İstanbul Mahkemesi 22 Numaralı Sicil (H. 1107-1108 / M. 1695-1697) cilt: 57, sayfa: 282 Hüküm no: 181 Orijinal metin no: [61b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Veli Bey b. Ali’nin Ruha Valisi İsmail Paşa b. Ali’de olan alacağı ile atının bedelinin paşanın terekesinden ödenmesi Vilâyet-i Anadolu’da nefs-i Ruha ahâlîsinden işbu râfi‘u’l-kitâb Veli Bey b. Ali nâm kimesne meclis-i şer‘-i şerîf-i enverde sâbıkā Ruha sancağına mutasarrıf olup nefs-i Kamraz’da? fevt olan İsmail Paşa b. Ali b. Abdullah’ın verâseti zevce-i metrûkesi Sâliha Hatun bt. el-Hâc Hasan ile sulbî sagīr oğlu Abdullah Bey’e ve sulbiye kebîre kızı Ayşe Hanım’a ve sagīre kızı Râziye’ye münhasıra olduğu şer‘an zâhir ve müte‘ayyen oldukdan sonra sagīrân-ı mezbûrânın vâlideleri ve tesviye-i emrlerine vasîyy-i şer‘îleri olmağla tereke-i müteveffâ-yı mezbûra vâzı‘atü’l-yed olan mezbûre Sâliha Hatun ile merkūme Ayşe Hanım taraflarından husûs-ı âti’z-zikre vekîl olduğu zât-ı mezbûretânı ma‘rifet-i şer‘iye ile ârifân Süleyman Çelebi b. Cafer ve Yusuf Bey b. <> İsmail şehâdetleriyle şer‘an sâbit olan Vakkas Bey b. Osman mahzarında üzerine da‘vâ ve takrîr-i kelâm edip bin doksan sekiz senesi şehr-i Recebi’l-ferd’i evâsıtında müteveffâ-yı merkūm İsmail Paşa Ruha vâlîsi iken ben Diyârbekir’de Ekrâd tâifesinin Berazi Aşîreti’nin berat-ı âlîşân ile mîr-i aşîreti olmağla mezbûr İsmail Paşa’ya berat-ı âlî-kadri ibrâz eylediğimde aşîret-i mezbûreyi ben zabtederim deyü beni ahz ve bi-gayr-ı hakkın cebren nakd iki bin guruşum ile iki yüz elli guruş kıymetli bir re’s kır atımı ahz u kabz edip hatta bundan akdem şeyhülislâm olan a‘lemü’l-ulemâ’i’l-mütebahhirîn efdalü’l-fudalâi’l-müteverri‘în imâm-ı sultânî sa‘âdetlü Mehmed Efendi hazretlerinin bin doksan dokuz senesi Cumâdelâhire’sinin dokuzuncu günü Rumeli kazaskeri oldukları hâlde mahmiye-i İstanbul’da huzûrlarında meclis-i şer‘-i hatîrde müteveffâ-yı mezbûrun hayatında tarafından husûmet ve redd-i cevâba vekîli olduğu Ali Ağa b. Abdi ve Hasan Bey b. Abdullah şehâdetleriyle şer‘an sâbit olan Mehmed Efendi b. İdris muvâcehesinde meblağ-ı mezbûr iki bin guruşu ve zikrolunan atın aynı ol târihde paşa-yı mezbûrun yedinde kāim olmağla aynını < > taleb ve da‘vâ eylediğimde vekîl-i merkūm <<İbrahim>> Mehmed Efendi inkâr etmekle ben dahi müdde‘âmı udûl-i Müslimînden ve zikrolunan Ruha sükkânından olup mahmiye-i mezbûrede Mahmudpaşa kurbünde Tahtahanı’nda müsâfiren sâkin <> Acemzâde el-Hâc Mehmed Ağa b. el-Hâc Ali ve İsa b. Hasan şehâdetleriyle vekîl-i mezbûr muvâcehesinde şer‘an isbât edip müşârün-ileyh Mehmed Efendi hazretleriyle dahi zikrolunan iki bin guruşu ve atın aynını paşa-yı mûmâ-ileyh bana redd ü teslîm etmek üzere şer‘an hükm ve vekîl-i mezbûra tenbîh ve işbu hüccet-i şer‘iyeyi bana verdikden sonra mûmâ-ileyh İsmail Paşa kable’r-red yedinde ve zimmetinde iken fevt olup terekesine müvekkiletân-ı mezbûretân vâzı‘atü’l-yed olmağın hâlâ suâl olunup tereke-i müteveffâ-yı mezbûrdan meblağ-ı mezbûr iki bin guruşu ve zikrolunan at hâlâ aynı mevcûd iken [ise] aynını müstehlek ise ba‘de’s-sübût kıymet-i şer‘iyesini müvekkiletân-ı mezbûretân bana teslîme vekîl-i mezbûra tenbîh olunmak matlûbumdur deyü müşârün-ileyh Mehmed Efendi hazretlerinin imzâsıyla mümzât ve hatmi ile mahtûme ve târih-i mezkûr ile müverraha bir kıt‘a hüccet-i şer‘iye ibrâz edip vekîl-i mezbûr muvâcehesinde feth ü kırâet olundukda mazmûn-ı münîfi min-külli’l-vücûh takrîr-i meşrûhuna muvâfık bulunmağın gıbbe’s-suâl