Eyüb Mahkemesi (Havass-ı Refia) 90 Numaralı Sicil (H. 1090 - 1091 / M. 1679 - 1680) cilt: 31, sayfa: 72 Hüküm no: 12 Orijinal metin no: [3b-2] Bu defter İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ve İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) ortaklığı ile hazırlanmıştır. Vezir Mustafa Paşa kethüdası Hasan Ağa’nın bağ ve bostanını vakf etmesi Vakf-ı Hasan Ağa Kethüdâ-yı Müsâhib Mustafa Paşa Elhamdülillâhi Rabbi’l-âlemîn ve’s-salâtü ve’s-selâmü alâ Muhammedin seyyidi’l-mürselîn ve alâ âlihî ve ashâbihî ve alâ men tebi‘ahüm bi ihsânin ilâ yevmi’d-dîn -rıdvânullâhi te‘âlâ aleyhim ecma‘în- ammâ ba‘d işbu kitâb-ı sıhhat-nisâbın inşâsına bâ‘is ve bâdî oldur ki düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfahham vezîr-i sânî müsâhib-i şehriyârî devletlü sa‘âdetlü Mustafa Paşa hazretlerinin kethüdâları sâhibü’l-hayrât ve’l-hasenât ve tâlibü’s-sadakāt ve’l-meberrât, iftihârü’l-emâcid ve’l-ekârim câmi‘ü’l-mehâmid ve’l-mekârim, zü’l-kadri’r-refî‘ ve’l-câhi’l-menî‘ izzetlü Hasan Ağa b. el-merhûm Mehmed Ağa tarafından vakf-ı câ’i’z-zikri da‘vâ ve rücû‘ ve husûmet ve redd-i cevâba vekîl-i sâbitü’l-vekâleleri olan Mehmed Usta b. Ahmed meclis-i şer‘-i şerîf-i nebevî ve mahfil-i dîn-i münîf-i Mustafavî’de vakf-ı âti’l(…?) li ecli’t-tescîl ve’t-tekmîl mütevellî nasb ve ta‘yîn olunan mefharü’l-emâsil ve’l-akrân Mustafa Ağa b. Hasan mahzarında bi’l-vekâle ikrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edip müvekkilim mezbûr es-Seyyid Hasan Ağa hazretleri silk-i mülk-i sahîhinde münselik olup medîne-i Hazret-i Ebâ Eyyûb-i Ensârî -radiye anhu Rabbühü’l-Bârî- mahallâtından Serv[i] mahallesinde vâki‘ hazret-i müşârün-ileyh evkāfına senede üç yüz sekiz akçe mukā[ta]‘a-i kadîmesi olan bir tarafdan ba‘zan tarîk-i âm ve ba‘zan Pervâne Bey vakfı olan odalar ve bir tarafdan mezbûr Serv[i] mahallesi mescid imâmına meşrûta vakf menzil ve bir tarafdan ba‘zan Kara Kapıcı Ahmed Ağa vakfı olan menzil ve ba‘zan Halil b. Mustafa mülkü ve ba‘zan mahalle-i mezbûre mescidi ve ba‘zan fahrü’l-muhadderât Safiye Hâtun bt. el-merhûm Sivasî Abdülmecid Efendi mülkü ve ba‘zan Ali Paşa-yı cedîd vakfı’ndan olan bostan ve menzil ve bir tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmire ve kürûmu hâvî mülk bağ ve bostanını cemî‘ hukūk ve merâfıkı ve âmme-i rüsûm ve tarâyıkı ile hasbeten lillâhi’s-samed vakf-ı sahîh-i müebbed ile vakf ve haps edip şöyle şart ve ta‘yîn eyledi ki zikr olunan bağ ve bostan ecr-i misline yed-i mütevellî ile îcâr olunup her sene hâsıl olan icâresinden dârü’s-saltanati’s-seniyye Kostantıniyye el-mahmiyye’de Ayasofya kurbunda vâki‘ Lala Hayreddin mescid-i şerîfinde Kur’ân-ı âzîm ve