İstanbul Mahkemesi 56 Numaralı Sicil (H. 1201-1203 / M. 1786-1787) cilt: 80, sayfa: 238 Hüküm no: 260 Orijinal metin no: [71a-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Keskin Hüseyin Ağa’nın mukataa malı toplaması için vekil tayin ettiği Markar v. Bogos’un zimmetini ibra ettikten sonra tekrar kendisine dava açmasında haksız olduğuna karar verildiği Ma‘rûz Mübârek rikâb-ı müstetâba takdîm olunan arzuhâl ile sâdır olan emr-i âlîye imtisâlen mültezîmînden Keskin Hüseyin Ağa b. Hasan nâm kimesne Harameyn-i şerîfeyn müfettişi müderrisîn-i kirâmdan es-Seyyid Abdülhalim Efendi ile bi’l-ma‘iyye saray-ı sadr-ı âsafîde arz odasında ma‘kûd meclis-i şer‘-i şerîf-i hâtir-i lâzımü’t-tevkîrde Âsitâne-i aliyye’de Hân-ı Cedîd’de mütemekkin Sarrâf Markar v. Bogos nâm zimmî ile terâfu‘larında vilâyet-i Rumeli’de vâki‘ Ziştovi mukâta‘asını bin yüz doksan sekiz senesi iltizâm ettiğimde mukâta‘a-i mezbûrun mâlını ve kalemiye ve fâiz vesâ’ir iktizâ eden mesârifini vakt u zamânıyla mahallerine edâ ve teslîm etmek içün tarafımdan mersûm Markar ile şerîki gâ’ib ani’l-meclis Artin zimmîyi ba‘de’t-tevkîl mukâta‘a-i mezkûru zabt içün Ziştovi cânibine azîmet etdiğimden sonra mersûmân mukâta‘a-i mezkûrenin zikr olunduğu vech üzere verilmesi lâzım olan emvâli emrimle mâlından edâ ben dahî mukâta‘a-i mezkûre kendiye nakdan ve poliçe tarîkiyle irsâl eylediğim bir yük seksen beş bin dokuz yüz yirmi beş guruş kabz ve ol vecihle beynimizde ceryân eden ahz u i‘tânın hesâbı Âsitâne’ye lede’l-vusûl mersûm ile rü’yet olunup yedine bir kıt‘a kat‘-ı alâka verdiğimden sonra muhâsebe-i mezkûrede galat vâki‘ olmağın tekrâr muhâsebemiz rü’yet olunup benim mersûm zimmetinde hakkım zuhûr eder ise zuhûr eden hakkımı ve bunlardan mâ‘adâ mukâta‘a-i mezkûrenin doksan dokuz senesi iltizâmı içün irsâl eylediğim kırk beş bin iki yüz guruş ve eşyâ bahâsından zimmetinde olan on beş bin guruşu bundan akdem müfettiş-i mûmâileyh huzûrunda mersûmdan taleb ve da‘vâ eylediğimde ol dahi inkâr edip [71b] ba‘de vukû‘i’l-münâza‘a bâ-vesâtat-ı muslıhîn ben da‘vâ-yı mezkûremden mersûm Markar zimmî ile bana İzmir mukâta‘asını alıvermek şartıyla altı bin on guruş üzerine sulh olup ve bedel-i sulh-ı mezkûru teslîme tarafından vekîli Girîdî Mustafa Ağa yedinden tamâmen ahz u kabz ve mâ‘adâdan zimmetini ibrâ’ etmişidim lâkin şart-ı mezkûr ile sulh gayr-ı sahîh ve ana mütebeyyin ibrâ dahî fâsid olmağla tekrâr mersûm ile muhâsebe murâd ederim deyü ba‘de’d-da‘vâ ve’l-istintâk mersûm Markar zimmî cevâbında fi’l-vâki‘ müdde‘î-i mezbûr ile mukaddemâ beynimizde ber-vech-i muharrer