İstanbul Mahkemesi 94 Numaralı Sicil (H. 1222-1223 / M. 1807-1809) cilt: 85, sayfa: 517 Hüküm no: 507 Orijinal metin no: [74a-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Basmacı ustası olup vefat eden Agop v. Adam’ın yerine oğlu Artin’in basmacı ustası tayin edilmesi gerektiği Basmacı ustalarına dâir Ma‘rûz Sâhib-i arzuhâl Artin v. Agop nâm zimmî meclis-i şer‘-i hatîrde İstanbul’da Langa Yenikapısı hâricinde basmacı kârhânesinde iskân olunan basmacı ustalarının kethudâsı Ahmed Ağa ve yiğitbaşı Ahmed Usta ve ihtiyârlarından Süleyman Usta ve Mehmed Usta ve Mustafa Usta ve Ali Usta ve Hafız İsmail Usta nâm kimesneler ile re‘âyâdan Ovannes ve Serapyon ve Hıristaki ve İstefan ve sâir mazbûtü’l-esâmî Müslim ve zimmî ustaları muvâcehelerinde kârhâne-i mezkûrede iskân olunan basmacı ustalar yüz neferden ibâret olup içlerinden biri fevt ve helâk oldukda san‘at-i mezkûreyi i‘mâle kādir olan evlâd yine yoğise mülâzım kalfalarının akdemine verilmek şurût-ı mer‘iye-i kadîmeden olmağla esnâf-ı mezkûre ustalarından babam Agop v. Adam zimmî bundan akdem hâlik oldukda ben sagīr bulunduğum hasebiyle ustalığı bir takrîb Basmacılar Kethudâsı sâbık müteveffâ Hacı Abdullah’ın oğlu işbu hâzır bi’l-meclis Hafız İsmail nâm kimesneye verilmiş olup lâkin ben hâlâ âkıl ve bâliğ ve san‘at-ı mezkûreyi i‘mâle kādir ve usta evlâdından olduğuma mebnî ber-mûceb-i şurût-ı mer‘iye babam mesfûrun yerine usta nasb ü ta‘yîn olunmak husûsi’çün bundan akdemce Haremeyn-i Şerifeyn müfettiş-i sâbık müderrisîn-i kirâm-ı zevi’l-ihtirâmdan fazîletlü Mehmed Fikri Efendi huzûrunda esnâf-ı merkūme ustalarıyla nizâ‘a tasaddî ve beynimize muslihûn tavassutuyla esnâf-ı merkūme ustaları beni ikinci mülâzım kalfa nasb ü ta‘yîn eylediklerinde ben dahi kabûl ve vech-i meşrûh üzere ta‘ahhüdlerini nâtık müfettiş-i mûmâ-ileyhin imzâ ve hâtemini hâviye yedime işbu bir kıt‘a hüccet-i şer‘iye i‘tâ olunmuş iken hâlâ esnâf-ı merkūme ustaları ta‘ahhüd-i mezkûrlarından rücû‘la benim için sen yedinci kalfasın deyü beş nefer kimesneyi benim üzerime takdîm sevdâsında olmalarıyla mezbûrûnun bu vechile vâki‘ olan gadra tasaddîleri men‘ ü def‘ olunmak matlûbumdur deyü mazmûnu takrîrine mutâbık hüccet-i mezkûreyi ibrâz etdikde esnâf-ı merkūme dahi cevâblarında müdde‘î-i mesfûrun babası hâlik-i mesfûr basmacı ustalarından olup hâlik oldukda iki bin beş yüz guruşdan mütecâviz kârhâne-i mezkûra deyni olduğuna mebnî deyn-i mezkûru edâ etmek şartıyla zikr olunan basmacı ustalığı hâzır-ı merkūm Hafız İsmail’e verilmiş olup ve oğlu mesfûr bu esnâda san‘at-ı mezkûreyi i‘mâle kādir olmağla usta oğlu olduğuna binâen ikinci kalfa ta‘yîn olunmuş olup lâkin kalfalardan ustalığa tertîb olundukda iki nefer usta oğlu ve dört nefer kalfa cem‘an altı nefer bir mülâzım hükmünde olup işbu müdde‘î-i mesfûr Artin zimmî ikinci tertîb mülâzımlarından ikinci mülâzım kalfadır dedikleri kelâmları hüccet-i mezkûreye muhâlif olmağla i‘tibâr olunmayıp el-hâletü hâzihî ustalık mahlûlünde başkalfa olan usta oğlu Hürmüz zimmîye verildikden sonra esnâf-ı merkūme ustalarının ta‘ahhüdleri üzere vukū‘-yâfte olan ustalık müdde‘î-i mesfûr Artin zimmîye verilmek iktizâ eylediği esnâf-ı merkūmûna tefhîm olundukda onlar dahi vech-i meşrûh üzere amel ve harekete ta‘ahhüd ve bu vechile kat‘-ı nizâ‘ ve ref‘-i husûmet eyledikleri İstanbul Mahkemesi’nden huzûr. Fî 21 Receb sene 1223.