İstanbul Mahkemesi 22 Numaralı Sicil (H. 1107-1108 / M. 1695-1697) cilt: 57, sayfa: 259 Hüküm no: 163 Orijinal metin no: [55b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Ümmühani Hanım bt. Vezirazam İbrahim Paşa’nın vereselerinin kendilerine intikal eden ev ve arsadaki hisselerini Şeyhülislâm Feyzullah Efendi’ye sattıkları Dârü’s-saltanati’s-seniyye ve Kostantıniyyeti’l-mahmiye’de Darbhâne kurbünde vâki‘ Sekbânbaşı Yakub Ağa mahallesinde sâkine iken bundan akdem vedâ‘-ı âlem-i fânî eden merhûme Ümmühani Hanım bt. el-merhûm Vezîriazam Kara İbrahim Paşa’nın verâseti zevc-i metrûkü İsmail Bey b. Yakub ile sadriye kızı Ayşe Hanım nâm sagīreye ve li-ebin er karındaşı umdetü’l-emâcid ve’l-ekârim Süleyman Bey’e ve rüşdü olmayıp mahlûletü’l-akl olan li-ebin kız karındaşı Zeyneb Hanım’a münhasıra ve tashîh meselesi on iki sehimden olup sihâm-ı mezbûreden üç sehimi mezbûr İsmail Bey’e ve altı sehimi sagīre-i mezbûre Ayşe Hanım’a ve iki sehimi mûmâ-ileyh Süleyman Bey’e ve bir sehimi mûmâ-ileyhâ Zeyneb Hanım’a isâbet eylediği şer‘an zâhir ve müte‘ayyen oldukdan sonra mûmâ-ileyh Süleyman Bey asâleten ve sagīre-i mezbûre Ayşe Hanım’ın babası mezbûr İsmail Bey mübezzir olup diyâr-ı âharda olmağla min-kabli’l-ümm vasîyy-i muhtârı olan umdetü’l-müderrisîni’l-kirâm zübdetü’l-muhakkıkīni’l-fihâm Dürrî Mehmed Efendi b. İlyas Efendi vesâyeten ve ber-vech-i meşrûh mahlûletü’l-akl olan mezbûre Zeyneb Hanım’ın vasîyy-i şer‘îsi olan hâlâ muhâsebe-i evvel umdetü erbâbü’t-tahrîr ve’l-kalem zübdetü ashâbi’t-tastîr ve’r-rakām Mehmed Efendi b. Sefer Ağa dahi vesâyeten meclis-i şer‘-i şerîf-i Ahmedî ve mahfil-i dîn-i münîf-i Muhammedî’de hâlâ revnak-ârâ-yı mesned-fetvâ ve şeref-bahşâ-yı erîke-i takvâ sultânü’l-ulemâ bürhânü’l-fudalâ hurşîd-i behçet-adîle-i? sipihr-i fezâil ve bedr-i şeref-i resîd reşîd-i mefârik-ı efâzıl hâce-i âlî-hazret-i pâdişâh-ı mu‘azzam mu‘allim-i şehin-şâh-ı ma‘delet-penâh-ı a‘zam kıdvetü sıdkü’l-fazl ve’l-ikbâl izzetü feleki’l-mecd ve’l-efdâl râtibe-bahş-ı fühûl-i âfâk ve ale’l-küllî mine’l-fazli fâk melâzü bî-mesned-i (…) kâffe-i ulemâ ve melce-i âmmü’n-nef‘i fudalâ mefharü âl-i atvîs? şeyh-i meşâyihi’l-İslâm ve’l-Müslimîn el-Hâc es-Seyyid Feyzullah Efendi hazazahu’l-meliki’l-Mu‘în hazretleri taraf-ı bâhirü’ş-şereflerinden husûs-ı âti’z-zikre vekîl olduğu umdetü’l-müderrisîni’l-kirâm Edirneli Mehmed Efendi b. İbrahim ve fahrü’l-eşbâh ve’l-akrân Hasan Ağa b. Ali şehâdetleriyle şer‘an sâbit olan umdetü’l-emâcid ve’l-a‘yân makbûlü’s-sudûr ve’l-kemâl Mehmed Ağa b. Osman mahzarında herbiri ikrâr-ı sahîh-i şer‘î ve i‘tirâf-ı sarîh-i mer‘î kılıp zikri mürûr eden Sekbânbaşı Yakub Ağa mahallesinde vâki‘ bir tarafdan Medîne-i Münevvere şerefehallâhu te‘âlâ vakfından olup merhûm Gümrük emîni Hüseyin Paşa veresesi tasarruflarında olan menzil ve bir tarafdan tarîk-i hâs ve bir tarafdan Büyük Davud Ağa vakfından olan odalar ve bir tarafdan tarîk-i âm ile mahdûd menzilin tûlen ve arzen bi-hesâbı terbî‘î beş bin sekiz yüz