İstanbul Mahkemesi 22 Numaralı Sicil (H. 1107-1108 / M. 1695-1697) cilt: 57, sayfa: 461 Hüküm no: 354 Orijinal metin no: [110b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Önceden Habeş valisi olan Ayazmalı Ahmed Paşa b. Abdullah b. Abdurrahman’ın varisleri ile onun yerine Habeş valisi olan Mehmed Paşa b. Abdullah arasındaki alacak davasında sulh oldukları Mahmiye-i İstanbul’da Elvanzâde mahallesi ahâlîsinden olup bin yüz üç senesinde Habeş vâlîsi iken bundan akdem vefât eden merhûm Ayazmalı Ahmed Paşa b. Abdullah b. Abdurrahman’ın verâseti zevce-i metrûkesi Hanife Hatun bt. Abdullah Ağa nâm hatun ile sulbî sagīr oğlu Ali Bey ve sulbiye sagīre kızları Hatice Hanım ve Havva Hanım’a munhasıra olup kable’l-kısmet mezbûr[e] Hatice Hanım dahi fevt olup verâseti vâlidesi mezbûr[e] Hanife Hatun ile li-ebeveyn er karındaşı mezbûr Ali Bey’e münhasıra olduğu şer‘an zâhir ve müte‘ayyin oldukdan sonra kendi tarafından asıl ve mezbûr Ali Bey’in vâlidesi ve tesviye-i umûruna kıbel-i şer‘den mansûbe vasîsi olan mezbûre Hanife Hatun ile merkūme Havva Hanım’ın vâlidesi ve kezâlik tesviye-i umûruna kıbel-i şer‘den mansûbe vasîsi olan merhûm-i mezbûrun mu‘tekası Ayşe Hatun bt. Abdullah taraflarından husûs-ı âti’z-zikre vekîl olduğum zât-ı mezbûretâna ma‘rifet-i şer‘iye ile ârifân mezbûre Ayşe Hatun’un zevci Osman Ağa b. Abdullah ve sagīrân-ı mezbûrânın ceddeleri Abdullah Ağa b. Ali ve Koca Mustafapaşa imâmı Nurullah Efendi b. Abdünnebi Efendi ve Şehrî Hüseyin Çavuş b. Ahmed şehâdetleriyle hasm-ı şer‘î-i câhid mahzarında şer‘an sâbit ve sübût-ı vekâletine hükm-i şer‘î lâhık olan Hasan Efendi b. Mehmed meclis-i şer‘de merhûm-i mezbûrun yerine Habeş vâlîsi olan umdetü’l-ümerâ’i’l-kirâm Mehmed Paşa b. Abdullah mahzarında bi’l-vekâle üzerine da‘vâ ve takrîr-i kelâm edip merkūm-ı mezbûr Ayazmalı Ahmed Paşa târih-i mezbûrda Habeş vâlîsi iken fevt olup yerine işbu mûmâ-ileyh Mehmed Paşa Habeş vâlîsi oldukda merkūm-ı mezbûrun vasîyy-i muhtârları olan Yeğen Ahmed b. Abdullah yedinde bi’l-vesâye mazbûta ve mahfûza olan terekesinden diyâr-ı mezkûrda râyic olan beş bin guruş olmak üzere yirmi bin zeheb ta‘bîr olunur meblağı, herbiri yüzer guruş kıymetli yedi re’s Habeşü’l-asl mihter? abd-i memlûküne ve her küpü yüz ellişer vakıyye olup ellişer kıymetli olan altmış küp sâde yağına bi-gayr-ı hakkın ahz ve kabz ve kendi mesârifine sarfla istihlâk edip ol vechile verese-i mezbûrûnun mûmâ-ileyh Mehmed Paşa zimmetinde sekiz bin yedi yüz guruş hakları müctemi‘ olmuşdur deyü meblağ-ı mezbûr sekiz bin yedi yüz guruşa hâkim-i muvakki‘-i sadr-ı kitâb-ı tûbâ-lehû ve hüsnü-meâb hazretleri huzûrunda mûmâ-ileyh Mehmed Paşa’dan taleb ve da‘vâ eyledikde ol dahi cevâbında bin yüz dört senesinde vasîyy-i