İstanbul Mahkemesi 56 Numaralı Sicil (H. 1201-1203 / M. 1786-1787) cilt: 80, sayfa: 125 Hüküm no: 109 Orijinal metin no: [27b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul sur dışında kapatılan sabuncu dükkanlarının yeniden açılmasına izin verildiği ve sabuncu esnafının nizamına aykırı hareket edenlerin cezalandırılması Ma‘rûz Sâdır olan fermân-ı âlîlerine imtisâlen ashâb-ı arzuhâl İstanbul Hısnı hâricinde kâ’in bundan akdem sed olunan on sekiz bâb sabuncu dükkânlarının mutasarrıfları olan sabuncu esnâfının kethüdâsı es-Seyyid Ali b. es-Seyyid Ahmed ve ustalarından el-Hâc Ali b. Abdullah ve el-Hâc Osman b. Mehmed ile zimmî ustalarından Yovan v. Marat ve Tamaş v. Tamaş ve Simyon v. Arslan ve Saskal oğlu Yorgi ve Anaştaş v. Karataş ve diğer Anaştaş v. Parşi ve Tanaş v. Pratamos ve Yorgi v. Pratamas, Sanye v. Sava ve İlya v. Misayil ve Sava v. Kaytan ve Ananiyos v. Abraham ve Sava v. Moyis nâm zimmîler meclis-i şer‘-i kavîmde dâhil-i surda kâ’in sabuncu ustalarından es-Seyyid Ali ve es-Seyyid Mehmed ve es-Seyyid Mustafa ve Hasan ve es-Seyyid Halil ve es-Seyyid Hasan ve es-Seyyid Mehmed nâm kimesneler hâzırûn oldukları hâlde her biri takrîr-i kelâm ve istirhâm edip bin yüz doksan bir senesi târihiyle müverrah işbu yedimizde olan tuğrâ-yı garrâ ile mu‘anven bir kıt‘a emr-i âlîşân mantûkunca İstanbul’da sabuncu dükkânı otuz altı bâb dekâkîne münhasır ve her birinin mahalleri ta‘yîn ve tasrîh olunarak on sekiz bâbı dâhil-i surda on sekiz bâb hâric-i surda olup ta‘yîn olunan mahallerden mâ‘adâ âhar mahalde ziyâde sabuncu dükkânı ihdâs olunmamak şurût-ı kadîme-i mer‘iyyemizden olmağla şurût-ı nizâmımız üzre metâ‘ımız olan sabunu Âsitâne-i aliyye’de ibâdullâha bey‘ edip hilâf-ı şurût ve muğâyir-i nizâm hareket ve hârice füruht eylediğimiz yoğiken Odunkapısı hâricinde Sabuncu Azarman v. Nikola zimmî muğâyir-i şurût ve nizâm taşra mahallere gitmek içün sabun füruht eyledi deyü zimmî-i mersûm[a] tertîb-i cezâ olunup binâ’en alâ zâlik âharın sun‘ı yoğiken hâric-i kal‘ada sabuncu dükkânı olmayıp derûn-ı kal‘aya nakl olunmak üzre bin iki yüz bir senesi Zilka‘desi’nin yirmi ikinci günü [28a] beyaz üzerine buyuruldu-ı âlî mezkûr on sekiz bâb dükkânlarımız sedd u bend olunup lâkin her birimiz mutasarrıf olduğumuz gediklerimizi âhara füruht ve dâhil-i surda yeniden dekâkîn tedâriki emr-i asîr ve her birimiz küllî mutazarrır ve harâb olacağımız zâhir olmağla yedi buçuk aydan beru ve bilâ kesb kalıp evlâd u iyâlimiz ile sefîl ve perîşân olduğumuzdan mâ‘adâ esnâfdan olmayan kimesneler hülûl ve ba‘zı mahfî mahallere sabun iddihârıyla kılletine bâ‘is olacağı bâhir olmağın fîmâ ba‘d dahî taşra mahallere sabun bey‘ etmeyip ancak Âsitâne-i aliyye’de ibâdullâha bey‘ etmek üzre her birimiz ta‘ahhüd ve her birimize tekeffül edip hilâf-ı ta‘ahhüd hareket eden olur ise Müslim ise kal‘a bend ve zimmî ise küreğe vaz‘ ile te’dîb ve mutasarrıf olduğu gediği cânib-i mîrîden âhara füruht olunmasına râzı olmamızla hâl-i perîşânemize merhameten ve bâ-emr-i âlî şurût-ı mer‘iyye-i kadîmemize ri‘ayeten mârrü’z-zikr on sekiz bâb dükkânlarımızın küşâdına izn-i âlî buyurulup ve yedimizde olan emr-i âlîlere mezkûr şurûtu mü’eyyed emr-i âlîşân sudûru niyâzıyla i‘lâm olunması murâdımızdır deyü istirhâm eylediklerinde dâhil-i surda olan sabuncu esnâfı mezbûrûn dahî ber-vech-i muharrer tekeffül edip fî nefsi’l-emr mezbûrûndan her biri mutazarrır ve perîşân ve şâyeste-i merhamet olmalarıyla ber-minvâl-i meşrûh ta‘ahhüd ve tekeffüllerine binâ’en hâric-i surda sed olunan on sekiz bâb sabuncu dükkânlarını küşâde izn-i âlîleri buyurulup ve yedlerinde olan emr-i âlîde mezkûr şurût-ı mer‘iyyelerini te’kîden ve istihkâmen bir kıt‘a emr-i âlîşân sudûru başmuhâsebeye kayd olunmak bâbında istid‘â-yı inâyet eyledikleri huzûr-ı âlîlerine i‘lâm olundu. Fî 6 B. sene 1202.