İstanbul Mahkemesi 78 Numaralı Sicil (H. 1216-1217 / M. 1801-1803) cilt: 82, sayfa: 414 Hüküm no: 484 Orijinal metin no: [70a-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul’daki çilingir esnafının nizamı Çilingir esnâfına dâir i‘lâm Ma‘rûz Dârü’s-sa‘âdeti’ş-şerîfe ağası hazretlerinin nezâretlerinde âsûde evkāfdan dâru’s-sa‘âdeti’ş-şerîfe ağası esbak merhûm Mehmed Ağa Câmi‘-i şerîfi vakfı müstegallâtından İstanbul’da tavuk pazarında kâin ma‘lûmü’l-hudûd beş bâb çilingir dükkânı ve bir bâb mağazanın müstecirleri ashâb-ı arzuhâl Abdurrahman b. Hüseyin ile Haçador v. Artin ve Bağdisiar v. Kazer ve Avadik v. Serupa ve Begos v. Artin nâm zimmîler bi’l-ma‘iyye rü’yete me‘mur Haremeyni’ş-şerîfeyn müfettişi müderrisîn-i kirâmdan Faziletlü Mehmed Atâullah Efendi ile akd olunan meclis-i şer‘-i münîrde akarât-ı mezkûrenin ale’l-iştirâki’s-seviyy bi’l-îcâreteyn bâ-temessük-ı mütevellî mutasarrıfları el-Hâc Mustafa b. Ali ile zevcesi Emetullah Hanım bt. el-Hâc Mustafa b. Veliyüddin tarafından dahi husûs-ı âtîde vekîl olduğu zâtını ârifân Ahmed Efendi b. Mustafa ve Ömer Ağa b. Mustafa şehâdetleriyle sâbit olan Hüseyin Ağa b. Hasan mahzarlarında vakf-ı mezbûr mütevellîsi hâlâ Hasekibaşı es-Seyyid el-Hâc İbrahim Ağa tarafından mürsel vekîl-i şer‘îsi câbi-i vakıf es-Seyyid Hâfız Mehmed b. Hasan ile çilingir esnâfının kethüdâsı es-Seyyid el-Hâc İsmail ve Mehmed nâm kimesneler ile zimmî ustalarından yiğitbaşı Artin ve usta Milidos ve Mıgırdıc ve Nikagos vesâir mazbûtü’l-esâmî zimmîler hâzır oldukları hâlde biz kadîmü’l-eyyâmdan beri dekâkîn ve mağaza-i mezkûrede ecr-i misillerinden ezyed ve evfer olarak cem‘an şehriye on dört guruş beş para icâre ile müstecirlei derûnlarında mevcûde beyne’l-hıref gedik tâ‘bir olunur âlât-ı lâzıme-i ma‘lûmeye mâlikler olup dekâkîn-i merkūme bu esnâda bi-kazâillâhi te‘âlâ vukū‘ bulan harîkde muhterik oldukda mutasarrıfları işbu mezbûr el-Hâc Mustafa ile zevcesi müvekkile-i mezbûre Emetullah Hanım eğer dekâkîn-i mezkûrenin îcâre-i mümâsilinden ziyâde kadîmi kirâsına bir mikdâr zam ederseniz ke’l-evvel çilingir dükkânı binâ edip size teslîm ederiz ve illâ âhar san‘at erbâbı ile iskân ederiz deyü mugāyir-i nizâm-ı kadîm hâlâta ibtidâr üzere olup bizler dahi dâimâ Tophane ve Tersâne-i âmire [70b] ve top arabacıları ve humbarahâne ve kıl‘â-ı mansûre vesâir umûr-ı mühimmeden olan hidemât-ı devlet-i aliyyede istihdâm olduğumuza mebni âhar mahallerde sâkin olduğumuz takdirce perâkende ve perîşan olacağımız âşikâr ve umûr-ı mühimme-i müsta‘celenin ta‘tiline bâ‘is olacağı bedîdâr olmağla bu vechile nizâ‘ sadedinde iken bâ-vesâtet-ı muslihîn dekâkîn-i mezkûrenin binâsına i‘ânet için bizler her birimiz mallarımızdan teberru‘an seksener guruşdan cem‘an dört yüz guruş verip onlar dahi kabz ve istihlâk edip îcâre-i kadîme-i mezkûresiyle dekâkîn ve mağaza-i merkūmeyi ba‘de’l-binâ bize icâra ta‘ahhüd ve bu vechile kat‘-ı nizâ‘ eyledik dediklerini mezbûr el-Hâc Mustafa ile vekîl-i merkūmdan her