriye beş bin akçe icâre-i müeccelelü kârgîr bir bâb çifte hamam ile derûnunda mevcûde cennet-mekân Mahmud Han -tâbe serâhû- Hazretleri Evkāf-ı celîleri müstegallâtından beyne’l-esnâf gedik ta‘bîr olunur yevmî on beş akçe icâre-i müeccelelü âlât-ı lâzıme-i ma‘lûme ve hamam-ı mezkûra cârî yine müşârün-ileyh Gāzi Hayreddin Paşa Vakfı müstegallâtından kanavât ve müsennâtına teba‘iyetle bir lüle mâ-i lezîzden herbirinin rub‘ hisse-i şâyi‘aları mezbûr Süleyman Vehbi Efendi’nin vâlidesi müteveffât Hacce Şerife Âişe Sıddıka Hanım bt. Mehmed Ragıb’ın hayatında bâ-temessükât-ı mütevellî ve nizâm bi’l-icâreteyn taht-ı tasarrufunda olduğu hâlde der-dest olup iki yüz doksan senesi Rebî‘ülevvel’inin gurresi târihiyle müverraha esbak Evkāf-ı Hümâyûn müfettişi semâhatlü es-Seyyid Mustafa Nazif Efendi Hazretlerinin imzâ ve hâtemini hâviye bir kıt‘a idâne hücceti nâtıka olduğu üzere müteveffât-ı mezbûre Hâce Âişe Sıddıka Hanım hayatında târih-i merkūmda gāibetân-ı mezbûretânın mûrisleri müteveffâ-yı mezbûr Osman Ağa’nın hayatında mâlından ve yedinden istidâne ve kabz eylediği beheri yüz yirmişer guruşa mu‘âdil yedi yüz elli aded yüzlük mecîdiye altını ya‘ni doksan bin guruş ile semeni târih-i mezkûrdan beş sene tamamına değin müeccel olmak üzere kezâlik müteveffâ-yı mezbûrun mâlından ve yedinden bi-safkatin vâhidetin iştirâ ve kabz eylediğim dört aded hilâlî koyun sâ‘atleri semeninden dahi iki yüz elli aded lira-yı Osmânî ya‘ni otuz bin guruş ki ciheteyn-i mezkûreteynden cem‘an yüz yirmi bin guruşdan asl-ı mâl-ı merkūm doksan bin guruş mukābelesinde rub‘ hisse-i mezkûreleri müteveffâ-yı mezbûra mütevellîleri re’yleriyle vefâen ferâğ ve tefvîz eylediğinde müteveffâ-yı mezbûr dahi ber-vech-i muharrer tefevvüz ve kabûl edüp temessükleri tahşiye ve temhîr olundukdan sonra mezbûre Hâce Âişe Sıddıka Hanım meblağ-ı mecmû‘-ı merkūm yüz yirmi bin guruş edâ ve hısas-ı mezkûreyi mütevellîleri re’yleriyle fek ve tahlîs etmeksizin ancak sadrî oğlu hâzır-ı mezbûr Süleyman Vehbi Efendi’yi terk ederek vefât edüp hısas-ı mezkûre mûmâ-ileyh Süleyman Vehbi Efendi’ye hasbe’l-âde intikāl edüp lâkin mûmâ-ileyh Süleyman Vehbi Efendi vâlidesi müteveffât-ı mezbûrenin aslâ mâlı ve terekesi ve kendüsünün dahi deyn-i mezkûru edâya iktidârı olmadığından hısas-ı mezkûreyi vâlidesi müteveffât-ı mezbûrenin deyni olan meblağ-ı mecmû‘-ı merkūm mukābelesinde müvekkilelerim gāibetân-ı mezbûretân ile sagīr-i merkūme mesele-i mîrâslarına kıyâsen kat‘iyyen ferâğa izhâr-ı rızâ ve muvâfakat edüp sagīr-i mezbûrun meblağ-ı