üç zirâ‘ mülk arsası ve üzerinde mebnâ dâhilen matbah kurbünde tahtânî iki halvetli bir hamam ve câmekân ve iki matbah ve iki tahtânî kiler ve zikrolunan kilerlere mülâhık iki yan oda ve bahçeye nâzır bir bâb oda ve bir kârgir mahzen ve fevkānî bir müzehheb kebîr oda ve kurbünde iki halvetli bir hamam ve câmekân ve bir kenîf ve birbirine muttasıl dokuz bâb oda ve bir nîm sofa ve bir kameriyeli tahta-pûş ve dört aded kenîfi ve hadîkayı hâvî olup ve hâricen bir bâb müzehheb tahtânî mâbeyn odasını ve birbirine muttasıl üç bâb kârgir tahtânî odaları ve kenîf ve külhan ve fevkānî bir sagīr kârgir kahve odasını ve kurbünde bir kenîf ve bir müzehheb ayak dehlizli kebîr odayı ve yine oda-i mezbûra muttasıl müzehheb ayak dehlizli köşkü ve köşk-i mezbûr önünde vâki‘ etrâf-ı selâsesi kameriyeyi ve gemi tahtası ve döşemeli ezhâr-ı mütenevvi‘ayı hâvî fevkānî bahçeyi ve bahçe-i mezbûre kurbünde vâki‘ biri kaygan ve biri gemi tahtası döşemeli ve üzerleri kameriyeli iki sofayı ve yine köşk-i mezbûra muttasıl bir sagīr kileri ve dîvânhâneyi ve orta sofasını ve sofa-i mezkûreye muttasıl bir sagīr odayı ve sokağa nâzır bir kebîr ayak dehlizli müzehheb ve bir kebîr sâde odaları ve zikrolunan sâde oda derûnunda iki hazîne odasını ve tabaka-i vüstâda biribirine muttasıl beş bâb hizmetkâr odaları ve kenîfi ve dehliz-i kebîri ve tabaka-i süflâda bir ahırı ve bir matbahı ve matbah derûnunda bir odayı ve zât-ı eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmire hadîkayı ve bir bağbân odasını ve bi’r-i mâyı ve taş oda altında bir kârgir kileri ve tarîk-i âm tarafında biribirine muttasıl on iki kepenk on bâb dükkânları ve kanavât-ı müsennât ile cârî hakk-ı mecrâsından gayrı iki masûra mâ-i lezîzi müştemil olan mahâllini merkūme-i [merhûme-i] mezbûre Ümmühani Hanım’ın ile’l-vefât silk-i mülkünde münselik olup ba‘de’l-vefât hesâb-ı mezkûr üzere on iki sehimden üç sehimi zevc-i mezbûr İsmail Bey’e ve altı sehimi kızı sagīre-i mezbûre Ayşe Hanım’a ve iki sehimi karındaşı mûmâ-ileyh Süleyman Bey’e ve bir sehimi <> kız karındaşı mûmâ-ileyhâ Zeyneb Hanım’a isâbet ve intikāl edip lâkin mûmâ-ileyh Süleyman Bey menzil-i memlûk-ı mezbûrdan hissesini bey‘ murâd etmekle sagīre-i mezbûre Ayşe Hanım ile merkūme Zeyneb Hanım’ın hisseleri ifrâz olunmasa kıymet-i şer‘iyeleri noksan-ı küllî terettüb eylediğinden mâ‘adâ müstakillen tasarruf mümkün olmayıp ve menzil-i mezbûrun cidâr-ı erba‘ası ve sakf ve döşeme ve duvarları mürûr-ı eyyâm ile müşrif-i harâb ve mâil-i turâb olup bi’l-külliye intifâ‘dan kalmak mukarrer olmağla kendiler dahli harcına vefâ etmeyip mahmiye-i mezbûrda Molla Kestel mahallesinde vâki‘ süknâsı evlâdiyet üzere kendilere meşrûta olan sarayda sâkineler olup bâlâda tahrîr olunan mülk menzilde v[â]ki‘ yedi sehim hisseleri mûmâ-ileyh [56a] Süleyman Bey’in iki sehim hissesiyle bey‘ ve semenleri istirbâh ve istiğlâl olunmak mezbûretân Ayşe Hanım ve Zeyneb Hanım haklarında min-külli’l-vücûh evlâ ve enfa‘ olup ve ber-vech-i muharrer