İstanbul Mahkemesi 78 Numaralı Sicil (H. 1216-1217 / M. 1801-1803) cilt: 82, sayfa: 477 Hüküm no: 560 Orijinal metin no: [83a-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Girid adasından getirilen sabunun tevzii Esma Sultan hazretlerinin bâ-fermân-ı âlî sabun tevzî‘i Ma‘rûz Ekliletü muhassanât tâcü’l-mestûrât zâtü’l-alî ve’s-sa‘âdât Devletlü İsmetlü Esma Sultan aleyhü’ş-şân hazretlerinin kethüdâları ser-bevvâbîn-i dergâh-ı âlî Sa‘âdetlü Ömer Ağa kullarının takdîm eylediği işbu takrîri bâlâsına derûn-ı takrîrde muharrer sabun bozuk ve amele gayr-ı sâlih değil ise esnâfa râyic-i vakt üzere tevzî‘e mübâderet eyleyesiz deyü bu dâ‘îlerine ve gümrük emini ağa kullarına hitâben şerefrîz-i sudûr eden fermân-ı âlîlerine imtisâlen sultan-ı müşârun-ileyhâ hazretlerinin cezîre-i Girit’de vâki‘ rüsûm-ı bid‘at-i revgan-ı zeyt ve sabun Girit mukāta‘ası fâizi malından olmak üzere yedinde dört yüz doksan sandık ve çuval sabun olan tüccârdan Giridî Molla Mehmed ile sabuncu esnâfı ve bakkālân pazarbaşısı ve bakkālân tâifesi huzûr-ı şer‘a ihzâr ve gümrük emini İzzetlü Hasan Ağa kulları ile bi’l-ma‘iyye mazmûn-ı emr-i âlî kendilere tefhîm ve zikr olunan sabunun numûnesi irâe olundukda Hanya sabunu olduğu zâhir ve nümâyân olarak beher kantarı otuz dörder guruşa olmak üzere tarefeyn bi’t-terâzi kat‘-ı fiyat-birle zikr olunan ol mikdâr sabunun sülüsânını sabuncu esnâfı beynlerinde tevzî‘ etmek üzere kabûl ve sülüsünü dahi bakkāl esnâfına teklîf olundukda bizler dükkânlarımızda fukarâ için sagīr kâlıb tâ‘bir olunur birer ikişer paralık sabun bey‘ edegelip ve lede’l-hâce sabunculardan iştirâ ve dükkânımıza vaz-birle iktizâ eden fukarâ ve ibâdullâha bey ederiz bu makūle külliyetli sabun iştirâ ve beynimizde tevzî‘ eylediğimiz mesbûk olmayıp ve dükkânımızda dahi beş on vakıyye sabun iştirâ eder makūle tâlibi olmamağla füruhtu bakkāl esnâfına müte‘assir olduğuna binâen vakit ve zamânıyla akçesini edâ müte‘azzir ve ukde-i tehîre bâdi ve habisle tazyîk olunuruz mülâhazasıyla bakkālân tâifesi kabûlden istinkâf ve imtinâ‘ etmeleriyle sülüs-i bâkī-i mezkûru dahi Girid tüccârından Suluhan hancısının damadı Sabuncu Mehmed Ağa fiyat-ı maktû‘a-i mezkûre üzere kabûl ve sabun sâhibi olan mezbûr Molla Mehmed zikr olunan sabunu vech-i meşrûh üzere vezn-birle sülüsânını sabuncu esnâfına ve sülüsünü dahi merkūm Mehmed Ağa’ya teslîm ve onlar dahi fiyat-ı maktû‘a-i mezkûre üzere târih-i i‘lâmdan kırk bir gün va‘de ve kırk bir gün dahi haklaşma cem‘an seksen iki gün tamamına değin akçesi ceste ceste tamamen edâ ve îfâya tarefeynden müte‘ahhid ve bu vechile râzılar oldukları İstanbul mahkemesinde tescîl ve huzûr-ı âlîlerine i‘lâm olundu. Fî-21 Şevvâl sene [1]217