İstanbul Mahkemesi 10 Numaralı Sicil (H. 1072-1073 / M. 1661-1663) cilt: 51, sayfa: 572 Hüküm no: 671 Orijinal metin no: [82b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Valide Sultan’a ait mülk arsa ile Kasım Paşa Vakfı’na ait arsanın değiştirilmesi Hüccet-i Hazret-i Vâlide Sultan be-vakf-ı Kasım Paşa der-mütevellî Şuaybzâde Abdullah Efendi el-müderris. Sultanü’l-muhadderât bürhânü’l-mutahharât aliyyetü’z-zât safiyetü’s-sıfât sahibetü’l-hayrât ve’l-hasenât râgıbetü’s-sadakāt ve’l-meberrât zâtü’l-aliyy ve’s-sa‘âdât nâdiretü’l-edvârı’l-felekiyye bârikatü’l-envârı’l-melekiyye matla‘u ….’s-saltanati’z-zâhire sadefü dürretü’l-hilâfeti’l-bâhire Hazret-i Vâlide Sultan -dâmet ismetühâ- taraf-ı bâhirü’ş-şereflerinden kethudâlıkları hizmet-i aliyyeleri ile şeref-yâb olan umdetü ashâbi’l-izzi ve’l-ikbâl kıdvetü erbâbü’l-câh ve’l-celâl zû’d-devletü’l-zâhire ve’l-‘izzetü’l-bâhire hâvi’l-mekârim ve’l-ihsân el-mahfûfu bi-sunûf-i avâtıfi’l-meliki’l-mennân izzetlü Hasan Ağa hazretleri ile medîne-i Galata’ya tâbi‘ kasaba-i Kasımpaşa’da merhûm Kasım Paşa Evkāfı’na ber-vech-i meşrûtiyyet hâlâ mütevellî olan umdetü’l-müderrisîn Şuaybzâde Abdullah Efendi meclis-i şer‘a hâzırân olup “Men benâ lillâhi mesciden benâ’llâhu beyten fi’l-cenneti” hadîs-i şerîfinin mazmûna mâ-sadak olmak için Adliye ta‘bîr olunup hâlâ müceddeden binâ olunan câmi‘-i şerîf kurbünde vâkıf-ı müşârün-ileyh vakfından ma‘lûmü’l-hudûd olup bin yetmiş bir senesi Zilka‘desi’nin on altıncı gününde olan harîk-i gālibde muhterik olan arsa-i hâliye ile mûmâ-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerine medîne-i merkūmede bâ-hatt-ı hümâyûn temlîk olunan Hızır İlyas Kenîsesi demekle ma‘rûf arsa-i hâliyeyi istibdâl murâd etdiklerinde kıbel-i şer‘den Mevlânâ Mu‘îd Mustafa Efendi irsâl olunup ol dahi hâssa mi‘mârlardan Üstâd Hasan Halîfe ve zeyl-i rakīmde isimleri mastûr ebniye ve sukūfa ıttılâ‘ [ve] vukū‘fu olan Müslimîn ile mûmâ-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerinin mülkü olan arsa-i mütebeyyine-i memlûkesi üzerine varıp akd-i meclis eyledikde mezbûr mi‘mâr vakf-ı mezbûr mütevellîsi mahzarında arsa-i memlûke-i merkūmeyi mesâha eyledikde tûlen otuz sekiz ve arzan otuz iki be-hesâb-ı şatrancî bin iki yüz on altı defa tûlen yirmi iki arzan sekiz be-hesâb-ı mezbûr yüz yetmiş altı cem‘an bin üç yüz doksan iki zirâ‘ arsanın her zirâ‘ı ikişer yüz ellişer akçeden üçer kerre yüz bin ve kırk sekiz bin akçe ve ecr-i misli beher yevm yirmi altışar akçeden ve arsa-i mevkūfe-i muhterikanın üzerine varıp mesâha etdikde tûlen ve arzan be-hesâb-ı mezbûr bin iki yüz on dokuz zirâ‘ olup her biri zirâ‘ı yüzer akçeden bir kerre yüz bin ve yirmi bir bin dokuz yüz akçedir ve ecr-i misli beher yevm on ikişer akçedir deyip arsa-i memlûke dahl ve rey‘ ve galle ve kıymet cihetinden arsa-i mevkūfe-i merkūmeden evfer ve ekser olduğunu haber verdiklerinden sonra vâki‘ hâli mevlânâ-yı mezbûr mahâllinde tahrîr ba‘dehû Osman b. Hasan ile meclis-i şer‘a gelip ber-vech-i muharrer istibdâl cânib-i vakfa nâfi‘ idiğinü ihbâr eyledikde ba-fermân-ı âlî muvakkı‘-ı sadr-ı kitâb olan âlim-i âmil [ve] fâzıl-ı kâmil şerîh-i [bî]-mu‘âdil hazretleri dahi ber-minvâl-i muharrer istibdâle izin verip onlar dahi mübâdele edip vech-i şer‘î üzere emr-i istibdâl tamam oldukdan sonra müşârün-ileyh Hasan Ağa hazretleri meclis-i şer‘de takrîr-i kelâm edip istibdâl-i mezbûr üzere sâbıkā vakıf olan arsa-i mezbûre mûmâ-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerinin mülkü olmuş iken mütevellî-i mezbûr zabt u tasarrufuma mâni‘ olup vaz‘-ı yed eder suâl olunup kasr-ı yedine tenbîh olunmak matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mütevellî-i [83a] mezbûr cevâbında vâkıf istibdâli şart etmedikçe istibdâl sahîh olmamağla arsa-i mevkūfeye vaz‘-ı yed ederim dedikde müşârün-ileyh Hasan Ağa hazretleri i‘âde-i kelâm edip fi’l-vâki‘ kazıyye minvâl-i muharrer üzeredir lâkin ba-fermân-ı âlî hâkimü’ş-şer‘ min-ciheti’r-rey‘ ve’l-galle ekser ve efver olan bedel ile istibdâli tecvîz edecek nakz ve nakīzına mecâl muhâldir deyip istibdâl-i mezbûrun sıhhatine hüküm taleb eyledikde hâkim-i mûmâ-ileyh -esbağallâhu ni‘amehû aleyh- hazretleri dahi istibdâl-i mezbûrun sıhhatine ve bedel verilen arsa-i memlûkenin vakfiyetine ve arsa-i mevkūfenin mülkiyetine âlimen bi’l-hilâf alâ-kavli men-yerâhu mine’l-eimmeti’l-müctehidîn hükm-i sahîh ve kazâ-i sarîh etmekle arsa-i memlûke-i mezbûre vakıf oldu cerâ zâlik ve Hurrire fi’l-yevmi’s-sâbi‘ aşer min-Şevvali’l-mükerrem li-sene isneteyn ve seb‘în ve elf. Şuhûdü’l-hâl: es-Sâbıkūn.