mezbûretânın hisselerini bey‘a yedimizde olan hüccet-i şer‘iye nâtık olduğu üzere kıbel-i şer‘den me’zûn olduğumuza binâen sâlifü’z-zikr mülk menzili sûk-ı sultânîde ve müctemi‘-i nâs olan mahallerde târih-i kitâba gelince on üç ay nidâ ve müzâyede etdirip ragabât-ı nâs münkatı‘a oldukda müvekkil-i müşârün-ileyh esbağallâhu te‘âlâ ni‘amehû aleyh hazretleri üzerlerinde mülk olan menzil-i mahdûd-ı mezbûrun mecmû‘u beher bir esedî yüz yirmi akçe hesâbı üzere altı yük akçe …? guruş edip ziyâdeye tâlib-i âhar olmayıp ve meblağ-ı mezbûr altı yük akçe menzil-i mezbûrun el-yevm semen-i mislinden ziyâde olduğu vukūf-ı tâmmı olup zeyl-i kitâbda muharrerü’l-esâmî olan udûl-i Müslimîn ihbârları ile müte‘ayyen olup mûmâ-ileyh Süleyman Bey menzil-i memlûk-ı mezbûrda olan iki sehim hisse-i şâyi‘asını vech-i meşrûh üzere mecmû‘unun semen-i misli idiği mütehakkık olan altı yük akçeden bana isâbet eden iki yüz bin sağ akçeyi ve sagīre-i mezbûre Ayşe Hanım’ın vasîyy-i şer‘îsi olan mûmâ-ileyh Dürrî Mehmed Efendi sagīre-i mezbûrenin altı sehim hissesini kezâlik semen-i misli idiği müte‘ayyen olan altı yük akçeden mezbûreye isâbet eden üç yük sağ akçeyi ve mezkûre Zeyneb Hanım’ın vasîsi olan mûmâ-ileyh Başmuhâsebeci Mehmed Efendi dahi mezbûre Zeyneb Hanım’ın bir sehim hissesini ber-vech-i mübeyyen semen-i misli idiği mütehakkık olan altı yük akçeden isâbet eden iki bin akçeye vekîl-i mûmâ-ileyh Mehmed Ağa’ya herbirimiz asâleten ve vesâyeten bey‘-ı bât-ı sahîh-i şer‘î ile bey‘ u temlîk ve teslîm ol dahi müvekkil-i hazret-i müşârün-ileyh için bi’l-vekâle iştirâ ve temellük ve tesellüm eyledikden sonra semenlerinden müctemi‘ olan dört yük elli bin akçeyi vekîl-i mezbûr Mehmed Ağa yediyle asâlet ve vesâyetimiz hasebiyle bi’t-tamam ve’l-kemâl ahz u kabz ve tesellüm eyledik ba‘de’l-yevm menzil-i memlûk-ı mezbûrun on iki sehimden dokuz sehim-i şâyi‘i bi-cümleti’t-tevâbi‘ ve’l-levâhık hazret-i müşârün-ileyhin mülk-i müşterâları olmuşdur keyfe mâ yeşâ’ tasarruf buyursunlar dedikde gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer‘î yine vasîyy-i mûmâ-ileyh Dürrî Mehmed Efendi meclis-i mezbûrda vekîl-i mûmâ-ileyh Mehmed Ağa mahzarında bi’l-vesâye ikrâr ve takrîr-i kelâm edip menzil-i mahdûd-ı mezbûrun dâhiliyesinde vâki‘ bir harâbe sahrınç ve zât-ı eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmireyi hâvî tûlen ve arzen bi-hesâbı mezbûr bin iki yüz elli zirâ‘ bahçe merhûme Şah Sultân vakfından icâre-i mu‘accele ve beher yevm beş akçe müeccele ile ve menzil-i mezbûr hâriciyesinde vâki‘ bir havuz ve altında bir mahzen ve üzerinde eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmireyi müştemil tûlen ve arzen bi-hesâbı mezkûr iki bin iki yüz yirmi üç zirâ‘ bahçe Haremeynü’ş-şerîfeyn vakfına yine icâre-i mu‘accele ve beher yevm üç akçe ücret-i müeccele ve yine hâriciye-i mezbûrede vâki‘ bir hamam ve bir câmekân ve altında samanlığı hâvî bi-hesâbı mezbûr bin iki yüz altmış zirâ‘ arsa sâlifü’z-zikr Davud Ağa vakfından kezâlik