İstanbul Mahkemesi 137 Numaralı Sicil (H.1236-1238 / M 1821-1822) cilt: 86, sayfa: 196 Hüküm no: 169 Orijinal metin no: [33b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İstanbul’da çakmaktaşı ticaretinin Müslümanlardan iğneci ve hurdacı esnafına ait olduğu Çakmaktaşının bey‘i İslâm’dan ma‘adasına men‘i Ma‘rûz[-ı dâ‘î-i devlet-i aliyyeleridir ki] Âsitâne-i aliyye -sânehullâhu te‘âlâ ani’l-âfât ve’l-beliyye-de vâki‘ cennet-mekân merhûm-ı mağfiret-nişan Sultan Bâyezid Hân-ı Velî -â‘melehullâhu te‘âlâ bi-lutfihi’l-hafî ve’l-celî- hazretlerinin câmi‘-i şerîfleri havlusunda kâin iğneci ve hurdacı esnâfının kethüdâları el-Hâc Mehmed Ağa ve Yiğitbaşıları Mehmed Usta ve esnâfından el-Hâc Hâfız Ahmed Efendi ve Ömer Efendi ve Hasan Ağa ve İsmail Ağa ve el-Hâc Mustafa Ağa ve es-Seyyid Mehmed Ağa ve Mehmed Emin Ağa ve Ali Ağa ve Yakub Ağa ve Salih Beşe ve Tahir Beşe ve İbrahim Beşe ve Cura Mustafa Beşe ve sâirleri İstanbul mahkemesinde meclis-i şer‘-i münîrde vilâyet-i Rumeli’nde vâki‘ İlbasan kazâsından Âsitâne-i sa‘âdete çakmak taşı getiren tüccârdan Tahir Beşe b. Ebûbekir ve Yakub Beşe b. Ömer hâzır oldukları hâlde yine Âsitâne-i aliyyede balıkpazarı kapısı hâricinde vâki‘ dükkânlarında kav ve çakmaktaşı ve iğne ve sâir hurdacı emti‘a-i mütenevvi‘ası bey‘ u şirâ eden Yahûdi tâifesinden Rafail ve Nesim ve Aslan nâm Yahûdiler ve sâirleri muvâcehelerinde biz Âsitâne-i aliyyede ve umûr-ı mühimme içün cânib-i mîrîye iktizâ eden hurdacı esnâfı emti‘amızdan iğne ve sâir metâ‘ı lede’t-taleb esmân-ı ma‘lûmesiyle veregelüp ticâret üzere olmamızla işbu sene-i mübârekede Rum tâifesi re‘âyâsından fesâd ve hıyânet zuhûruna mebnî fîmâ ba‘d re‘âyâdan Rum ve Ermeni ve Yahûd[i] tâifelerinden bir ferde eslihaya isti‘mâle sâlih çakmaktaşı ve sâir hurdacı emti‘ası bey‘ etmemek ve ederimiz olur ise tedîb olunmak üzere bi’l-cümle esnâfımıza zâbitlerimiz tarafından tenbîh olunmuşken mesfûrûn Rafail ve Nesim ve Aslan Yahûdiler esnâfımızdan olmayup hilâf-ı rızâ-i padişâhî hâzırân-ı mezbûrândan külliyetli çakmaktaşı pazar edüp hâzırân-ı mezbûrânın dahi emir ve tenbîhden haberleri olmadığına binâen verecek olduklarında bizler vâkıf olup emr ve tenbîh-i mezkûru hâzırân-ı mezbûrâna ifâde eylediğimizde sem‘an ve tâ‘aten merâsimini edâ ile zikr olunan taşları mesfûrûna bey‘den fâriğler olup lâkin mesfûrûn Rafail ve Nesim ve Aslan Yahûdilerin mukaddemâ iştirâ eyledikleri yedlerinde ve dükkânlarında külliyetli çakmaktaşı olup tavâif-i mersûmeye bey‘ edecekleri melhûz olmağla yedlerinde olan çakmaktaşlarını bize bey‘ eylesinler deyü taleb eylediğimizde onlar dahi cevâblarında biz dahi lede’l-iktizâ umûr-ı mühimme içün cebehâne-i âmire ve tersâne-i ma‘mûreye semen-i ma‘lûmeleriyle çakmaktaşı bey‘ ederiz deyü bize bey‘ ve teslîmden imtinâ‘ etmişler idi el-hâletü hâzihî hâzırân-ı mezbûrân Tahir Beşe ve Yakub Beşe fîmâ ba‘d gerek Rum ve gerek Ermeni ve gerek Yahûdi tâifesinden bir ferde kat‘â çakmaktaşı bey‘ etmemek biz dahi mesfûrûn Yahûdilerin ma‘aşları kat‘ına sebeb olmamak içün tüccârdan aldığımız çakmaktaşlarından kav [ve] çakmağa isti‘mâle sâlih dükkânları önünde ancak Müslimîne bey‘ edecek kadar çakmaktaşı ile eslihaya isti‘mâl olunmayacak sâir emti‘amızdan dahi meta‘ vermek üzere ta‘ahhüd eylediğimizde onlar dahi râzılar olup fîmâ ba‘d yedlerinde mevcûd çakmaktaşını hîn-i talebde cebehâne-i âmire-i ma‘mûreye semen-i ma‘lûmları ile bey‘ edüp ol vechile yedlerinde ba‘de’l-ihrâc tüccârından kat‘â çakmaktaşı iştirâ etmemek ve fîmâ ba‘d tavâif-i mersûmeye kat‘â çakmaktaşı bey‘ etmemek üzere ta‘ahhüd eylediler deyü eyledikleri takrîrlerini hâzırân-ı merkūmân ve mesfûrûn Yahûdilerden her biri tasdîk ve bu vechile kavl ve ittifâk ve ahd-i mîsâk eyledikleri mahkeme-i merkūmeden huzûr [-ı âlîlerine i‘lâm olundu.] Fî-gurreti Ra sene 1237