İstanbul Mahkemesi 78 Numaralı Sicil (H. 1216-1217 / M. 1801-1803) cilt: 82, sayfa: 555 Hüküm no: 650 Orijinal metin no: [99b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul’daki haffaf, dikici ve tâcir esnaflarının nizamı Haffâf ve dikici ve tâcir esnâflarının nizâm i‘lâmı Ma‘rûz Âsitâne-i aliyyede vâki‘ haffâfân esnâfının Başkethüdâsı el-Hâc Mustafa ve Mercan sûkunda baş arasta yiğitbaşısı Mehmed Said ve müsinn-i ihtiyârlarından el-Hâc Ahmed ve el-Hâc İbrahim ve el-Hâc Hasan ve el-Hâc Mustafa ve el-Hâc Halil Efendi ve Konevî Hacı Ömer ve el-Hâc Hasan Efendi ve İbrahim Ağa ve Üsküdarlı Mustafa ve Pepeği Hasan Ağa ve diğer el-Hâc İbrahim ve el-Hâc Sâdık ve Tuğcular Arastası’nın kethüdâsı Osman ve yiğitbaşı el-Hâc Mustafa ve ihtiyârlarından Hacı Abdi Ağa ve el-Hâc Salih ve es-Seyyid Mehmed Efendi ve el-Hâc Mehmed ve es-Seyyid Ali ve el-Hâc İsmail ve İbrahim ve Hacı Mehmed ve Tahtakale Arastası’nın Kethüdâsı es-Seyyid Mustafa ve Yiğitbaşı el-Hâc İbiş ve ihtiyârlarından Hammâmî Mustafa Efendi ve Mehmed Ağa ve diğer Mehmed ve es-Seyyid el-Hâc İbrahim ve el-Hâc Salih ve Hâfız es-Seyyid Hasan ve âhar Mehmed ve el-Hâc İsmail ve Ebu’l-feth Sultan Mehmed Hân Câmi‘-i şerîfi civârında kâin arastanın Kethüdâsı el-Hâc Hâfız Mustafa ve Yiğitbaşı İsmail ve ihtiyârlarından Ömer Odabaşı ve Abdi Usta ve el-Hâc Mehmed ve el-Hâc Hâfız Mehmed ve Hacı Halil ve Balat Arastası’nın kethüdâsı Hâfız İsmail Efendi ve Yiğitbaşı Molla Mustafa ve ihtiyârlarından Hüseyin ve es-Seyyid İsmail ve es-Seyyid el-Hâc Osman ve Mehmed Emin ve Molla Mehmed ve İbrahim ve es-Seyyid Mehmed ve Ali ve Avratpazarı arastasından Abdi ve Hasan ve Mehmed ve Şehzâdebaşı arastasının Yiğitbaşısı Çakmakoğlu Kigork ve ustalarından Parsih ve Rebayel ve diğer Kigork ve Yorgi ve Karabet ve Mesrob ve Serkiz zimmîler ve Parmakkapı nâm mahalde vâki‘ eskici tâifesinin Müslim kethüdâsı Mehmed Ağa ve Yiğitbaşı Halil ve ustalarından Salih ve Mehmed ve es-Seyyid Mehmed ve Ömer Alemdâr ve es-Seyyid Muslı Beşe ve es-Seyyid Ali ve es-Seyyid Mustafa ve el-Hâc Halil ve İsa Alemdâr vesâirleri ile eskici tâifesinin zimmîyân kethüdâsı Mehmed nâm kimesne ile mârru’z--zikr Parmakkapı Yiğitbaşısı Avadik ve ustalarından Avanes ve Bedros ve Agob ve Artin ve Karabet ve Vezneciler Yiğitbaşısı Manok ve ustalarından Felibos ve Ohan ve Artin ve Vezirhanı civârında kâin eskicilerin yiğitbaşı vekîli Menet ve ihtiyârlarından Karabet ve Avanes ve Odunkapısı kurbünde