İstanbul Mahkemesi 97 Numaralı Sicil (H.1217-1225 / M. 1802-1810) cilt: 83, sayfa: 511 Hüküm no: 379 Orijinal metin no: [136b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Enfiye Mukataası’na bağlı imalathanelerde üretilen enfiyelerin haricindeki enfiyelerin satışının yasak olduğu Enfiye fermânı. Akzâ kuzâtü’l-Müslimîn, evlâ vülâti’l-muvahhidîn, ma‘denü’l-fazli ve’l-yakīn, râfi‘u a‘lâmi’ş-şerî‘ati ve’d-dîn, vârisü ulûmü’l-enbiyâi ve’l-mürselîn, el-muhtassu bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’l-mu‘în mevlânâ İstanbul Kādısı <> -zîdet fezâilühû- ve iftihârü’l-emâcid ve’l-ekârim, câmi‘ü’l-mahâmid ve’l-mekârim, el-muhtassu bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’d-dâim Dergâh-ı mu‘allâm Yeniçerileri Sekbânbaşısı ( ) -dâme mecduhû- tevkī‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olucak ma‘lûm ola ki Enfiye Mukāta‘ası’nın Darbhâne-i âmirem tarafından emr-i idâresi bi’l-iştirâk uhdesinde olan kıdveteyü’l-emâcid ve’l-a‘yân mütehayyizân-ı zümre-i küttâbdan Zimmet Halîfesi sâbık Mustafa ve Silâhşorân-ı hâssamdan Salih -zîde mecdühümâ-nın takdîm eyledikleri takrîrleri mefhûmunda vâridât-ı cesîme-i mîrîyyeden İstanbul ve memâlik-i mahrûsemin Enfiye Mukāta‘ası’nın hâsılâtı ancak mîrî enfiyesinin bey‘ u füruht[una] münhasır olup mîrî enfiyesinden mâ‘adâ taşradan tevârüd eden enfiyenin bey‘ u füruhtu memnû‘ olmak takrîbiyle berren ve bahren Dersa‘âdet’ime taşra enfiyesi getirip füruhtuna cesâret edenleri olur ise o makūlelerin yedlerinde bulunan enfiyeleri fiyât-ı mîrîyyesi verilerek cânib-i mîrî için zabt ve girift ile tedîb olunmak bâbında ber-mûceb-i şurût evâmir-i şerîfem ısdâr olunmuş iken bu esnâda Rumeli cânibinden Arnabud tâifesi ve sâir kimesneler peyder pey taşra ve berrânî enfiyesi getirip hanlarda ve ekmekci fırınlarında ve mahâll-i sâirede hufyeten füruht eyledikleri ve ba‘zıları dahi ber-mûceb-i şurût zabtolunan enfiyelerinin reddi dâ‘iyesinde ve fiyât-ı mîrîyyeden ziyâde bahâ mutâlebesinde oldukları ve bu makūlelere müsâ‘ade olunmak lâzım gelir ise Mukāta‘a-i mezbûre hâsılâtının itlâf ve ızâ‘atına bâ‘is olacağı beyânıyla bu makūle bey‘ u füruht olunan taşra ve berrânî enfiyesi zabt ve girift olundukda geri reddolunmak dâ‘iyesinde veyâhûd fiyât-ı mîrîyyeden ziyâde bahâ mutâlebesinde olanların iddi‘âlarına havâle-i sem‘-i i‘tibâr olunmayıp vâki‘ dahl ve ta‘arruzları men‘ u def‘ olunmak üzere şurût-ı tafsîlesi derciyle siz ki kādı ve sekbânbaşı-i mûmâ-ileyhimâsız, size hitâben müekked bir kıt‘a emr-i şerîfim sudûrunu tahrîr ve istid‘â etmeleriyle kuyûda lede’l-mürâca‘a İstanbul ve memâlik-i mahrûsemin Enfiye Mukāta‘ası mülhakātından Der-aliyye’mde ve Mora ve Yanya’da vâki‘ mîrî enfiye kâ[r]hânelerini idâreye me’mûr Emîn olanların kârhâne-i mezkûrelerde enfiye i‘mâl