mecmû‘ merkūmân hisse-i irsiyesi ile hısas-ı mezkûreden sagīr-i merkūm [32] içün hisse teferru‘ ve tefevvüz olunduğu hâlde îcârı hisse-i irsiye-i mezkûresinin irbâh ve istirbâhıyla hâsıl olacak nemâsından ezyed ve evfer olarak sagīr-i merkūm hakkında her vechile enfa‘ ve evlâ olduğu zâhir ve mütehakkık olduğundan ol-vechile rub‘ hisse hamam ve âlât-ı gedik-i mâ-i lezîz-i mezkûrları bi’t-terâzî mütevellîleri re’yleriyle fekkü tahlîse ve ba‘dehû bedel-i misli olan lira-yı Osmânî yüz guruş hesâbıyla deyn-i meblağ-ı mecmû‘-ı merkūm yüz aded lira-yı Osmânî mukābelesinde mesele-i mîrâslarına kıyâsen rub‘ hisse hamam ve âlât-ı gedik-i mezkûrelerin beş yüz yetmiş altı sehm i‘tibârıyla doksan üç sehm hissesini zevce-i gāibe-i mezbûre nefsi içün ve üç yüz yirmi iki sehm hissesini vasîsi olduğu sagīr-i merkūm içün ve yüz altmış bir sehm hissesini dahi gāibe-i mezbûre Âlime Hatun kendi içün mütevellîleri re’yleriyle teferru‘una ve lede’l-iktizâ ancak gāibetân-ı mezbûretân kendi haklarında sulh ve ibrâya ve senedâtını istihsâle ve ber-vech-i muharrer tefevvüz edilecek rub‘ hisse-i mezkûrları taraflarından bi’l-vekâle idâneye veyâhûd icâre-i misliyle âhara îcâra ve hâsılât ve icâresini ahz ü kabza ve lede’l-hâce diğer müşterekleriyle ma‘an kadr-ı ma‘rûf harc ü sarfla ta‘mîre ve bâkīsi kendülere irsâl ve îsâle ve husûs-ı mezkûr mütevakkıf olduğu umûrun küllîsine işbu sene-i mübâreke Cemâziyelevvel’inin on yedinci günü târihiyle müverraha zikr olunan Hafik kazâsı nâibi es-Seyyid Hafız Osman Efendi’nin imzâ ve hâtemini hâviye olup mührü mutâbık ve me‘âli verâset ve vekâlet-i mezkûreleri beyândan ibâret idiği cânib-i fetvâhâneden tahşiye ve temhîr olunan bir kıt‘a vekâlet hücceti nâtıka olduğu üzere kazâ-i mezkûre Bidâyet Meclisi’nde ma‘kūd meclis-i şer‘de nâib-i mûmâ-ileyh huzûrunda şühûd muvâcehelerinde gāibe zevce-i mezbûre Emine Hatun asâleten ve vesâyeten ve gāibe bint-i mezbûre Âlime Hatun dahi bi’l-asâle taraflarından beni gıyâbımda kabûlüme mevkūfe vekâlet-i mutlaka-i sahîha-i şer‘iye ile herbiri vekîl nasb ü ta‘yîn edüp haber-i vekâlet bana vâsıl oldukda ben dahi vekâlet-i mezkûreyi kabûl etmemle suâl olunup rub‘ hisse-i şâyi‘a-i mezkûreleri ber-vech-i muharrer mütevellîleri re’yleriyle fek ve tahlîs etmek üzere bana teslîme mezbûr Süleyman Vehbi Efendi’ye tenbîh olunmak bi’l-vekâle matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr Süleyman Vehbi Efendi dahi cevâbında hısas-ı mezkûre vâlidesi müteveffât-ı mezbûrenin hayatında bi’l-icâreteyn tasarrufunda olduğu