Furkān-ı kerîm’den vakt-i duhâyla yedi nefer kimesne birer cüz’-i şerîf tilâvet edip mukābelesinde her birine yevmî ikişer akçe vazîfe verile ve zikr olunan yedi nefer kimesnelerden biri mahall-i mezkûrda tilâvet eylediği cüz’-i şerîfin sevâbını seyyidü’l-enbiyâ ve’l-mürselîn, seyyidü’l-evliyâ ve’s-sâlihîn, resûl-i murtazâ nebiyy-i müctebâ habîb-i kibriyâ Muhammedi’l-Mustafa -sallallâhu te‘âlâ aleyhi ve sellem- hazretlerinin rûh-ı münevverlerine hibe ve ihdâ eyleye ve biri dahi tilâvet eylediği bir cüz’-i şerîfin sevâbını zümre-i âl-i ashâb ve fırka-i esdikā ve ahbâbdan olan emîrü’l-müminîn Ebûbekr-i Sıddîk -radiyallâhu anh- hazretlerinin rûh-ı şerîflerine hibe ve ihdâ eyleye ve biri dahi tilâvet eylediği bir cüz’-i şerîfin sevâbını tarîk-i hakka hâdî ve sübül-i tevfîke mübâdî emîrü’l-müminîn Ömer el-Fârûk -radiyallâhu anhu- hazretlerinin rûh-ı şerîflerine hibe ve ihdâ eyleye ve biri dahi tilâvet eylediğin bir cüz’-i şerîfin sevâbını mazharüddîni’l-mübîn ve muharriri’ş-şer‘i’l-metîn emîrü’l-müminîn Osman-ı zü’n-nûreyn -radiyallâhu anhu- hazretlerinin rûh-ı şerîflerine hibe ve ihdâ eyleye ve biri dahi tilâvet eylediğin bir cüz’-i şerîfin sevâbını refîk-i seyyidü’l-enâm ve mu‘în-i askeri’l-İslâm emîrü’l-müminîn ibn-i amm-i Mustafa Ali b. Ebî Tâlib -radiyallâhu anhu- hazretlerinin rûh-ı şerîflerine hibe ve ihdâ eyleye ve biri dahi tilâvet eylediğin bir cüz’-i şerîfin sevâbını vâlidim merhûm Mehmed Efendi rûhuna hibe ve ihdâ eyleye ve biri dahi tilâvet eylediğin bir cüz’-i şerîfin sevâbını ben sıhhatde oldukça bana ve ba‘de vefâtî rûhuma hibe ve ihdâ eyle ve vakf-ı mezbûrun tebdîl ve tağyîri merreten ba‘de uhrâ kendi yedimde ola ve vakf-ı mezbûre hayâtda oldukça ben mütevellî olam vefâtımdan sonra evlâdımın ve evlâd-ı evlâdımın ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdımın [4a] batnen ba‘de batn ve fer‘an gıbbe aslin zükûrunun kârından aslahı mütevellî ola ve ba‘de inkırâzi’l-evlâdi’z-zükûr kezâlik evlâdımın ve evlâd-ı evlâdımın ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdımın nisâsının kibârından aslahı mütevelliye ola ve cihet-i tevliyyet beşer akçe ola ve icâre-i mezkûreden zikr olunan ücretler edâ olundukdan sonra fazla kalan icâreden sâlifü’l-beyân bağ ve bostanı ta‘mîr ve termîm olunup fazladan bâkīsi evlâdım beyninde alâ mâ farazallâhü li’z-zekeri mislü hazzi’l-ünseyn tevzî‘ ve taksîm ola ve ba‘de inkırâz re’y-i hâkim ile bir müstakīm kimesne mütevellî nasb olunup cihet-i tevliyyet yevmî beşer akçeyi alâ ve medîne-i mezbûrede hâkimü’ş-şer‘ olanlar nâzır olup her sene mütevellî-i mezbûrun muhâsebesini göre vech-i meşrûh üzre ehl-i vezâyife vazîfeleri edâ olundukdan sonra fazlasıyla vech-i