vâki‘ eskiciler yiğitbaşısı Oseb ve ustalarından Bülbül ve Serkiz ve Asvadar ve Markos vesâir Müslim ve zimmîler evvelâ Çarşamba günü arz odasında huzûr-ı âsafânelerinde ba‘dehû kethüdâ-yı sadâret-penâhî sa‘âdetlü semahatlü ağa hazretlerine mahsûs odada ve bi’d-defa‘ât du‘âhâne-i dâ‘îlerinde ma‘kūd meclis-i şer‘-i münîrde tâcirler kethüdâsı es-Seyyid Hüseyin ve ihtiyârlarından Bahçecizâde Ahmed Efendi ve el-Hâc Hüseyin Efendi ve Kemiksiz es-Seyyid Ahmed ve Boynueğrioğlu es-Seyyid el-Hâc Mustafa ve yeğeni es-Seyyid Mustafa ve Parlakoğlu el-Hâc Hasan ve Hacı Karabey es-Seyyid el-Hâc Mehmed ve Eskicioğlu es-Seyyid Mehmed ve Kara Hasan ve yeğeni es-Seyyid Hasan ve Çizmeci es-Seyyid Mehmed ve Kantarcıoğlu Köse İbrahim ve Kılıç Alemdâr Hüseyin ve Kara Hacı Mehmed oğlu Mehmed Memiş ve Çubukçu Mehmed ve Berberoğlu Osman ve es-Seyyid Hasan ve Nakkāş Süleyman ve es-Seyyid Halil ve Şabcıoğlu Mehmed Emin ve Çetin Karaoğlu Hacı Mehmed ve Yanko oğlu Ahmed ve Emir Abdullah ve oğlu es-Seyyid el-Hâc İbrahim ve Odabaşı Ahmed ve Gulâm Ahmed ve Na‘lband oğlu es-Seyyid Ahmed ve Mirasyedi es-Seyyid Mustafa ve Memleketçi es-Seyyid Mehmed ve Daltaban oğlu Hâfız es-Seyyid Mehmed ve Çizmeci es-Seyyid Osman ve Yeniçerioğlu es-Seyyid Mustafa ve Hacı Kadrioğlu es-Seyyid Mehmed ve Zehhadoğlu es-Seyyid Mustafa ve Kulaklıoğlu es-Seyyid Mehmed ve Hacı Musa oğlu es-Seyyid Mustafa vesâirleri hâzır oldukları hâlde bâ-berât-ı âlişân Dikicibaşı İbrahim Ağa ve dikici tâifesinin baş yiğitbaşısı es-Seyyid (…) [100a] ve çizmeci tâifesinden Sepetçi Hânı’nda sâkin köşe ustası Ebûbekir ve Yaşlıoğlu Hüseyin Usta ve Pastırmacı Hânı’nda köşe ustası İbrahim ve Seyyid Usta ve Ali Paşa Hânı’nda köşe ustası Ali ve Mehmed Usta ve Yolgeçen Hânı’nda köşe ustası Mehmed ve Ahmed Usta ve Çatal Hânı’nda köşe ustası Arab Ömer ve Memiş Usta ve Doğramacı Hânı’nda köşe ustası Çolak Süleyman ve Mehmed Emin Usta ve İskilib Hânı’nda köşe ustası Mustafa ve Hasan Usta ve Bitpazarı Yolgeçen Hânı’nda köşe ustası Hacı Halil ve Hasan Usta ve mestçi tâifesinin yiğitbaşısı Ahmed ve ihtiyârlarından Timur Alemdâr ve Murtaza Alemdâr ve Ahıskalı Mehmed ve İskilibli el-Hâc Mehmed ve İsmailli Ahmed ve Yüzüncünün Ahmed Usta ve Mahmud Usta ve diğer Mahmud Usta ve diğer el-Hâc Mehmed ve İsmail ve Nazarzâde Mustafa ve Kurbazoğlu Halil ve Söylemezoğlu Halil ve Mehmed Tahir ve Abdullah Alemdâr ve Yazıcıoğlu Osman ve çedikçi tâifesinin kethüdâsı İbrahim ve Yiğitbaşı