İstanbul Mahkemesi 25 Numaralı Sicil (H. 1179-1180 / M. 1765-1767) cilt: 76, sayfa: 131 Hüküm no: 87 Orijinal metin no: [41-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır.
Tulumba şeritçilerinin işlemiş oldukları şeritlerin cinsi, kalitesi ve fiyatının düzenlenmesi
Tulumbacı şeridçilerinin nizâmı ve fiâtı ve ta‘ahhüdleri
Ma‘rûz,
Mahmiye-i İslambol’da Tulumbacı şeridçilerinin hâlâ işledikleri şeridleri kalb ve redî olduğundan mâ‘adâ nizâm-ı kadîmlerinden ziyâde destgâhlar peydâ eylediler deyü ehl-i İslâmdan olan ustaları iştikâ etmeleriyle Çarşamba günü Arz Odası’nda huzûr-ı âlîlerinde akdolunan meclis-i şer‘-i şerîfde nesc eyledikleri şeridlerinin numûneleri mu‘âyene ve redî fehm olunmağla nizâmlarına havâle buyrulmuş idi. Hâlâ husûs-ı mezkûre mübâşir ta‘yîn buyrulan İbrahim Çavuş kulları ve kethüdâları ve yiğitbaşı ve sâir ihtiyâr ustaları ma‘rifetleriyle mahmiye-i İslambol ve Hasköy ve sâir oldukları mahâllerde olan destgâhları ve ustaları tahrîr olundukda ehl-i İslâm ustaları on dört nefer ve yirmi üç destgâh ve zimmî ustaları on üç nefer ve on yedi destgâh ve Yahûd ustaları seksen beş nefer ve yüz on destgâh ki cem‘an yüz elli destgâh ve yüz on iki nefer ustaya bâliğ ve işledikleri şeridler tekrâr mu‘âyene ve her miskālinin bahası ve nev‘i, nizâmı tedkīk olundukda harîr üzerine nesc olunan şeridlerin bahası gālî olmağla cevârî ve kuravî cübbelerine hayt olunmağla herkesin kudreti olmamağla bahası dûn olmak için tâife-i mezbûrenin yedlerinde olan i‘lâmda bin yüz yetmiş beş senesinde Venedik tiresi üzerine işlenmesi müsâ‘ade olunmağa binâen-aleyh ednâsı yetmiş beş dirhem Venedik tiresi üzerine yüz dirhem kılâbdân ve evsatı elli beş dirhem Venedik tiresi yine yüz dirhem kılâbdân ve a‘lâsı otuz beş dirhem harîr üzerine yüz dirhem kılâbdân ve Leh tiresi taklîdi işledikleri şeridi dahi yine otuz dirhem harîr üzerine yüz dirhem kılâbdân ile nesc ve i‘mâl ve a‘lâsının her miskāli on dört paraya ve evsatının miskāli yedi paraya ve ednâsının miskāli altı paraya ve Leh taklîdinin dahi beyazının miskāli on altı paraya ve sarısının on yedi paraya ve bükmesinin dahi miskāli vech-i meşrûh üzere on altı paraya ve on yedi paraya bey‘ olunup ve Tireyi işleyecek ustaları içlerinden elli bir nefer ustalarına tahsîs ve mâ‘adâsı harîr üzerine işleyip ve harîr işleyenler tire üzerine ve tire işleyenler harîr üzerine işlemeyip dokudukları şeridleri yiğitbaşıları ve ehl-i İslâmdan bir nefer ustabaşı ta‘yîn eyledikleri Ahmed usta ve ehl-i zimmetden bir nefer ustabaşı ta‘yîn etdikleri Melkon ve Yahûdîden üç nefer ustabaşı ta‘yîn etdikleri Ham Salam ve Muşolam ve İsak hâzır oldukları hâlde meclis-i şer‘-i şerîfde numûneye irâet etdikleri parça şerid ile ayâr edip vech-i meşrûh üzere tâm olduğu sûretde kethüdâları ucunu mühürleyip ve noksânı olursa kat‘ eylemek şartıyla bi’l-muvâcehe ustaları mahâlleri tasrîhiyle isimleri defter olunup ve ba‘de’l-yevm zikr olunan dört nev‘ şeridlere penbe ve kettân ipliği idhâl olunmayıp ve nisâb-ı mezkûrdan ziyâde tire ve harîr konmamak ve fîlerinden dahi bir akçe ziyâdeye ve kethüdâ mührü olmadıkça bey‘ine ruhsat verilmemek ve nizâm ve ittifâkları üzere yüz elli destgâh ve yüz on iki usta kâfî ve vâfî olmağla biri fevt oldukda pîr-perver oğlu var ise yerine yoğise yine pîr-perver kalfalarından biri usta olup ziyâde olmamak üzere cümlesi icmâ‘ ve ittifâk ve eğer içlerinden bu nizâmın hilâfına hareket eder olursa ehl-i İslâmdan ise kal‘aya ve zimmî ve Yahûdî ise te‘dîben küreğe vaz‘ olunmağa her biri râzı olmalarıyla bu şurût-ı nizâmları düstûrü’l-amel olmak için müceddeden defter ve i‘lâmları Başmuhâsebe’ye kayd ve yedlerine sûret verilmek bâbında emr ü fermân hazret-i veliyyü’l-emrindir.
Fî 3 Zilhicceti’ş-şerîfe sene 1179.
|