İstanbul Mahkemesi 97 Numaralı Sicil (H.1217-1225 / M. 1802-1810) cilt: 83, sayfa: 440 Hüküm no: 322 Orijinal metin no: [119b-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Daha önce ferman gereğince kapatılmış olan Beyhan Sultan’ın Tekfursarayı’ndaki francalacı fırınının yeniden açılmasına izin verildiği Tekfursarayı’nda francalacı fırını küşâdı. Akzâ kuzâtü’l-Müslimîn, evlâ vülâti’l-muvahhidîn, ma‘denü’l-fazli ve’l-yakīn, râfi‘u a‘lâmi’ş-şerî‘ati ve’d-dîn, vârisü ulûmü’l-enbiyâi ve’l-mürselîn, el-muhtassu bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’l-mu‘în mevlânâ İstanbul Kādısı -zîdet fezâilühû- tevkī‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olucak ma‘lûm ola ki Seyyidetü’l-muhadderât, iklîletü’l-muhassenât, tâcü’l-mestûrât, zâtü’l-ilm ve’s-sa‘âdât Beyhan Sultân -dâmet ismetühâ ve zâdet iffetuhâ-nın Kethudâsı iftihârü’l-emâcid ve’l-ekârim, câmi‘ü’l-mahâmid ve’l-mekârim Ahmed Azmi -dâme mecduhû-nun takdîm eylediği takrîri mefhûmunda bir iki sene mukaddem Âsitâne-i sa‘âdetimde ve Bilâd-ı Selâse’de olan bi’l-cümle muhdes francalacı fırınlarının sedd ü bendine irâde-i seniyye ta‘alluk birle Sultân-ı müşârün-ileyhânın akārâtından Tekfursarayı’nda kâin bir bâb kadîm francalacı fırını dahi seddolunup ancak fırın-ı mezkûr müste’cirleri Dimitri ve Adik zimmîlerin Sultân-ı müşârün-ileyhâ[ya] bir kıt‘a arzuhâl takdîm birle mesdûd olan muhdes fırınların ekserisi bâ-hatt-ı hümâyûn-ı şevket-makrûnumla küşâd olduğunu inhâ ve fırın-ı mezkûrun kadîm fırınlardan idiği ba‘de’t-tahkīk küşâdına müsâ‘ade-i aliyyem erzânî kılınması[n]ı istid‘â etmeleriyle sâbık İstanbul Kādısı Mevlânâ Mehmed Tahir -zîdet fezâilühû-ya havâle ve ber-muktezâ-yı vakt ü hâl iktizâsı i‘lâm olunmak bâbında sâdır olan fermân-ı âlî-şânım mûcebince bir buçuk sene mukaddem İstanbul ve havâlîsinde ve mahâll-i ma‘lûmede yedi aded francalacı fırınları ibkā ile mâ‘adâsı bi’l-külliye sedd ü bend olmuş olduğu ve bundan akdemce Hudâvendigâr-ı esbak peder-i vâlâ-gevherim cennet-mekân, firdevs-âşiyân merhûm ve mağfûrun-leh Sultân Abdülhamid Han -tâbe serâh-ün Beylerbeyi ve Mîrgûnoğlu nâm mahallerde müceddeden inşâ ve ihyâsına muvaffak olduğu cevâmi‘-i şerîfe ve âsâr-ı celîlesi evkāfından mahalleyn-i merkūmeynde iki aded ve Gümrükcü Çiftliği’nde bir aded ve Çelebi Hasan Paşa Vakfı’ndan Kumkapı hâricinde bir aded ve gerek mahâll-i sâirede mesdûd olan fırınlardan ba‘zılarının küşâdına irâde-i seniyyem ta‘alluk etmekden nâşî [120a] ol bâbda şeref-yâfte-i sudûr olan evâmir-i aliyyem mûceblerince küşâdına ruhsat verilmiş olduğu ve istid‘â olunan Tekfursarayı’nda kâin francalacı fırınının küşâdı husûsu ancak irâde-i aliyyem ta‘alluk eder mevâddan olduğunu memhûren i‘lâm etmekle i‘lâmı bâ-takrîr Rikâb-ı hümâyûnuma arz ve istîzân olundukda “Zikrolunduğu gibi fırın-ı mezbûr kadîm ise küşâd olunmasına müsâ‘ade-i şâhânem olur. Eğer muhdes ise bir türlü ruhsat veremem. Sonra birine müsâ‘ade olur, nizâmına halel gelir. Güzelce tahkīk olunmak” bâbında şeref-yâfte-i sudûr olan hatt-ı hümâyûn-ı mehâbet-makrûnum mûcebince tekrar Kādî-ı mûmâ-ileyhe bâ-fermân-ı âlî-şânım havâle olundukda Habbâzân Kethudâsı el-Hâc Hasan ve Uncular Kethudâsı es-Seyyid Mustafa ve bi’l-cümle nizâm ustaları ve francalacı tâifeleri meclis-i şer‘-i şerîfe ihzâr olunup küşâdı istid‘â olunan İstanbul’da Tekfursarayı nâm mahâlde kâin mârrü’z-zikr francalacı fırını kadîmî midir, değil midir; keyfiyeti sırren ve alenen suâl ve tahkīk eyledikde fırın-ı mezbûr muhdes olmayıp yirmi beş seneden mütecâviz ez-kadîm francalacı fırını olduğunu cümlesi bi’l-ittifâk haber verdiklerini Kādî-ı mûmâ-ileyh tekrar memhûren i‘lâm etmekle imdi mûcebince küşâd ettirilmek bâbında fermân-ı âlî-şânım sâdır olmuşdur. Buyurdum ki: Hükm-i şerîfim vardıkda bu bâbda sâdır olan emrim üzere amel edip dahi sen ki mevlânâ-yı mûmâ-ileyhsin, mevlânâ-yı mûmâ-ileyhin i‘lâmı mûcebince şeref-yâfte-i sudûr olan işbu emr-i celîlü’ş-şânım mûcebince Sultân-ı müşârün-ileyhânın akārâtından Tekfursarayı’nda olan francalacı fırınını küşâd ettirtip mugāyir-i emr-i âlî-şânım âhardan bir ferde dahl ve ta‘arruz ettirmeyesin. Şöyle bilesin alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın. Tahrîren fi’l-yevmi’l-hâmis-aşer [min]-Saferü’l-hayr sene erba‘a [ve] işrîn ve mieteyn ve elf. Kostantıniyyeti’l-mahrûse