İstanbul Mahkemesi 10 Numaralı Sicil (H. 1072-1073 / M. 1661-1663) cilt: 51, sayfa: 573 Hüküm no: 672 Orijinal metin no: [83a-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Valide Sultan’a ait mülk arsa ile Pîrî Paşa Vakfı’na ait arsanın değiştirilmesi Hüccet-i istibdâl-i Hazret-i Vâlide Sultan [be]-arsa-i vakf-ı Pîrî Paşa be-İstanbul der-mütevellî Mehmed Cemali Efendi el-müderris. Sultanü’l-muhadderât bürhânü’l-mutahharât aliyyetü’z-zât safiyetü’s-sıfât sahibetü’l-hayrât ve’l-hasenât râgıbetü’s-sadakāt ve’l-meberrât zâtü’l-aliyy ve’s-sa‘âdât nâdiretü’l-edvârı’l-felekiyye bârikatü’l-envârı’l-melekiyye matla‘u ‘izzeti’s-saltanati’l-kāhire sadefü dürretü’l-hilâfeti’l-bâhire Hazret-i Vâlide Sultan -dâmet ismetühâ- taraf-ı bâhirü’ş-şereflerinden kethudâlıkları hizmeti ile şeref-yâb olan umdetü ashâbi’l-izzi ve’l-ikbâl kıdvetü erbâbü’l-câh ve’l-celâl zü’d-devleti’l-kāhire ve’l-‘izzetü’l-bâhire hâvi’l-mekârim ve’l-ihsân el-mahfûfu bi-sunûf-i avâtıfi’l-meliki’l-mennân ‘izzetlü Hasan Ağa hazretleri ile mahmiye-i İstanbul’da merhûm ve mağfûrun-leh Pîrî Paşa Evkāfı’na meşrûtiyyet üzere bi’l-fi‘il mütevellî olan umdetü’l-müderrisîni’l-kirâm Mehmed Cemali Efendi b. Mahmud Efendi meclis-i şer‘-i hatîrde hâzırân olup “Men benâ lillâhi mesciden benâ’llâhu beyten fi’l-cenneti” hadîs-i şerîfinin mazmûna mâ-sadak olmak için Adliye ta‘bîr olunup hâlâ müceddeden binâ olunan câmi‘-i şerîf kurbünde vâki‘ lede’l-ahâlî ve’l-cîrân ma‘lûmü’l-hudûd dükkânları bin yetmiş senesi Zilka‘desi’nin on altıncı gününde vâki‘ olan harîk-i gālibde bi’l-külliye muhterik olup arsa-i sırfa-i hâliyetü’r-rey‘ ve’l-gılâl kalan arsa ile müşârün-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerine mahrûse-i Galata’da kavm-i Nasârâya mahsûs lede’l-ahâlî ve’l-cîrân ma‘lûmü’l-hudûd olup mülkiyetine hükm-i şer‘î lâhık ve hatt-ı hümâyûn-ı sa‘âdet-makrûnla temlîk olunan Mavende? Kenîsesi demekle ma‘rûf olup beş bâb dükkân ve karşısında vâki‘ fevkānî odaları ve sakfı müştemil arsa-i müsbete ile istibdâl murâd etdiklerinde kıbel-i şer‘den Mevlânâ Mu‘îd Mustafa Efendi irsâl olunup ol dahi hâssa mi‘mârlardan Üstâd el-Hâc [Hasan] Halîfe b. Ömer ve zeyl-i rakīmde isimleri mastûr olup emr-i binâ ve sukūfa vukūf ve şu‘ûru olan bî-garaz Müslimîn ile mevzi‘-i mezbûr üzerine varıp akd-i meclis-i şer‘-i şerîf eyledikde mi‘mâr-ı mezbûr evvelâ arsa-i mebniye-i memlûke-i mezbûreyi mütevellî-i müşârün-ileyh mahzarında mesâha etdikde tûlen tarîk-i âm tarafında otuz bir arzan on dört buçuk be-hesâb-ı şatrancî dört yüz kırk dokuz buçuk defa beş dükkân ile iki odalar mevzi‘ini mesâha etdikde tûlen on altı arzan altı be-hesâb-ı mezbûr doksan altı cem‘an beş yüz kırk beş buçuk zirâ‘ arsa-i mebniye her zirâ‘ı üçer yüz akçeden bir kerre yüz bin ve altmış üç bin altı yüz elli akçe ve ecr-i misli beher yevm on beş akçedir ve merhûm-ı mezbûr Pîrî Paşa Vakfı’nın arsası üzerine varıp mesâha etdikde tûlen ve arzan be-hesâb-ı mezbûr dört yüz seksen buçuk zirâ‘ ve her zirâ‘ı yüzer akçeden kırk sekiz bin elli akçe ve ecr-i misli beher yevm beşer akçedir ve arsa-i mebniye dahl ve rey‘ ve nef‘ ve kıymet cihetinden arsa-i mevkūfeden evfer olduğun haber verdiğini mevlânâ-yı mezbûr vukū‘u üzere mahâllinde tahrîr ve ba‘dehû ma‘an ba‘s olunan Osman Çelebi ve Hasan Çelebi ile meclis-i şer‘a gelip vech-i meşrûh üzere istibdâl min-külli’l-vücûh cânib-i vakfa evlâ ve ahrâ olduğun ihbâr edip bâ-fermân-ı âlî muvakkı‘-ı sadr-ı kitâb olan âlim-i âkıl ve fâzıl-ı kâmil ve âdil-i bî-mu‘âdil efendi hazretleri arsa-i memlûke-i mârretü’z-zikrin arsa-i mevkūfe-i muhterika ile sıhhat-i istibdâline izin verip onlar dahi mübâdele edip ber-vech-i şer‘î emr-i istibdâl tamam oldukdan sonra mûmâ-ileyh Hasan Ağa hazretleri takrîr-i kelâm edip istibdâl-i mezkûr üzere sâbıkā vakıf olan arsa-i muhterika-i mevkūfe mûmâ-ileyhâ Vâlide Sultan hazretlerinin mülkü olmuş iken zikrolunan mütevellî arsa-i mevkūfe-i muhterikaya yine ke’l-evvel vakıf olmak üzere vaz‘-ı yed edip tasarrufuma mâni‘ olur suâl olunup kasr-ı yedine tenbîh olunmasını taleb ederim dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr cevâbında vâkıf istibdâli şart etmedikçe istibdâl sahîh değildir lâkin hâkimü’ş-şer‘i’ş-şerîf bâ-fermân-ı âlî min-ciheti’r-rey‘ ve’l-kıyme ekser ve efver olan bedel ile istibdâli tecvîz edecek nakz ve nakīzına mecâl muhâldir deyü istibdâl-i mezkûrun sıhhatine hüküm taleb edecek hâkim-i mûmâ-ileyh -esbağallâhu ni‘amehû aleyh- hazretleri dahi istibdâl-i mezkûrun sıhhatine ve bedel verilen arsa-i memlûke-i mebniyenin vakfiyetine ve sâbıkā vakıf olan arsa-i mevkūfe-i muhterikanın mülkiyetine âlimen bi’l-hilâf alâ-re’yi men-yerâhu mine’l-müctehidîn -rıdvânullâhi te‘âlâ aleyhim ecma‘în- hükm-i sahîh ve kazâ-i sarîh-i mer‘î edip mâ hüve’l-vâki‘ bi’t-taleb ketb olundu. Fi’l-yevmi’r- râbi‘ aşer min-Şevvali’l-mükerrem li-sene isneteyn ve seb‘în ve elf. Şuhûdü’l-hâl: es-Sâbıkūn.