ahz u i‘tâmız cârî olup bin yüz doksan sekiz senesi mukâta‘a-i mezkûresi müddet-i zabtında tarafından irsâl eylediği nakid ve poliçe ve emriyle mâlımdan masrûfumun hesâbı işbu yedimde olan bin yüz doksan dokuz senesi Receb-i Şerîfi’nin yedinci günü târîhiyle müverrah ve müdde‘î-i merkûmun hatmiyle mahtûm bir kıt‘a alâka temessükü nâtık olduğu üzere hesâb-ı sahîh ile rü’yet olunup zimmetinde kırk bir bin dokuz yüz otuz sekiz guruş hakkım zuhûr ettikde meblağ-ı mezbûr zimmetinde bana edâsı vâcib deyni olduğunu ikrâr-ı kat‘î ile ba‘de’l-ikrâr mukâbelesinde zikri âtî eşyâ ve zimemini bana bey‘ ve ihâle ben dahî kabûl etmemle târîh-i mezkûra gelince yedlerimizde olan tahvîlâtımız şak ve red ve bi’l-cümle hukûk-ı şer‘iyyeden zimmetini bi’t-tav‘ ve’r-rızâ ibrâ-yı sahîh-i şer‘î ile ibrâ ve kabûl eylediğimizden sonra işbu yedimde olan bin iki yüz bir senesi Cumâde’l-ûlâsı’nın yirmi dokuzuncu günü târihiyle müverrah bir kıt‘a i‘lâm-ı şer‘î nâtık olduğu üzere müdde‘î-i mezbûr saray-ı behişt-âsâde Dârü’s-sa‘âdetü’ş-şerîfe ağası Dîvân-ı âlîlerinde müfettiş-i mûmâileyh huzûrunda ben seninle beynimizde olan bâlâda mezkûr ahz u i‘tâmızın hesâbını rü’yet murâd ettiğimde sen rü’yet-i hesâbdan imtinâ‘ edip ba‘zı kesânı üzerime taslît etmekle ben dahî ber-vech-i muharrer kat‘-ı alâka temessükünü vermişidim deyü rü’yet-i hesâb-ı mezkûru inkâr ve müceddeden rü’yet-i hesâb murâd eylediğinden mâ‘adâ mukâta‘a-i mezbûrenin doksan dokuz senesi iltizâmına tâlib olmamla bedel-i iltizâma vermek içün sene-i mezbûre Şa‘bân-ı Şerîf’in on beşinci günü irsâl eylediğim kırk beş bin iki yüz guruş kabzını mu’ahhar târihiyle mukırr u mu‘terif olmakla taleb ederim deyü da‘vâ ben dahî hesâbımız hesâb-ı sahîh ile rü’yet olundukdan sonra ba‘de külli’l-hesâb zimmetinde kırk bir bin dokuz yüz otuz sekiz guruş hakkım zuhûr etmekle işbu yedimde olan kat‘-ı alâka temessükü bâlâsında tahrîr olunduğu üzre on dört bin beş yüz guruşunu Ziştovi re‘âyâsı zimmetlerinde olan bakâyâdan ve iki bin beş yüz guruşunu Lala Mahmud Bey’den havâle edip bâkîsini dahî beynimizde ma‘lûm varoş mübâya‘ası mâlından ve el-Hâc Ömer Ağa zimmetinden ve Servi bakâyâsından ve der anbâr olan zehâyir bahâsından ve Ziştovi’de voyvoda konağında mevcûd ma‘lûm eşyâ bahâsından ve ber-mûceb-i defter-i müfredât Âsitâne’den bana bey‘ ve teslîm eylediğini raht u bisât ve eşyâ-i sâ’ire semenlerinden takâsan ve mahsûben edâ ben dahî kabûl ve istîfâ-yı hak etmemle bin yüz doksan dokuz senesi Receb-i Şerîf’in on beşinci gününe gelince beynimizde cârî ahz u i‘tâya müte‘allika âmme-i da‘vâdan benim ve