icâre-i mu‘accele ve beher şehr beş yüz yetmiş beş akçe ücret-i müeccele ile merhûme-i mûmâ-ileyhâ Ümmühani Hanım’ın ile’l-vefât taht-ı tasarrufunda olup ba‘de’l-vefât cümlesi ancak vasîsi olduğum kızı sagīre-i mezbûre Ayşe Hanım’a intikāl-i âdî ile intikāl edip hâlâ menzil-i mezbûrun mülk olan mahalli vech-i meşrûh üzere bey‘ olunmağla evkāf-ı mezbûreden olan sâlifü’z-zikr arsaların ifrâzı veyâ müşâ‘iyet üzere tasarrufu bir vechile mümkün olmadığından gayrı duvarları ve sâir mevâzi‘i bâlâda tahrîr olunan vech üzere harâb olmağla ücret-i mezkûrelerinden müctemi‘ beher yevm yirmi yedişer akçe sagīre-i mezbûre mâlından evkāf-ı mezbûre mütevellîlerine verilmekle dahli harcına vefâ etmeyip sagīre-i mezbûreye zarar-ı küllî olmağla yine zikrolunan vakf arsaları dahi bedel-i misli ve mütevellîleri ma‘rifetiyle âhara ferâğ ve bedeli istirbâh olunmak sagīre-i mezbûre hakkında her vechile evlâ ve enfa‘ olup husûs-ı mezbûra dahi kıbel-i şer‘den me’zûn olduğuma binâen zikrolunan üç kıt‘a vakf arsaları dahi emlâk-ı mezbûre ile ma‘an şuhûr-ı mezbûreden biri ber-vech-i muharrer sûk-ı sultânîde ve memerr-i nâs olan mevâzi‘de kirâren ve mirâren nidâ ve müzâyede etdirip ragabât münkatı‘a oldukda müşârün-ileyh hazretleri üzerlerinde bin kıt‘a esedî guruşda karâr edip ziyâde ile tâlib-i âhar olmayıp ve meblağ-ı mezbûr mârrü’z-zikr arsaların elân bedel-i misli idiği vukūfu olan Müslimîn-i mezkûrînin icmâ‘ u ittifâklarıyla zâhir ve müte‘ayyen olmağla zikrolunan üç kıt‘a arsaları dahi mütevellîleri izn ü ma‘rifetleriyle bedel-i misilleri idiği mütehakkık olan bin kıt‘a guruşa müvekkil-i müşârün-ileyh hazretlerine bi’l-vesâye ferâğ ve tefvîz edip vekîl-i mûmâ-ileyh Mehmed Ağa dahi bi’l-vekâle kabz ve kabûl eylediğinden sonra bedel-i ferâğ olan meblağ-ı mezbûr bin kıt‘a esedî guruşu bi’t-tamam vesâyetim hasebiyle ahz u kabz ve tesellüm eyledim min-ba‘d sâlifü’z-zikr üç kıt‘a arsa hazret-i müşârün-ileyhin dâhil-i havza-i tasarrufları olmuşdur keyfe mâ yeşâ’ tasarruf buyursunlar dedikde gıbbe’t-tasdîkı’l-mu‘teberi’l-vicâhî mâ hüve’l-vâki‘ bi’t-taleb ketb olundu. Fi’l-yevmi’l-âşir min-şehri Ramazani’l-mübârek li-sene seb‘a ve miete ve elf. Şuhûdü’l-hâl: (…) Abdülbaki, [56b] umdetü’l-emâcid ve’l-a‘yân makbûlü’s-sudûr ve’l-erkân Mehmed Efendi kethudâ-yı hazret-i Vâlide Sultân dâmet ismetühâ, fahrü’l-emâcid ve’l-ekârim Balıkesir-i Gördek dâmadı Hüseyin Ser-çavuş, fahrü’l-eşbâh ve’l-a‘yân el-Hâc Mehmed Ağa b. Mehmed tâbi‘-i merhûm İbr[ahim] Paşa, Müftizâde Mehmed Efendi el-kâtib, umdetü’l-müderrisîni’l-kirâm Mehmed Efendi b. Abdurrahman, fahrü’l-müderrisîni’l-kirâm Mustafa Efendi b. Mehmed Efendi, fahrü’l-eimme Mehmed Efendi el-imâm-ı Câmi‘-i Sekbânbaşı, fahrü’l-hutebâ Ahmed Efendi bi-Câmi‘-i Sekbânbaşı, Ali Ağa tâbi‘-i Murtaza Efendi b. (…) Efendi el-kâtib, Abdurrahman Efendi el-müderris-i Bursa, el-Hâc Mehmed Efendi b. Hüseyin el-müderris, el-Hâc Halil Efendi b. Mehmed el-müderris. Yevmü’r-râbi‘ fî 16 min-şehri Ramazani’l-mübârek sene 1107