biri ba‘de’t-tasdîk sâlifü’z-zikr çilingir ve kapı âlâtçı esnâfı merkūmûn tavuk pazarında yirmi dokuz ve Dikilitaş kurbünde kethüdâ dükkânı bir ve Tahtakale’de beş ve Yeni Câmi‘-i şerîf kurbünde yedi ve Aydınoğlu Tekkesi kurbünde bir ve Şinikler Hamâmı civârında bir ve Yeni Hamâm kurbünde bir ve Acımusluk’ta bir ve Acıhamam’da bir ve Bâb-ı Hümâyûn kurbünde ve Kabasakal’da bir ve Zorpalat’ta bir ve Mahmudpaşa yokuşunda bir ve Kadırga limanında altı ve Kumkapı civârında Nişancı Mahallesi’nde bir ve Lanka Yenikapısı hâricinde bir ve simkeşhâne kurbünde iki ve Lanka Yenikapısı dâhilinde bir ve Alaca Mescid kurbünde bir ve Laleli Çeşme kurbünde iki ve Çukurçeşme’de üç ve Aksaray’da bir ve Horhor’da bir ve Yüksekkaldırım’da bir ve Davudpaşa kurbünde bir ve Sarrachâne’de bir ve İbrahimpaşa hamâmında bir ve Terkim Câmi‘-i şerîfi kurbünde bir ve Sarıgez’de bir ve Şeyh Ebulvefâ meydanında iki ve Kırkçeşme kurbünde bir ve Sultan Mehmed’de ve Karaman’da yirmi dört ve Nişancıy-ı atîk Mahallesi’nde bir ve Zincirlikuyu’da bir ve Çukurbostan’da bir ve Edirnekapısı civârında bir ve Karagümrük’te bir ve Avratpazarında bir ve Sulumanastır’da dört ve Samatya’da yokuşbaşında bir [ve] Yedikule’de iki ve Balat’ta üç ve Ayvansaray’da bir ve Kadıçeşmesi’nde bir ve Fener’de bir ve Küçükmustafapaşa’da bir ve Cebeali kapısı dâhilinde hallâc dükkânı hizâsında bir kapan-ı dakīk dâhilinde iki ve Ayazmakapısı dâhilinde üç ve Süleymâniye’de bir ve Saray-ı ma‘mûre kurbünde bir ve Sakaçeşmesi’nde bir ve Mahmudpaşa’da bir ve Parmakkapı’da iki ve Mimar’da bir ve Şehremini nâm mahalde bir ve Çayırbaşı’nda bir Küçükhamam’da bir ve Macuncu’da bir ve Topkapı’da bir ve Hekimoğlu Ali Paşa’da bir ve Kocamustafa’da bir ve Haseki kurbünde bir ve Atik Alipaşa’da bir ve Sultan Selim Câmi‘-i şerîfi kurbünde bir ve Çarşambapazarı’nda iki ve Çırçır’da bir ve Malta çarşısında bir cem‘an yüz yedi aded çilingir ve kırk iki aded kapı âlâtçı dikici ve üzengici ve zincirci min haysü’l-mecmû‘ yüz kırk dokuz aded dükkândan ibâret olup dükkânları beynlerinde kadîmü’l-eyyâmdan beri mer‘î ve mu‘teber ve bey‘ u şirâ eylediklerinde kethüdâları ma‘rifetiyle orta defterine kaydoluna gelip hâlik olduklarında defter-i kassâma idhâl-birle semeni düyûnlarına ve vereselerine tevzî‘ ve taksîm olunageldiğinden mâ‘adâ fi’l-hakīka esnâf-ı merkūme vech-i meşrûh üzere umûr-ı mühimme-i mirîyyede müstahdem olmaları ile perâkende ve perîşan olmakdan sıyânete ashâb-ı dekâkîn müstecirleri mesfûrûnu îcâre-i kadîmesini mâh be-mâh edâda cevr u ezâları yok iken mücerred kirâ artırmak dâ‘iyesiyle bî-vech ihrâca tasaddî ve ihtilâl-i nizâmı mûceb harekâta ibtidâr ile rencîde ve mu‘ârazadan men‘ olmaları için emsâline kıyâsen Başmuhâsebe’ye kayd-birle yedlerine tuğra-yı garrâ ile mu‘anven bir kıt‘a emr-i âlîşân sadaka ve ihsân buyrulması husûsu muvâfık-ı re’y-i âlileri olduğu hâlde istid‘âyı inâyet eyledikleri İstanbul Mahkemesi’nden huzûr-ı âlîlerine i‘lâm olundu. Fî-5 min-Receb sene [1]217