Hüseyin ve ustalarından es-Seyyid Hasan ve es-Seyyid İbrahim ve es-Seyyid Ahmed ve Mahmud ve Salih Alemdâr ve Osman ve İbrahim ve Ahmed ve es-Seyyid Ali ve Hasan ve Mehmed ve diğer İbrahim ve âhar Mehmed ve el-Hâc Ali ve es-Seyyid Ali ve diğer Ali ve Mustafa nâm kimesne ile papuççu ustalarından Mercan kurbünde Çukur Hân’da köşe ustası es-Seyyid Ebûbekir ve Ellialtıoğlu Mustafa ve Halil ve İbrahim ve Evliya Hânı’nda köşe ustası Ankaravî Süleyman ve es-Seyyid Mehmed ve Emir Hânı’nda köşe ustası Mehmed ve Erzincânî Ahmed ve Yaşar ve Çatal Hânı’nda köşe ustası Laz Ali ve Çukadâr İbrahim ve Ellialtı Mehmed Usta ve Sarı Hasan ve Geredeli Ahmed ve Şehzâdebaşında köşe ustası Mustafa ve Çığırganoğlu Mustafa ve Yamak İbrahim ve Halil ve Kalyoncu Usta ve Karaman’da köşe ustası Feyzullah ve Atîkalipaşa’da köşe ustası Paşalı Hüseyin ve Karagümrük’de köşe ustası Hasan vesâirleri ile re‘âyâ ustalarından Mercan Hânı’nda Bedros ve Avanes ve Haçador ve Rum tâifesinden Nikola ve Kostandin ve Tarandafil ve Panço ve Alipaşa Hânı’nda Deretli ve Malkon ve Kirkor ve Kigork ve Sultan odalarında Toyser ve Begos ve Serkiz ve Sultanhamamı’nda Papuççu Avanes ve Ekmekçioğlu Malkon ve Sarı Bedik ve Şehzâdebaşında Avakim ve Üsküdarlı Vartan ve Acı Zakar ve Vâlidehânı’nda Mıgır ve Parsih ve Davit ve Karaman’da Bağdısar ve Yoseb ve Mercan ve Tavuk pazarında Ankaralılardan Kaspar ve Markos ve Mardros ve Avanes ve Çatal Hân’da Mardros ve Gedikpaşa’da Virane nâm mahalde Artin ve Begos ve Kumkapı’da Kırinkıloğlu Bağdısar zimmîler muvâcehelerinde bundan akdem bin iki yüz on üç senesi evâsıt-ı Receb-i şerîfinde envâ‘-ı çizme ve envâ‘-ı mest ve papuç ve envâ‘-ı çedik papuç bâ-fermân-ı âlî beher çiftinde ale’l-umûm yirmişer para tenzîl ile taht-ı râbıtaya idhâl ve işbu nizâm es‘âr sicilinden muhrec defter nâtık olduğu üzere her cins ve nev‘i fiyat-ı mu‘ayyeneye kat‘ı ve vech-i meşrûh üzere dikici esnâfı bize bey‘e ta‘ahhüd ve biz dahi çizmenin beher çiftine sekiz para ve mest ve papucun beher çiftine dörder paradan cem‘an sekiz para fâide zammıyla ibâdullâha bey‘ edip mugāyir-i nizâm her kangı sınıfdan hareket zuhûr eder ise tedîb ve nizâm-ı mezkûr dâimâ düstûrü’l-amel tutulmak lâzımeden iken bu esnâda dikici esnâfı merkūmun nizâm-ı mezkûra adem-i ri‘âyet-birle çizme ve mest papuç ve çedik papucu bize fiyat-ı mevzû‘a-i mezkûre üzere bey‘ etmeyip her birinin fiyat-ı maktû‘asına birer mikdâr zam eylediklerinden bizler dahi nizâm-ı