İstanbul Mahkemesi 97 Numaralı Sicil (H.1217-1225 / M. 1802-1810) cilt: 83, sayfa: 500 Hüküm no: 368 Orijinal metin no: [134a-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Yeniköy ve İstinye şerbetçilerinin, Galata şerbetçileri gibi Tersne’ye denizci vermekle yükümlü oldukları muafiyetlerine dair emrin iptal edildiği Şerbethâne tekâlîfine dâir fermân. Akzâ kuzâtü’l-Müslimîn, evleyi vülâti’l-muvahhidîn, ma‘deneyi’l-fezâili ve’l-yakīn, râfi‘ayi a‘lâmi’ş-şerî‘ati ve’d-dîn, vâriseyi ulûmü’l-enbiyâi ve’l-mürselîn, el-muhtassânı bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’l-mu‘în İstanbul ve Galata kādîları -zîdet fezâilühümâ- ve iftihâreyü’l-emâcid ve’l-ekârim, câmi‘ayi’l-mahâmid ve’l-mekârim, el-muhtassânı bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’d-dâim Dergâh-ı mu‘allâm Yeniçerileri Ocağı Sekbânbaşısı ( ) ve hâssam Bostancıbaşısı ( ) -dâme mecdühümâ- ve kıdvetü’l-emâcid ve’l-a‘yân Galata Voyvodası ( ) -zîde mecduhû- tevkī‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olucak ma‘lûm ola ki Mahrûse-i Galata şerbethâneleri esnâfıyla nevâhîsinden olan Yeniköy ve İstinye şerbetcilerinin tekâlîf husûsuna dâir beynlerinde tekevvün eden nizâ‘ın indifâ‘ı zımnında takdîm olunan iki kıt‘a arzuhâllerinde muharrer olduğu vechile karyeteyn-i merkūmeteyn re‘âyâlarından beş nefer şerbetciler Çarşamba günü Arz Odası’nda ma‘kūd meclis-i şer‘de mahrûse-i mezbûrede vâki‘ şerbetci ustalarından mazbûtü’l-esâmî zimmîler muvâcehesinde hâlâ Galata Voyvodası Mehmed Emin -zîde mecduhû- hazır olduğu hâlde Kaptan-ı esbak müteveffâ Hüseyin Paşa zamanında hâssa Bostancıbaşısı ve Galata Voyvodası taraflarından me’mûrlar ile Dergâh-ı mu‘allâm Yeniçerileri Ocağı Sekbânbaşısı’nın Başyasakcısı odasında cümle ma‘rifetiyle İstanbul ve tevâbi‘i şerbethânecileriyle Galata ve tevâbi‘i şerbethâneci ustalarından Tersâne-i âmireme müretteb ve matlûb olan yüz nefer mellâhın elli sekiz neferini İstanbul ve kırk iki neferini Galata ve tevâbi‘i şerbetcileri verip sâir tekâlîfleri dahi üslûb-ı mezkûra kıyâsen tarh ve tahmîl olunmak üzere beynlerinde nizâma rabt ve tarafeyn yedlerine başka başka evâmir-i aliyye i‘tâ olunmuş olup Galata şerbethânecileri dahi işbu kırk iki sehmi beynlerinde yüz kırk sekiz sehim i‘tibârıyla kırk beş sehmini Galata ve kırk beş sehmini Tatavla ma‘a-Beyoğlu ve yedi sehmini Beşiktaş ve on iki sehmini Ortaköy ve üç sehmini Kuruçeşme ve dokuz sehmini Arnavut karyesi ve on sekiz sehmini Yeniköy ma‘a-İstinye ve dokuz sehmini Tarabya şerbethânecileri hisselerine nizâm-ı mezkûrdan beri tarh edegelip lâkin bu esnâda Yeniköy ve İstinye şerbethânecileri, bizler mahsûlcüyân tâifesinden olup şerbethânelerimiz menzillerimiz