hâlde ber-vech-i muharrer deyni olan meblağ-ı mecmû‘-ı merkūmdan asl-ı mâl-ı merkūm mukābelesinde vefâen ferâğından müteveffâ-yı mezbûr Osman Ağa’nın uhdesinde iken vefât ederek meblağ-ı mecmû‘-ı merkūm veresesi gāibetân-ı mezbûretân ile sagīr-i mezbûra mevrûs olup vâlidesi mezbûrenin dahi fevtiyle hisse-i mezkûreler âdiyen kendüye intikāl eylediğini ikrâr mâ‘adâsı[nı] inkâr edicek, müdde‘î vekîl-i mezbûrdan ber-minvâl-i meşrûh vekâlet müdde‘âsına beyyine taleb olundukda udûl-ı ahrâr-ı ricâl-i Müslimînden ve karye-i mezkûre ahâlisinden olup bu esnâda Der-aliyye’ye gelen müvekkiletân-ı mezbûretânın zâtlarını ârifân hamam hademesinden Mustafa Ağa b. Hüseyin ve Sultan Hamamı’nda müsâfereten sâkin hamal esnâfından Süleyman Ağa b. Hüseyin nâm kimesneler li-ecli’ş-şehâde m[eclis-i] şer‘a hâzırân olup isre’l-istişhâd herbiri müttefikü’l-lafz ve’l-ma‘nâ alâ-tıbku’l-müdde‘î mufassalan edâ-yı şehâdet-i şer‘iye etdiklerinde şâhidân-ı mezbûrân hamamcıyân esnâfı kethudâları Halil Şükrü Efendi b. Kâmil ve Mehmed Necib Efendi b. Mehmed Muhibbi ile Tahte’l-kal‘a Hamamı müsteciri Hüseyin Ağa b. Mustafa ve Alaca Hamam mutasarrıfı el-Hâc Ali Rıza Efendi b. Hüseyin’den evvelâ bâ-varaka-i mestûre sırran lede’t-tezkiye olundukda adl ve makbûlü’ş-şehâde idiklerini mübeyyin zeyl-i mestûreyi ba‘de’t-temhîr tarafeyn hâzır oldukları hâlde alenen dahi Haseki Hamamı destgâhdârı Mehmed Ağa b. Yakub ve Sultan Hamamı destgâhdârı Hüseyin Ağa b. Mehmed ve Yusuf Ağa b. Mahmud ve Haseki Hamamı’nda müstahdem Ömer Ağa b. Osman ve Osman Ağa b. Halil ve İbrahim Ağa b. Ali’den lede’t-tezkiye şehâdetleri makbûle oldukları ihbâr olunmağın mûcebince rub‘ hisse-i mezkûrelerden keff-i yed ve vekîl-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Ağa’ya teslîme mezbûr Süleyman Efendi’ye ba‘de’t-tenbîh rub‘ hisse-i mezkûrelerden ber-i‘tibâr-ı merkūm sagīr-i merkūmun üç yüz yirmi iki sehm hissesi bedel-i misli olduğu hammâmî esnâfı yiğitbaşısı Mehmed Şükrü Ağa b. Abdi ve esnâf-ı mezkûreden Mehmed Ali Ağa b. Ali nâm kimesneler ihbârlarıyla lede’ş-şer‘i’l-enver zâhir ve mütehakkık olan deyn-i meblağ-ı mecmû‘-ı merkūmdan lira yüz guruş hesâbıyla [33] hisse-i irsiyesi olan beş yüz elli dokuz aded lira-yı Osmânî küsûr üç guruş mukābelesinde sagīr-i mezbûr içün tefevvüze müvekkilesi vasîyy-i gāibe-i mezbûre Emine Hatun’a izâfetle vekîl-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Ağa’ya kıbel-i şer‘den izin verilmeğin mâ-vaka‘a bi’t-taleb ketb olundu. Fî 11 Za sene 1300 Şühûd[ü’l-hâl]: ( ) ve gayruhum.