mezkûr üzere bey eylediğimiz takdirce haserâta giriftâr olacağımız âşikâr olmağla dikici esnâfının bu vechile mugāyir-i nizâm hareketleri men‘ ü def‘ olunmak matlûbumuzdur dediklerinde dikici esnâfı merkūmun cevâblarında vech-i meşrûh üzere ta‘ahhüdlerini ikrâr ziyâdeye bey‘ eylediklerini inkârlarından mâ‘adâ tâcir esnâfı hâzirûn-ı merkūmun dahi mukaddemâ nizâm verildiği üzere sahtiyânın a‘lâ ve evsat ve ednâsını fiyat-ı maktûa üzere bizlere bey‘ etmeyip gāli bahâ ile bey‘ eylediklerinden bizim dahi haserâtımızı mûceb olmuşlardır dediklerini tâcir esnâfı hâzirûn-ı merkūmun dahi inkâr ve ol vechile beynlerinde ba‘de’l-münâza‘a beynleri tevfîk ve ıslâh olunup ba‘de’l-yevm tâcir esnâfı sahtiyânın envâ‘ını mukaddemâ nizâm-pezîr olduğu üzere alâsının beher turasını on yedi guruşa ve evsatı on altı guruşa ve ednâsı on dört guruşa dikici esnâfına bey‘ edip bir akçe ziyâde mütâlebe etmemek ve dikici esnâfı dahi sahtiyânı tâcir esnâfından vech-i meşrûh üzere alıp dikdikleri çizme ve mest ve papuc ve çedik ve papucu yedlerine verile mahtûm narh defterinde takdîr olunduğu fiyatla haffâf esnâfına bey‘ edip ziyâde nesne mütâlebe etmemek ve ednâyı evsat ve evsatı a‘lâ diyerek nev‘ ve cinslerini tağyîr ve tebdîl etmemek ve haffâf esnâfı dahi dikici esnâfından fiyat-ı mevzû‘a-i mezkûre üzere iştirâ eyledikleri envâ‘-ı ayakkabını dikici huzûrunda şîrelerini vaz‘ ettikden sonra çizmenin beher çiftine sekiz para ve mest papucun beher çiftine dörder paradan sekiz para fâide zammıyla ibâdullâha bey‘ etmek ve eğer fîmâ ba‘d işbu haffâf ve tâcir ve dikici esnâfının her kangısından mugāyir-i nizâm ve hilâf-ı ta‘ahhüd bir hareket zuhûra gelir ise dakīka fevt olunmayarak der-akab tedîbât-ı lâyikası icrâ olunmak ve bu bahâne ile hufyeten ziyâde bahâ ile bey‘ ve âhar gûne hîle zuhûra gelmemek ve ma‘azallâhu te‘âlâ nizâmı illet ederek ayakkabıya kıllet gelir ise işbu esnâf-ı selâse kethüdâları ve yiğitbaşıları ve ustaları umûmen tedîb olunmak ve işbu nizâm dâimen ve müstemirren beynlerinde düstûrü’l-amel tutulmak için cümlesi birbiriyle terâzi ve ittihâd ve vech-i meşrûh üzere ta‘ahhüd ve ittifâk etmeleriyle sûret-i nizâmlarını istihkâm zımnında re’y-i âsafâneleri üzere Başmuhâsebe’ye kayd ve şerâit-i mezkûre derc olunarak temdîd ve inzârı hâvi tuğra-yı garrâ-yı cihândârî ile müzeyyen bir kıt‘a fermân-ı âlişân ısdârı bâbında İstanbul Mahkemesi’nden huzûr-ı âlîlerine i‘lâm olundu. Fî-3 min-Zilhicce sene [1]217