tahtında olmak mülâbesesiyle gediklerimiz sâir Galata ve Beyoğlu şerbethâneleri gedikleri misillü aklâmda mukayyed gediklerden olmadığına binâen ez-kadîm Enderûn-ı hümâyûna beher yevm verilen oğulotu cem‘i ve Galata voyvodalarına kudûmiye ve Ağa Kapısı âidâtı ve bağ bozumu ve Kalender Ocağı masârifi ve zecriye maktû‘u ve donanma-yı hümâyûn için hasbe’l-iktizâ kulağuz veregeldiğimiz ecilden muahharan yedlerine i‘tâ olunan emr-i şerîf mûcebince Galata şerbethânecileri mersûmların ber-vech-i muharrer mellâh akçesinden bize hisse tarh ve tahmîlinden memnû‘lar iken yine mesfûrların sâbıkı üzere husûs-ı mezkûr zımnında bizlerden hisse mutâlebe etmeleriyle muahharan sâdır olan emr-i şerîf-i mezkûr müfâdınca mutâlebeleri men‘ u def‘ olunmak matlûbumuzdur, dediklerinde onlar dahi cevâblarında müdde‘ûn-ı mersûmların sâlifü’z-zikr Yeniköy ve İstinye nâhiyelerinde şerbethâneleri olup şerbetci tâifesinden olduklarına mebnî vâride olan tekâlîfden mersûmlara dahi hisse tarh ve tahmîl olunmak matlûbları olduğunu da‘vâ etmişler ise dahi husûs-ı mezbûr umûr-ı şer‘iyeden olmayıp bu bâbda Dergâh-ı mu‘allâm Yeniçerileri Ocağı Sekbânbaşısı Mehmed ve Tersâne-i âmirem Emîni el-Hâc Ahmed Aziz -dâme mecdühümâ-dan isti‘lâm olunduğu vechile karyeteyn-i merkūmeteyn şerbethânecileri, mahsûlcüyüz, diyerek bir takrîb emr-i âlî ahz ile nizâm-ı mezkûrun ihtilâline bâdî ve sâire sirâyet ile umûr-ı mühimmenin ta‘tîline bâ‘is olur hâlâta tesâddî eylediklerinde vech-i muharrer üzere Yeniköy ve İstinye şerbethânecileri yedlerine verilen emr-i mezkûrun kaydı terkīn ile sâbıkı [134b] üzere nizâm-ı mezkûrun takviyet ve istihkâmı husûsuna irâde-i seniyyem ta‘alluk etmekle hâssaten işbu emr-i celîlü’l-kadrim ısdâr ve i‘tâ olunmuşdur. İmdi vusûlünde siz ki mevlânâ ve sekbânbaşı ve bostancıbaşı ve voyvoda-i mûmâ-ileyhimsiz, bâlâda zikr u beyân olunduğu üzere karyeteyn-i merkūmeteyn şerbetcilerinin ısdâr ettirdikleri emr-i şerîf-i mezkûrun kaydı ref‘ ü terkīn ve sâbıkı üzere nizâm-ı mezkûrun takviyet ve istihkâmı husûsu muktezâ-yı irâde-i seniyyemden idiği ma‘lûmunuz oldukda mantûk-ı emr-i şerîfimi iktizâ edenlere ifâde ederek nizâm-ı mezkûrun takviyet ve istihkâmı husûsuna ihtimâm ve dikkat eylemeniz bâbında fermân-ı âlî-şânım sâdır olmuşdur. Buyurdum ki: Hükm-i şerîfimle vardıkda bu bâbda vech-i meşrûh üzere şeref-yâfte-i sudûr olan işbu emr-i şerîf-i celîlü’ş-şân-ı vâcibü’l-ittibâ‘ ve lâzımü’l-imtisâlimin mazmûn-ı münîfi birle âmil olup hilâfına rızâ ve cevâz göstermeyesiz. Şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. [Tahrîren] fi’l-yevmi’s-sâmin-aşer [min]-şehri Şevvali’l-mükerrem sene erba‘a ve işrîn ve mieteyn ve elf. Kostantıniyyeti’l-mahrûse