ve diledikleri mahallerde serbes[ti]yet üzere enfiyenin bey‘ u füruhtu kendilere ve taraflarından ta‘yîn olunan adamlarına mahsûs olup âharı enfiye i‘mâl ve füruht eylememek ve enfiye husûsuna vüzerâ-yı izâm ve mîrimîrân-ı kirâm ve evkāf mütevellîleri ve kurâ zâbitleri ve havâss-ı hümâyûn voyvodaları ve mütesellimleri ve subaşıları ve zü‘amâ ve erbâb-ı tımar ve müteferrika ve sipâh ve Dergâh-ı mu‘allâm yeniçerileri ve cebeci ve topcu ve arabacı ve mehterân-ı hayme ve sâir askerî ve ehl-i örf tâifesi taraflarından vechen mine’l-vücûh dahl ve ta‘arruz olunmamak ve mîrî kârhânelerden mâ‘adâ mukaddem ve muahhar ihdâs olunan kârhâneler her ne mahâlde bulunur ise sedd ü bend ve bulunan enfiyeleri Emîn ve adamlar[ı] ma‘rifetiyle zecren-leh cânib-i mîrî için zabt ve girift olunup mugāyir-i şurût hareket edenleri olur ise o makūleler li-ecli’t-tedîb ehl-i İslâmdan ise zâbıtı ma‘rifetiyle ahz ve kal‘a-bend ve ehl-i zimmet re‘âyâdan ise Der-aliyye’me ihzâr ve vaz‘-ı kürek olunmak için Dersa‘âdet’ime arz ve i‘lâm olunmak ve müste’men tâifesi yedlerinde bulunan enfiyeleri mîrî fîsiyle cânib-i mîrî için zabt ve mübâya‘a olunup kendileri elçileri ma‘rifetiyle tedîb ve tahzîr olunmak ve enfiye i‘mâl ve füruht edenlerin kârhâneler[i] sedd ü bend olunmak iktizâ eyledikde hükkâm ve zâbitân taraflarından hilâf-ı nizâm mahkeme harcı ve âidât mutâlebesiyle ve sâir bahâne ile ta‘tîl-i maslahat-ı mühimmeye bâ‘is olacak hâlâtdan mücânebet olunmak ve a‘yân ve zâbitân taraflarından enfiye emînlerine ve adamlarına, işbu mahâl vakıfdır, veyâhûd, mukāta‘adır, deyü muhâlefet ettirilmemek ve hilâf-ı nizâm enfiye i‘mâl ve füruht edenlerin enfiyeleri zabtından da‘vâya tesâddî ederi olur ise mahâllinde istimâ‘ olunmayıp Dersa‘âdet’ime havâle olunmak ve sırren getirenleri esnâ-yı râhda derbend bekcileri ahz eylediklerinde mevcûd olan enfiyeleri cânib-i mîrî için zabtolunmak Mukāta‘a-i mezbûrun düstûrü’l-amel tutulan evâmir-i şerîfem şurûtundan idiği Başmuhâsebe’den derkenâr olunmağla şurûtu mûcebince amel ve hareket olunmak fermânım olmağın bâ-takrîr işbu emr-i âlî-şânım ısdâr ve ( ) ile irsâl olunmuşdur. İmdi vusûlünde bâlâda tahrîr ve beyân kılındığı üzere Emîn-i mûmâ-ileyhimânın istid‘âları ve şurûtu mûcebince amel ve hareket ve mugāyir-i şurût hareket edenleri olur ise ma‘rifetiniz ile şurûta tatbîk ederek men‘ u def‘ eylemeniz bâbında fermân-ı âlî-şânım sâdır olmuşdur. Buyurdum ki: Hükm-i şerîfimle ( ) vardıkda bu bâbda vech-i meşrûh üzere şeref-yâfte-i sudûr olan işbu emr-i şerîf-i celîlü’ş-şân-ı vâcibü’l-ittibâ‘ ve lâzımü’l-imtisâlimin mazmûn-ı münîfi üzere âmil olasız. Şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi’l-yevmi’s-sânî [min]-şehri Zilka‘deti’ş-şerîfe li-sene erba‘a ve işrîn ve mieteyn ve elf. Kostantıniyyeti’l-mahrûse