şerîkim Artin zimmînin ve hizmetkârım Bahâdır zimmînin zimmetlerimizi ibrâ-yı âm ile ibrâ etmişidik deyü müdde‘î-i mezbûrun târîh-i mu’ahhar ile iddi‘â eylediği sâlifü’l-beyân kırk beş bin iki yüz guruş müdde‘âsını inkâr ile def‘a tasaddî edip ba‘de vukû‘i’l-münâza‘a beynimize muslıhîn tavassut edip müdde‘î-i mezbûru ber-vech-i muharrer da‘vâsından benimle altı bin on guruş üzerine sulh eylediklerinde her birimiz sulh-ı mezbûru kabûl ve bi’l-cümle hukûk-ı şer‘iyyeye müte‘allika âmme-i da‘vâdan zimmetimi ibrâ eylediğinden sonra bedel-i sulh-ı mezkûr altı bin on guruş teslîme tarafımdan vekîlim Girîdî Mustafa Ağa yedinden tamâmen ahz u kabz ettikde bin iki yüz bir senesi Cumâde’l-ûlâsı’nın yirmi dokuzuncu gününe gelince beynimizde cârî bi’l-cümle ahzu u i‘tâ ve mu‘âmelât-ı şettâ ve cemî‘ hukûk-ı ma‘lûme ve mechûleye müte‘allika âmme-i de‘âvî ve kâffe-i mutâlebâtdan benim ve şerîkim ve hizmetkârım mersûmânın zimmetlerimizi şürût-ı müfside ve mübtileden ârî ibrâ-yı sahîh-i şer‘î ile ibrâ ve biz dahî kabûl edip zimmetlerimizde vechen mine’l-vücûh ve sebeben mine’l-esbâb aslen ve kat‘an hakkı kalmadığını huzûr-ı şer‘de zahr-ı i‘lâmda isimleri muharrer Müslimîn hâzırlar oldukları hâlde ikrâr ve i‘tirâf edip mûcebince yedime işbu i‘lâm-ı şer‘î i‘tâ olunmuşidi deyü eylediği bi’l-cümle takrîr-i meşrûhunu ve ibrâz eylediği i‘lâmın mazmûnu müdde‘î-i mezbûr [72a] Keskin Hüseyin Ağa vicâhen ve şifâhen ikrâr ve mersûmu tasdîk edip lâkin târîh-i i‘lâmdan bir gün sonra sarrâf-ı mersûm odasında sâkinen İzmir mukâta‘asını alıverip ve sana hizmet ederim deyü va‘d ve yedime işbu memhûr temessükü vermişidi vech-i muharrer üzere va‘d ve temessük i‘tâsı şart olup ibrâ’-i mezkûr şart-ı müfsid ile olmuş olur dediği müveccih olmayıp huzûr-ı kadıda sahîhan ibrâ’ etdim deyü ikrâr eyledikden sonra dönüp ibrâ-yı mezbûr şu makûle şart-ı müfsid ile olmuşidi deyü da‘vâ istimâ‘ olunmadığını Zeyd Amru ile şu kadar akçeye müte‘allika da‘vâsından Amrı ibrâ’ edip ba‘dehû Zeyd kadıya varıp ibrâ-yı mezbûr sahîhan vâki‘ oldu deyü ikrâr ve vech-i muharrer üzere i‘lâm olundukdan sonra Zeyd dönüp ibrâ’-i mezbûr şu makûle şart-ı müfsid ile olmuşidi deyü da‘vâ eylese mesmû‘a olur mu el-cevâb olmaz deyü mersûm Sarrâf Markar zimmî yedinde olan hâlâ şeyhü’l-islâm ve müftiyü’l-enâm semâhatlü fazîletlü efendi hazretlerinin imzâlarıyla mümzât verilen fetvâ-yı şerîfe nâtıka olmağın mûcebince mezbûr Keskin Hüseyin Ağa da‘vâ-yı mezkûresiyle mersûm Sarrâf Markar zimmîye bî-vech-i şer‘î mu‘ârazadan men‘ olunduğu huzûr-ı âlîlerine i‘lâm olundu. Fî 21 min Zilhicce sene 1202.