İstanbul Mahkemesi 97 Numaralı Sicil (H.1217-1225 / M. 1802-1810) cilt: 83, sayfa: 348 Hüküm no: 239 Orijinal metin no: [91b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul ve havalisinde üretilen ekmek kaliteli ve yeterli olduğundan, isimleri yazılı olanların dışındaki bütün francalacı fırınlarının kapatıldığı Francalacıların sedd ü bend ilmühaberi kāimesi. Himem-i Devlet-i Aliyye ile lillâhi’l-hamdü ve’l-minne Âsitâne ve havâlîsinde işlenilen nân-ı azîz gāyet hâs ve a‘lâ tabh olunduğundan francalaya ihtiyâc messetmeyip ve i‘mâl olunan francalaların dirhemleri dahi noksan olduğundan francala fırınlarının sedd ü bend olunması husûsuna irâde-i aliyye ta‘alluk etmekle imdi fîmâ-ba‘d Der-aliyye ve havâlîsinde yedi fırından mâ‘adâ francala tabh olunan fırınların sedd ü bend olunması husûsunu iktizâ edenlere tenbîh ve te’kîde dikkat ve keyfiyeti i‘lâma mübâderet olunmak üzere İstanbul Kādısı fazîletlü Efendi’ye hitâben beyâz üzerine sâdır olan fermân-ı âlî mantûkunca ibkāsı irâde olunan yedi aded francalacı fırınlarının memer ve lüzûmlu mahalleri bi’l-cümle habbâzân nizâm ustalarının ihbârlarıyla münâsib mahâl olduğu tebeyyün eden İstanbul’da Bahçekapısı’nda bir aded ve Simkeşhâne’de bir aded ve Eyüp’de Taşlıburun’da bir aded ve Sarıgörez’de Sekbân Değirmeni’ne merbût francalacı fırını bir aded ve Galata’ya muzâfe Tophâne’de Aşağı Hendek nâm mahâlde bir aded ve Galata’da Beyoğlu’nda Terazidibi nâm mahâlde bir aded ve Üsküdar’da Ayazma’da bir aded ki, cem‘an yedi aded francalacı fırınları münâsib olmağla ibkā olunup mâ‘adâ mahâll-i müte‘addidede bi’l-cümle francalacı fırınları sedd ü bend olunması francalacı tâifesine gereği gibi tefhîm olunduğunu İstanbul Kādısı es-Seyyid Mehmed Murad Efendi memhûren i‘lâm etmeğin i‘lâmda mastûr yedi aded francalacı fırınlarının ibkā ve mâ‘adâsını sedd ü bend ile Başmuhâsebe’ye kayd için keyfiyet tekrar i‘lâm olunmak bâbında sâdır olan fermân-ı âlî mûcebince Âsitâne-i sa‘âdet ve Bilâd-ı Selâse’de vâki‘ ibkāsı irâde olunan yedi aded francalacı fırınlarından mâ‘adâsının külliyen sedd ü bend olunmasına irâde-i aliyye-i cihân-dârî ta‘alluk eylediğine binâen kıbel-i şer‘den kâtib ve çukadâr ve sa‘âdetlü Sekbânbaşı Ağa tarafından yazıcı efendi ve çorbacı ta‘y[î]niyle İstanbul’da Vâlide Hanı kurbünde bir ve Tavuk Pazarı’nda bir ve Kumkapı hâricinde bir ve Langa Yenikapısı hâricinde bir ve Şehremîni’nde bir ve Sultân Mehmed kurbünde Malta’da bir ve Tekfursarayı’nda bir ve medîne-i Üsküdar’da Kethudâ Bahçesi’nde bir ve Selimiye’de bir ve İmrahor’da bir ve Beylerbeyi’de bir ve Havâss-ı Refî‘a kasabasına tâbi‘ Hasköy’de bir ve Kâğıthane’de bir ve Râmi Çiftliği’nde bir ve Eyüp’de Kızılmescid’de bir ve yine Eyüp’de Nişâncı nâm mahâlde bir ve Topcular kurbünde Gümrükcü Çiftliği’nde bir ve Kasımpaşa’da bir ve Mevlevîhâne Yenikapısı hâricinde bir ve Galata’da Karanlık Sokak’da bir ve Kireçkapısı dâhilinde bir ve Kulaksız’da bir ve Arnavut karyesinde bir ve mahâll-i mezkûrda Arab İskelesi’nde bir ve İncir köyünde Paşabahçesi nâm mahâlde bir ve Mîrgûn’da bir cem‘an yirmi altı francalacı fırınları sedd ü bend olunup ve fîmâ-ba‘d francala i‘mâl etmemek üzere kalemden kaydları ref‘ ü terkīn olunup ve ba‘de’l-yevm francalacılık etmemek ve köşe ve bucaklarda ve menâzil derûnlarında ve çörekci ve simidci fırınlarında ve’l-hâsıl ibkāsı irâde olunan yedi aded francala fırınlarından mâ‘adâ mahâlde francala tabh ve i‘mâl olunmamak üzere ref‘ ü terkīn olunduğunu müş‘ir tuğrâ-yı garrâ ile muvaşşah fermân-ı âlî-şân sudûru iktizâ edip ve Galata’da Asmaaltı nâm mahâlde İngiliz Tercümanı Andon fırını, yine mahâll-i merkūmda Francelü fırını, yine mahâll-i merkūmda Rusyalu fırını ve Francelü Sarayı karşısında def‘a Francelü fırını, yine mahâll-i mezkûrda Dubravenedik Sarayı ittisâlinde fırın, yine mahâll-i merkūmda Yüksek Kaldırım’da Francelü fırını ve Taksim kurbünde Francelü İspitalya fırını, yine mahâll-i merkūmda İsveç fırını, Büyükdere’de Francelü ve Nemçe ve Büyük İspanyol fırınları ki cem‘an dokuz aded francalacı fırınları sedd ü bend olunamayıp zikrolunan dokuz aded fırınların ibkā ve adem-i ibkāsı husûsu re’y-i âlîye menût umûrdan olup lâkin ibkāları irâde buyurulur ise fırınları destgâhında ve gezdiricileri esvâk ve pazar ve mahallât aralarında francala bey‘ etmemek şurût-ı nizâm-ı mu‘tebereden olup ancak hilâfı hareket ederler ise destgâhdârları ve gezdiricileri ahz ve tedîb olunmak iktizâ eylediği elçi ve konsolosları taraflarına ilmühaberleri i‘tâ olunmak ve eğer sedd ü bendlerine irâde-i aliyye ta‘alluk eder ise mübâşir ta‘yîn olunmak iktizâ eylediğini mevlânâ-yı müşârün-ileyh tekrar memhûr[en] i‘lâm etmeleriyle İstanbul Kādısı fazîletlü efendinin işbu i‘lâmı mûcebince iktizâ eden emr-i şerîfi ısdâr ve Başmuhâsebe’ye kayd ve İstanbul Mahkemesi sicillâtına kaydolunmak için ve sâir lâzım gelen mahaller için iktizâ eden ilmühaberleri i‘tâ olunmak bâbında fermân-ı âlî sâdır olmağın mûcebince kaydolunup emr-i şerîfi tahrîr ve lâzım gelen mahallere başka başka ilmühaberleri verilmekle sa‘âdetlü, fazîletlü İstanbul Kādısı efendi hazretlerinin sicillâtına dahi işbu ilmühaber kāimesi verildi. Fî 22 Receb sene 1222