İstanbul Mahkemesi 94 Numaralı Sicil (H. 1222-1223 / M. 1807-1809) cilt: 85, sayfa: 523 Hüküm no: 514 Orijinal metin no: [75a-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Anton v. Covani ile karısı Anaştaşya’nın tasarruflarındaki yanmış bakkal dükkânını yeniden yapıp kiracıları Bakkal Rizo’ya teslim etmeye söz verdikleri Bakkāl dükkânı binâsına tenbîh Ma‘rûz Bakkāl esnâfından sâhib-i arzuhâl Rizo v. Takodoş nâm zimmî meclis-i şer‘-i hatîrde zikri âtî bakkāl dükkânının bi’l-icâreteyn ale’l-iştirâki’s-seviyy mutasarrıfları olup kendi nefsinden asîl ve zevcesi Anaştaşya bt. Covani nâm Nasrâniyenin vekîl-i sâbitü’l-vekâlesi Anton v. diğer Covani nâm zimmî muvâcehesinde Bakkālân Bâzârbaşısı Süleyman Ağa ve Bölükbaşı es-Seyyid Ahmed ve sâir nizâm ustaları hâzır oldukları hâlde İstanbul’da Fenerkapısı hâricinde çeşme karşısında kâin Yani dükkânı demekle arîf fevkınde biri erzâk vaz‘ olunacak ve biri beytûtet olunacak iki bâb odayı müştemil bir bâb bakkāl dükkânında beher şehr on bir guruş kirâ ile müstecir ve derûnunda mevcûde olup hâmiş-i arzuhâlde mastûr derkenâr mantûkunca Başmuhâsebe’de mukayyed ve mu‘teber olan gedik âlât-ı lâzıme-i ma‘lûmesi müstakıllen benim yedimde mülküm iken bundan akdemce bi-kazâ’illâhi te‘âlâ vukū‘ bulan harîkde dükkân-ı mezkûr muhterik olmağla mutasarrıfları zevcân-ı mesfûrân dükkân-ı mezkûr arsasını ittisâlinde kâin eczâcı dükkânı arsasına ilhâk irâdesiyle kadîmi üzere bakkāl dükkânı binâsından imtinâ‘ etmeleriyle esnâf-ı merkūmenin yedlerinde olup işbu sene-i mübâreke Cumâdelâhire’sinin yirmi beşinci günü târihiyle müverrah ve bâlâsı tuğrâ-yı garrâ ile muvaşşah bir kıt‘a fermân-ı âlî-şândan tafsîl ü beyân olunduğu üzere Âsitâne-i aliyye ve Bilâd-ı selâse’de vâki‘ bi’l-cümle bakkāl dükkânlarının kirâ-yı kadîmleri artmayıp ve bir akçe zam olunmamak ve dekâkin müştemilâtlarından kadîm bakkāl odaları ve ocakları ref‘ olunmamak ve bakkāl tâifesinin metâ‘ı olmak üzere bey‘ ve iştirâ eylediğimiz bi’l-cümle erzâk taşradan celb ile tevârüd eder kabilden olmağla mâl-ı tüccârı muhâfaza zımnında gediklerimiz mâl-ı tüccâra mukābil olup bâ-husûs bakkāl dükkânları fukarâ ve zu‘afânın kileri mesâbesinde olmağla mülk sâhibleri kirâ-yı kadîmlerini bilâ-te‘allül ahz ederler iken bir gûne özr ve bahâne îrâdıyla kirâ-yı kadîmlerini artırmak veyâhûd ihrâc eylemek dâ‘iyesiyle bakkāl tâifesine vechen mine’l-vücûh rencîde etmemek ve bakkāl dükkânları ta‘mîr ve tecdîde muhtâc oldukda âhar bakkāla tebdîl olunmayıp mülk sâhibleri heyet-i asliyesi üzere yine bakkāl dükkânı binâ eylemek beynimizde ilâ-hâze’l-ân mer‘î ve mu‘teber şurût-ı nizâm-ı kadîmimizden iken zevcân-ı mesfûrân hilâf-ı fermân-ı âlî-şân ve mugāyir-i şurût-ı nizâm bâlâda zikr olunduğu üzere eczâcı dükkânına ilhâk irâdesiyle kadîmi tağyîr ve gediğimizi mahva tasaddî ve zevcân-ı mesfûrânın bu makūle harekete ictisârları sâir bakkāl dükkânlarına dahi sirâyet ile ihtilâl-i esnâfa bâdî ve şurût-ı nizâmlarının izmihlâline müeddî bir hâlet-i rediye olmağla kadîmî vech üzere fevkınde odalarıyla ma‘an bakkāl dükkânı binâ olunması’çün ber-mûceb-i emr-i âlî mutasarrıfları zevcân-ı mesfûrâna tefhîm olunmak murâdımdır deyü mazmûnu takrîr-i meşrûhuna mutâbık bir kıt‘a emr-i âlî-şân ibrâzıyla nizâ‘a mübâderet etdikde mesfûr Anton zimmî dahi cevâbında kaziyye minvâl-i meşrûh üzere olduğunu ve ibrâz olunan fermân-ı âlî-şânın mazmûn-ı itâ‘at-makrûnunu bi-tamamihâ tasdîk ve fîmâ-ba‘d üç güne değin heyet-i sâbıkāsı üzere fevkınde odalarıyla ma‘an bakkāl dükkânı binâsına mübâşeret ve ba‘de’t-tekmîl gedik sâhibi müdde‘î-i mesfûr Rizo zimmîye îcâr ve teslîm ederim deyü bi’l-asâle ve bi’l-vekâle ta‘ahhüd eyledikde mersûm Rizo zimmî dahi kadîmî vech üzere şehriye on bir guruş kirâsını cevr ü ezâ etmeksizin mutasarrıfları zevcân-ı mesfûrâna edâ ve teslîm etmek üzere ta‘ahhüd ve bu vechile beynleri ıslâh olunup kat‘-ı münâza‘a eyledikleri İstanbul Mahkemesi’nden huzûr. Fî-gurreti Ş sene [1]223.