İstanbul Mahkemesi 94 Numaralı Sicil (H. 1222-1223 / M. 1807-1809) cilt: 85, sayfa: 584 Hüküm no: 584 Orijinal metin no: [84a-5] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Basmacı Kalfası Bedros’un evinde gizli olarak sanatını icra ederken baskın verilip el konulan beş bin kuruş kıymetindeki âlet ve edevatının iadesi talebiyle açtığı davasında haksız olduğunun anlaşıldığı Basmacı esnâfına dâir Ma‘rûz Dârü’s-sa‘âdeti’ş-şerîfe ağası hazretlerinin nezâretlerinde âsûde evkāfdan Hudâvendigâr-ı esbak cennet-mekân firdevs-âşiyân merhûm ve mağfûrun-leh Sultan Ahmed Han-ı Gāzi -tâbe serâhû-nun Enderûn-ı Hümâyûn’da vâki‘ kütübhâne-i celîleleri vakfı müsakkafâtından Üsküdar’da Ayazma Sarayı sahnında kâin mücessem ve kalemkârî ve İstanbul Fazlı Paşa ve Langa Yenikapısı hâricinde elvân basmacı kârhânelerinde müstecirler olan yüz nefer basmacı ustalarının kalfalarından sâhib-i arzuhâl Bedros nâm zimmî Çarşamba günü arz odasında huzûr-ı hazret-i sadâret-penâhîde bi’l-ma‘iye rü’yete memûr Haremeynü’ş-şerîfeyn müfettişi müderrisîn-i kirâmdan fazîletlü es-Seyyid Mehmed Zeki Efendi hâzır olduğu hâlde akd olunan meclis-i şer‘-i münîrde derûn-ı arzuhâlde isimleri mezkûr esnâf-ı merkūme kethudâsı Ahmed Ağa ve yiğitbaşı Ahmed ve Hacı Musa ustalar ile re‘âyâ ustalarından İstefan ve Serapyon zimmîler muvâcehelerinde ben kârhâne-i mezkûrede basmacı kalfalarından olup lâkin bundan akdem menzilimde hufyeten parça i‘mâliyle kâr ü kisb ve ta‘ayyüş eder iken esnâf-ı merkūme kethudâsı ve ustalarının cânib-i vakf-ı müşârün-ileyh ihbârlarına mebnî taraf-ı vakf-ı müşârün-ileyhden kolcu ta‘yîniyle menzilimi basıp beş bin guruş kıymetli on altı yük kalıb ve sâir âlât-ı lâzıme-i ma‘lûmemi cânib-i vakıfdan ahz ü zabt etmeleriyle ol-mikdâr âlât-ı lâzıme-i ma‘lûmemi esnâf-ı merkūme kethudâ ve ustaları mezbûrûn cânib-i vakf-ı müşârün-ileyhden bana alıversinler deyü esnâf-ı merkūmeden tasaddî eylediği da‘vâsı takrîr-i meşrûhu üzere şer‘an mesmû‘a olmayıp istikşâf-i hâl için esnâf-ı merkūme istintâk olundukda işbu yedimizde olup bâlâsı mübârek hatt-ı hümâyûn-ı şevket-makrûn ile mu‘anven bir kıt‘a fermân-ı âlî-şânda tafsîl ü beyân [84b] olunduğu üzere kırmız ile masnû‘ mücessem ve kalemkârî yemeni işletmek mârrü’z-zikr Ayazma’da vâki‘ kârhâneye mahsûs ve mâ‘adâsı İstanbul’da kâin kârhâneteyn-i merkūmeteyne mahsûs ve mu‘ayyen olup onlardan gayrı İstanbul dâhilinde ve hâricinde ve Akdeniz ve Karadeniz boğazlarına varınca sevâhil ve nevâhîlerde vâki‘ kasabât ve kurâda i‘mâli memnû‘âtdan olmağla hilâf-ı fermân-ı âlî ve mugāyir-i şurût-ı nizâm harekete ictisâr edenler bulundukları mahallerin zâbitânı ma‘rifetleri ve ma‘rifet-i şer‘le ahz ve yedlerinde bulunan yemeniler ve âlât-engîzleri vakıf için zabt ve îrâd kayd olunup kendileri fîmâ-ba‘d kârhâne-i mezkûrlara uğradılmayıp sâirlerine gûş-mâl kılınmak için Müslim ise kal‘aya ve re‘âyâdan ise küreğe vaz‘la tedîb olunmaları şurût-ı nizâm-ı mer‘iyeden olup ve işbu zimmî-i mesfûr dahi takrîri üzere menzilinde hufyeten kalb ve redî yemeniler işleyip bilâ-tamga fürûhta ictisâr eylediği meşhûd olmakdan nâşi ber-mûceb-i emr-i âlî taraf-ı vakf-ı müşârün-ileyhden memûr olan mübâşir ma‘rifetiyle ahz ve yedinde bulunan yemeni ve âlât-engîzleri zâhire ihrâc vakıf için ahz etmişlerdir deyü takrîr-i meşrûhlarına mutâbık ibrâz eyledikleri emr-i âlî-şân-ı mezkûrun mazmûn-ı itâ‘at-makrûnunu müdde‘î zimmî-i mesfûr tasdîk eylediğinden mâ‘adâ takrîri üzere tasaddî eylediği da‘vâ-yı mezkûresiyle esnâf-ı merkūmuna mu‘ârazadan bî-vech olduğu İstanbul Mahkemesi’nden huzûr. Fî 9 Şa‘bân sene 1223.