meşrûh vakf-ı mezbûr ta‘mîr olunup fazladan bâkī ile kifâyet mikdârı yine mahall-i mezbûrda cüz’-i şerîf tilâvet olunup sevâbını ben hayâtda oldukça hayâtıma ve ba‘de vefâtihî rûhuma hibe ve ihdâ eyleye ve yevmî ikişer akçe vazîfe verile ve mürûr-ı eyyâm ve şühûr ile vakfa fütûr gelip şurût-ı merkūmeye ri‘âyet müte‘azzir olursa ol hînde vakf-ı sâlifü’z-zikr vakf-ı fukarâ-i ehl-i îmân ola deyû tenbîh ve ta‘yîn-i şurût edip sâlifü’l-beyân bağ ve bostanı fâriğan ani’ş-şevâgil mütevellî-i mezbûre teslîm ol dahi tesellüm ve kabz edip sâir mütevellîler evkāfı tasarruf eyledikleri gibi bir bürheten mine’z-zamân tasarruf eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer‘î vekîl-i mezbûr kelâmını semt-i âhara sârif olup vakf-ı akār muhtâr-ı eimme-i ahyâr olan İmâm-ı A‘zam Ebû Hanîfe el-Kûfî katında sahîh, lâkin menzile-i âriyetde olmağın lâzım olmayıp husûsen vâkıf menfa‘at-i vakfı nefsine şart etmekle İmâm-ı Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî re’yinde sahîh olmamak üzredir deyû vakf-ı mezbûrdan rücû‘ ve bağ ve bostan mersûm müvekkilim mûmâ-ileyh Hasan Ağa’ya red ve mülküne kemâ-kân idhâl olunmak matlûbumdur dedikde mütevellî-i merkūm cevâb verip hâl nesh minvâl üzredir, lâkin İmâm-ı Ebû Yusuf katında şart vakf-ı mezkûre mukārin ise de vâkıf mücerred vakaftü demekle ve İmâm Muhammed katında teslîm ile’l-mütevellî ile vakf lâzım olur deyû redden imtinâ‘ edip hâkim-i muvakki‘-i sadr-ı kitâb -tûbâ-leh ve hüsnü me’âb- huzûrunda mürâfa‘a-i şer‘ olduklarında hâkim-i mûmâ-ileyh İmâmeyn-i hümâmeyn kavilleri üzre vakf-ı mezbûrun sıhhat ve lüzûmuna hükm edip min ba‘d vakf-ı mezbûr vakf-ı sahîh ve lâzım ve müebbed ve kāim oldu fe-men beddelehû ba‘de mâ semi‘ahû fe-innemâ ismuhû ale’llezîne yübeddilûne, innallâhe semî‘un alîm ve ecrü’l-vâkıfı ale’l-hayyi’l-cevâdi’l-kerîm ve alâ hâzâ vaka‘a’l-işhâd. Ve’t-tahrîr mine’l-âşir min Cumâdelâhire li sene tis‘în ve elf. Şuhûdü’l-hâl: umdetü erbâbi’t-tahrîr ve’l-kalem zübdetü ashâbi’t-tastîr ve’r-rakam Handan Efendi b. Abdullah, mefharü’l-ekâbir ve’l-e‘âlî Mustafa Ağa b. Hasan Kethüdâ-yı Hatice Sultan, fahrü’l-akrân el-Hâc Durak Ağa b. Derviş Mustafa, Mehmed Çavuş b. Ahmed, Ahmed Ağa b. Ali tâbi‘-i paşa-yı müşârün-ileyh, el-Hâc Mustafa Ağa b. İbrahim es-sâkin bi bâb-ı Ayvansaray, Osman b. Ebâ Bekir tâbi‘-i vâkıf, İbrahim Çelebi b. Mustafa tâbi‘-i vâkıf, Diğer İbrahim b. Mustafa tâbi‘-i vâkıf, Halil b. Abdurrahman tâbi‘-i Mustafa Kethüdâ, Süleyman b. Hamza tâbi‘-i Mustafa Ağa, Hüseyin b. Kenan tâbi‘-i Handan Efendi, Mustafa b. Osman tâbi‘-i Efendi, Mustafa Çelebi b. Turan, İbrahim b. Ebâ Bekir tâbi‘-i Durak Ağa, Muhzır Mehmed b. Mahmud, Ali b. Abdullah el-Habeşî.