mezkûr Yeğen Ahmed Bey tarafından merhûm mûmâ-ileyhin mütesellimi Habeşî Mustafa Ağa b. Abdullah zikrolunan yirmi bin zeheb ve gulâmları ve revgan-ı sâdeyi benden taleb ve da‘vâ ve ahz u kabza vekîl olduğu ol târihde Mekke-i mükerreme kadısı olan umdetü’l-mevâliyi’l-izâm zübdetü’l-fudelâi’l-fihâm Abdurrahim Efendizâde Yahya Efendi b. el-merhûm Mehmed Efendi huzûrunda da‘vâ ve müdde‘âsına udûl-i Müslimînden ve merhûm mûmâ-ileyhin mirâhuru Abdi Ağa b. Abdullah ve vekîl-i harc Receb Bey b. Abdullah şehâdetleriyle benim muvâcehemde şer‘an isbât etmekle mezbûr Habeşî Mustafa Ağa’nın sübût-ı vekâletine hükm-i hâkimü’ş-şer‘î lâhık oldukdan sonra yedimde mülk ve hakkım olup Bender-i Cidde’de Hasekiye-i atîk mahzenlerinde mahfûz olan kezâlik her küpü yüz ellişer vakıyye olup ve kıymet-i şer‘iyesi ellişer guruşdan mecmû‘unun on beş bin yedi yüz guruş kıymet-i şer‘iyesi olan üç yüz on dört küp sâde yağımı meblağ-ı müdde‘â-i mezkûra mahsûb olmak üzere bi’l-vekâle ahz ve kabz edip ol vechile müdde‘ânız olan sekiz bin yedi yüz guruşu istifâ edip benim yedi bin guruş hakkım ziyâde geçmişdir demekle biz dahi inkâr eylediğimizde mûmâ-ileyh Mehmed Paşa dahi müdde‘âsına udûl-i Müslimînden olup mukaddemâ Habeş vâlîsi olan emirü’l-ümerâ’i’l-fihâm Abdülkadir Paşa’nın etbâ‘ından olmağla târih-i mezbûrda diyâr-ı mezkûrda olan Ali Ağa b. Halil ve dîvân efendisi Mahmud Efendi b. Mustafa şehâdetleriyle benim muvâcehemde şer‘an isbât etmekle bî-vech mu‘ârazadan şer‘an men‘ olunduğumdan sonra beynimizde Müslimûn tavassut edip mûmâ-ileyh Mehmed Paşa kendi mâlından verese-i mezbûrûn için müvekkiletân-ı mezbûrtâna hâlâ teberru‘an beş yüz guruş def‘ ve teslîm etmeğin onlar dahi ahz u kabz edip zikrolunan yirmi bin zeheb ve bir re’s habeşî gulâm ve altmış küp revgan-ı sâde ve bi’l-cümle târih-i kitâba gelince sâir hukūka müte‘allik âmme-i da‘vâdan müvekkilelerim mezbûrtân Hanife Hatun ve Ayşe bi’l-vesâye mûmâ-ileyh [111a] Mehmed Paşa’nın zimmetini ibrâ-i âmm-ı kātı‘u’n-nizâ‘la ibrâ ve ıskāt edip mûmâ-ileyh Mehmed Paşa dahi müdde‘âsı olan sâlifü’z-zikr üç yüz on dört küp sâde yağına ve kıymet-i şer‘iyesine ve hâlâ medfû‘u olan beş yüz guruşa müte‘allika-i âmme-i da‘vâdan verese-i mezbûrûnun zimmetlerini ibrâ-i âmm-ı kātı‘u’n-nizâ‘la ibrâ ve ıskāt eyledi min-ba‘d târih-i kitâba gelince birbiriyle vechen mine’l-vücûh da‘vâ ve nizâ‘ımız kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer‘î mâ hüve’l-vâki‘ bi’t-taleb ketb olundu. Fî gurreti Zilhicceti’ş-şerîfe li-sene [1]107. Şuhûdü’l-hâl: Feyzullah Efendi b. Cafer Zakirzâde, es-Seyyid Ahmed Ağa sâkin-i Molla Aşkî, Hüseyin Ağa b. Ahmed el-mübâşir, el-Hâc Ömer b. İbrahim, İbrahim Efendi el-Hamîdî, Süleyman Çelebi b. Mustafa, Abdullah Ağa b. ( ).