vekîl-i mezbûr Vakkas Bey cevâbında fi’l-hakīka müvekkileleri mezbûretân tereke-i müteveffâ-yı mezbûra vâzı‘atü’l-yed olduklarını <> mazmûn-ı hüccet-i mezkûreyi inkâr edicek müdde‘î-i mezbûrdan müdde‘âsını mübeyyene beyyine taleb olundukda udûl-i ahrâr-ı ricâl-i Müslimînden olup ve medîne-i Üsküdar’da Atpazarı kurbünde sâkin [62a] es-Seyyid Ali Ağa b. Ali ve mahmiye-i mezbûrede Beyceğiz mahallesinde sâkin Sunullah Efendi b. Ali nâm kimesneler li-ecli’ş-şehâde meclis-i şer‘a hâzırân olup isre’l-istişhâd fi’l-vâki‘ müdde‘î-i mezbûr Veli Bey bundan akdem şeyhülislâm olan imâm-ı sultân-ı müşârün-ileyh Mehmed Efendi hazretleri bin doksan dokuz senesi Cumâdelâhire’sinin dokuzuncu günü Rumeli kazaskeri oldukları hâlde mahmiye-i mezbûrede huzûrlarında meclis-i şer‘-i hatîrde müteveffâ-yı mezbûrun hayatında tarafından husûmet ve redd-i cevâba vekîli olduğu mezbûrân Ali Ağa b. Abdi ve Hasan Bey b. Abdullah şehâdetleriyle sâbit olan mezbûr Mehmed Efendi b. İdris muvâcehesinde mezbûr İsmail Paşa b. Ali b. Abdullah bin doksan sekiz senesi şehr-i Recebi’l-ferd’i evâsıtında Ruha vâlîsi iken ben Diyârbekir’de Ekrâd tâifesinin Vizari Aşîreti’nin berat-ı âlîşân ile mîr-i aşîreti olmağla mezbûr İsmail Paşa’ya berat-ı âlî-kadr ibrâz eylediğinde aşîret-i mezbûreyi ben zabtederim deyü beni ahz ve bi-gayr-ı hakkın cebren nakd iki bin guruşum ile ol târihde merkūm İsmail Paşa yedinde aynı kāim olup iki yüz elli guruş kıymet-i şer‘iyesi olan sâlifü’z-zikr kır atı ahz u kabz eyledi deyü mûmâ-ileyh İsmail Paşa tarafından husûmet ve redd-i cevâba vekîli olduğu mezbûrân Ali Ağa b. Abdi ve Hasan Bey b. Abdullah şehâdetleriyle sâbit olan merkūm Mehmed Efendi b. İdris muvâcehesinde taleb ve da‘vâ eyledikde ol dahi inkâr etmekle müdde‘î-i mezbûr Veli Bey müdde‘âsını udûl-i Müslimînden ve mârrü’z-zikr Ruha sükkânından olup mahmiye-i mezbûrede Mahmudpaşa kurbünde Tahtahanı’nda müsâfiren sâkinler olan Acemzâde el-Hâc Mehmed Ağa b. el-Hâc Ali ve İsa b. Hasan şehâdetleriyle vekîl-i mezbûr muvâcehesinde şer‘an isbât edip ve müşârün-ileyh Mehmed Efendi hazretleri dahi zikrolunan iki bin guruşu ve atın aynı müşârün-ileyh İsmail Paşa müdde‘î-i mezbûr Veli Bey’e redd ü teslîm etmek üzere bizim huzûrumuzda hükm ve vekîl-i mezbûra tenbîh edip işbu hücceti vermişidi. Biz mazmûn-ı hüccet-i mezkûreye bu vech üzere şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü herbiri edâ-i şehâdet-i şer‘iye eylediklerinde ba‘de’t-ta‘dîl ve’t-tezkiye şehâdetleri makbûl oldukdan sonra meblağ-ı mezbûr iki bin guruşu ve zikrolunan atın aynını yâhûd kıymet-i şer‘iyesinin küllen veyâ ba‘zen ahz u kabz veyâ hîbe veyâ âhara havâle etmeyip ve’l-hâsıl taraf-ı şer‘iyeden bir tarîk ile paşa-yı mûmâ-ileyhin zimmetini ibrâ ve ıskāt eylemediğine müdde‘î-i mezbûr Veli Bey’e yemîn teklîf olundukda ol dahi hasbe’l-mesûl yemîn billâhi te‘âlâ etmeğin mûcebiyle ba‘de’l-hükm meblağ-ı mezbûr iki bin guruş ile atın aynı mevcûd ise aynını müstehleke ise kıymet-i şer‘iyesini tereke-i müteveffâ-yı mezbûrdan müvekkiletân-ı mezbûretâna edâ eylemek üzere vekîl-i mezbûra ba‘de’t-tenbîh ketb olundu. Fi’l-yevmi’s-sâbi‘ ve’l-ışrîn min-şehri Ramazani’l-mübârek li-sene seb‘a ve mie ve elf. Şuhûdü’l-hâl: A‘lemü’l-ulemâ’i’l-izâm Hasan Mansurluzâde Ahmed Efendi Emîn-i fetvâ, fahrü’l-akrân Ali Ağa b. İslâm hazret-i kāimmakām paşa, umdetü’l-ulemâ Hamîs Efendi el-Müfti-i Ruha sâbıkā, es-Seyyid Ali b. Halil, Mehmed b. Süleyma[n], Receb Efendi Nâib-i kapan, Sahhâf Veli Efendi.