Bab Mahkemesi 3 Numaralı Sicil (H. 1077 / M. 1666 - 1667) cilt: 17, sayfa: 828 Hüküm no: 1080 Orijinal metin no: [129b-2] Bu defter İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ve İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) ortaklığı ile hazırlanmıştır. Martaros’un, Agyazar’ın yerine Kudüs Ermeni patrikliğine tayin beratı İşbu dârende-i fermân-ı hümâyûn Martaros nâm râhib Edirne’de Dersa‘âdet’ime arzuhâl edip ve mezbûr mukaddemâ Kudüs-i şerîfde Ermeni tâifesi üzerlerine patrik olan Asvador nâm râhib baş şâkirdi olup ve vekîli olup mezbûr Asvador yirmi seneden mütecâviz patrik olmağla âyin-i âtılları üzerlerine patriklik mezbûr Martaros’un iken Agyazar nâm Karabaş patrik ile olup gadr eylediğini bildirip mezbûr Agyazar ref‘ olup patrikliği ve âyinleri üzre vakıfları nezâreti kadîmden bu âna dek zabt olageldiği üzre kendiye tevcîh ve berât-ı âlîşân verilmek ricâ etmeğin, âdet-i peşkeşi üzre on bir bin dokuz yüz akçeyi bin yetmiş yedi Recebi’l-müreccebi’nin ikinci gününden ber vech-i nakid teslîm-i hazîne eylemeğin ref‘ olunan mezbûr Agyazar nâm râhib yerine patrik olan vakıflarına nâzır nasb, bu berât-ı hümâyûnu verdim ve buyurdum ki mezbûr Martaros nâm râhib varıp Kudüs-i şerîfde ve tevâbi‘inde sâkin Ermeni tâifesi üzerlerine olagelen âdet [ve] kānûn üzre patrik [130a] ve nâzır olup kadîmden bu âna dek patrik olanlar zabt edegeldikleri üzre ve selâtîn-i mâziyeden verilen evâmir-i şerîfem mûcebince zabt ve tasarruflarında olan Kamame ve Beytüllahm ve Ma‘an ve şimâl tarafdaki kapı ve Maryakob ve Derzeytun ve Habsü’l-mesîh ve Nablus ve ellerinde kiliselerine tâbi‘ yamakları ve hem-milletleri olan Habeş ve Kıbtî ve Süryân milletleri ve Maryakob kiliselerinde mütemekkin olan Ermeni tâifesi râhib-i mezbûr Martaros’u üzerlerine patrik ve nâzır bilip patrik ta‘yînine müte‘allik husûslarda râhib-i mezbûra mürâca‘atları olup doğru sözünden tecâvüz eylemeyeler ve patrik ta‘yînine tâbi‘ azl ve nasba müstahık olanları ve sâir vakıflarına müte‘allik husûsları râhib-i mezbûr Martaros ma‘rifetiyle olup âhar milletden min ba‘d bir ferde müdâhale ettirilmeye ve mürd olan Ermeni murahhasa ve piskopos ve ruhbân ve papazların kānûn-ı kadîm üzre kendiye âid metrûkâtı olageldiği âdet ve kānûn üzre ahz u kabz eyledikde hilâf-ı mu‘tâd beytülmâl ve kassâm ve âhardan kimesne dahl ve ta‘arruz ettirilmeye ve kadîmden Ermeni patrikleri zabt ve tasarruflarında olan kilise ve manastır ve ma‘bed ve sâir ziyâretgâhları ve kendilere tâbi‘ hem-milletlerine ve kadîmden alâka edegeldikleri …? üzre vâki‘ …? ve içeride olan Kamamekapısı’nda olan iki şamdan ve kanâdîl tenvîr ve yakdıkları şem‘ ve buhurları ve kendilere tâbi‘ hem-milletleriyle bu âna dek edegeldikleri ziyâretgâhlarına ve kadîmden zabt ve tasarruflarında olan kiliselerine ve panayırlarına ve sâir ma‘bedgâhlarına ehl-i örf tâifesine ve âhardan bir ferde dahl ve ta‘arruz ettirilmeye ve râhib-i mezbûrun ma‘rifeti ve izni yok iken âyinlerine muhâlif kurâ papazları nikâh câiz olmayan Ermeni tâifesine nikâh eylemeyeler ve bir zimmiye avrat erinden kaçsa veya bir Ermeni avrat almalı olsa râhib-i mezbûrdan gayrı kimesne girmeye ve karışmaya ve mürd olan Ermeni tâifesi kiliseler fukarâsına ve kendiye her ne isâbet ederler ise makbûl olup kimesneye dahl ve ta‘arruz ettirilmeye ve bi’l-cümle patrikliğine tâbi‘ kadîmden kiliselerine vakıf olan bağ ve bahçelerine ve değirmenlerine ve çayırlarına ve çiftliklerine ve manastır ve ayazmalarına ve sâir vakıf olan eşyâlarına bundan evvel ve bunun emsâli patrik olanlarına vech ile zabt ve tasarruf edegeldiler ise râhib-i mezbûr Martaros dahi ol minvâl üzre zabt ve tasarruf ede, ol bâbda ref‘ olunan mezbûr Agyazar nâm râhib ve âhardan bir ferd dahl ve ta‘arruz eylemeye, şöyle bileler, alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fî Şa‘bâni’l-mu‘azzam li sene seb‘a ve seb‘în ve elf. Be-makâm-ı Edirne.