İstanbul Mahkemesi 97 Numaralı Sicil (H.1217-1225 / M. 1802-1810) cilt: 83, sayfa: 154 Hüküm no: 77 Orijinal metin no: [29b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul’daki marangoz, sıvacı vs. inşaat işçilerinin yevmiyelerinin nizamı, sıvacıların yetiştirmek üzere yanlarında çırak istihdam etmeleri Neccâr tâifesinin yevmiyeleri nizâmına dâir fermân. Bâ-sahh-ı âlî. İstanbul Kādısı İzzetlü, Fazîletlü Efendi Hazretleri Dersa‘âdet’de gerek mîrî ve gerek ibâdullâh ebniyesinde istihdâm olunan neccâr ve sıvacı ve sâir esnâf-ı amelenin yevmiyeleri nizâmı aklâmda ve mi‘mârlara mahsûs mazbatada mukayyed olup ale’d-devam icrâsı ve [be]-tahsîs nizâmlarından olan kalfa ve şâkird maddesinin dahi halelden vikāyeti lâzımeden iken biraz müddetden beri neccâr ve ale’l-husûs sıvacı ve kalemkâr makūleleri nizâmları üzere verilen yevmiyeye kāni‘ olmayarak günden güne artırıp ashâb-ı ebniyeden bây u gedâ tahammül edemeyeceği dereceye resîde olduğu ve sıvacı tâifesi dahi kemâl-i mel‘anetlerinden işi mevcûda hasr dâ‘iyesiyle şâkird almakdan imtinâ‘ eylediği bundan akdem tahkīk olmakdan nâşî Hâssa Mi‘mârı Efendi cümle esnâf-ı ameleyi ihzâr ve ücret-i yevmiye için mukayyed olan nizâmlarını derpîş ile neccâr ve be-tahsîs fâhiş yevmiye almağı i‘tiyâd eden sıvacı ve kalemkâr amelesi nizâmdan ve hadd-i i‘tidâlden ziyâde yevmiye talebinde olur ise haklarından gelineceğini tefhîm ile taht-ı râbıtaya idhâl birle her birine hâl ve şânlarına göre iktizâ eden yevmiyenin defterini takdîme mübâderet ve ber-mûceb-i nizâm sıvacıların şâkird almalarını dahi [tenbîhe] müsâra‘at eylemesi için sene-i sâbıkada Efendi-i mûmâ-ileyhe beyâz üzerine fermân ısdâr olunmak hasebiyle vakt ü hâle nazaran her bir [30a] sınıfa lâyıkı vechile takdîr olunan yevmiye fiyâtının defterini takdîm edip ol vechile nizâma rabt olunmuş iken refte refte amele-i mezbûre yine azdırıp diledikleri gibi yevmiye alarak ve ebniyeyi uzatarak ızrâr-ı ibâdı i‘tiyâd eyledikleri istihbâr olunmağla imdi Mi‘mâr-ı hâssa ma‘iyyetiyle esnâf-ı ameleden iktizâ edenleri ve sâir lâzım gelenleri celb ve mukayyed olan nizâmlarını ve ba‘dehû defter-i mezkûr mûcebince müsâ‘ade olunan fiyâtı derpîş ve bundan böyle mütenebbih olmayıp yine bundan ziyâde yevmiye taleb ederler ise evkāt-ı mâziye misillü te’kîd ile iktifâ olunmayıp taleb edenlerden başka verdiren ve gerek keyfiyeti haber vermeyen kalfalar dahi beher hâl sâir[e] ibret kılınacağını tebyîn birle defter-i merkūmda olan fiyâtın istikrârı ve sıvacıların ber-vech-i nizâm şâkir[d] almaları ve bu vesîle ile amele-i me’lûfe savuşup ibâdullâha lüzûmu oldukda bulunmakda su‘ûbet olmaması esbâbının ba‘d-ezîn müstemir olacak vechile istihsâline ve keyfiyeti i‘lâma himmet eyleyeler deyü buyruldu. Fî 18 Receb sene [1]219 *** Mi‘mâr Ağa defteri. Bâ‘is-i terkīm oldur ki: Geçen sene-i mübârekede sâdır buyrulan fermân-ı âlîleri mûcebince Der-aliyye’de mukīm neccâr ve sıvacı ve duvarcı ve sâir esnâf-ı amelenin yiğitbaşıları ve koltuk kalfaları nezd-i çâkerîye celb ile ısdâr buyrulan fermân-ı âlînin mazmûnu ve cerîdede mazbût kadîm yevmiyeleri ifâde ve tenbîh ile el-hâletü hâzihî vakt [ü] hâle nazaran her bir sınıfına lâyıkı vechile takdîr olunan fiyât-ı mevzû‘a defteridir ki zikrolunur. Fî 11 Receb sene [1]219 Neccâr kalfası fî: 300 Kârhânecisi fî: 270 Üstâd silici fî: 240 A‘lâ neccâr fî: 225 Vasat neccâr fî: 210 Bayağı neccâr fî: 180 Usta marangoz fî: 210 Neccâr şâkirdi fî: 120 Sıvacı işcibaşısı fî: 300 Üstâd kalemkâr sıvacı fî: 270 Bayağı kalemkâr sıvacı fî: 240 A‘lâ sâdekâr sıvacı fî: 210 Bayağı sâdekâr sıvacı fî: 180 Sıvacı şâkirdi fî: 120 Ser-nakkāşân fî: 300 Üstâd kalemkârî nakkāş fî: 270 Bayağı kalemkârî nakkāş fî: 240 Sâdekâr nakkāş fî: 180 Nakkāş şâkirdi fî: 120 Üstâd camcı fî: 180 Camcı şâkirdi fî: 120 Üstâd suyolcu fî: 180 Löküncü fî: 150 Suyolcu şâkirdi fî: 120 Bıçkıcı fî: 150 Taşcı kârhânecisi fî: 240 Üstâd taşcı fî: 210 Vasat taşcı fî: 180 [Taşcı] şâkirdi fî: 120 Hammâmcı kârhânecisi fî: 225 Üstâd hammâmcı fî: 195 Hammâmcı şâkirdi fî: 120 Kurşuncu ustası fî: 180 A‘lâ oymacı fî: 240 Vasat oymacı fî: 210 Oymacı şâkirdi fî: 120 Doğramacı ve kafesci ve sandıkcı fî: 180 Koğacı fî: 180 Duvarcı kalfası fî: 210 Üstâd duvarcı fî: 180 Vasat duvarcı fî: 165 Tekne-keşân fî: 75 Lağımcı işcibaşısı fî: 180 Lağımcı ustası fî: 150 Kaldırımcı fî: 150 Hammâlbaşı fî: 120 Hammâl-ı bennâ fî: 105 Irgādbaşı fî: 120 Irgādât: Harccı fî: 100, Küfeci fî: 90, Tekneci fî: 75 Sâde tuğla dökücü 1 keyl, fî: 7 Tolos dökücü 1 keyl, fî: 5 Ketân kıyması 1 kıyye, fî: 2