İstanbul Mahkemesi 138 Numaralı Sicil (H.1237-1238 / M. 1821-1822) cilt: 87, sayfa: 164 Hüküm no: 132 Orijinal metin no: [31b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Hüseyin Resîm Efendi b. Mehmed b. Abdullah’ın vârislerinin bakkal Peliharon v. Rizo’nun zimmetini ibra ettikleri Bakkāl Târih-i derûn-ı hüccet fî 9 Receb sene [12]27. Târih-i hâmiş fî 3 C sene [12]29. Derûn-ı hüccet ve hâmişde ismi mezkûr Anadolu kuzâtı eşrâfından el-Hâc Hüseyin Resîm Efendi b. Mehmed b. Abdullah bundan akdem vefât etmekle verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Hadice Hatun bt. Ali ile sulbî kebîr oğlu eşrâf-ı kuzât-ı kirâm-ı zevi’l-ihtirâmdan İsmail İzzet Efendi ve sulbiye-i kebîre kızı Âişe Hanım’a münhasıra ba‘dehû mezbûre Âişe Hanım dahi fevt olmağla verâseti zevc-i metrûkü müderrisîn-i kirâm-ı zevi’’l-ihtirâmdan Râşidzâde es-Seyyid Mustafa Salim Efendi b. es-Seyyid Mehmed Râşid Efendi ile sagīr oğulları es-Seyyid Mehmed Zâhid ve es-Seyyid Mehmed Gālib mollalara ba‘de’l-inhisâr müteveffâ-yı evvel-i mezbûrun medyûnu kezâlik derûn-ı hüccet ve hâmişte mastûrü’l-ism hâmilü’r-rakīm Bakkāl Peliharon v. Rizo nâm zimmî meclis-i şer‘-i hatîr-i lâzımü’t-tevkīrde zikri âtî gedik âlâtına vaz‘-ı yedleri mütehakkık olan zevce-i mezbûre Hadice Hatun tarafından husûs-ı âti’l-beyânda vekîl olduğu bi’l-ma‘rifeti’ş-şer‘iye zâtını ârifân Pazarbaşı Süleyman Ağa b. Ömer ve es-Seyyid Mehmed b. Dursun nâm kimesneler şehâdetleriyle mahzar-ı hasm-ı câhidde ber-nehc-i şer‘î sâbit ve sübût-ı vekâletine hükm-i şer‘î lâhık olan es-Seyyid Ali Ağa b. Hasan ve mûmâ-ileyh İsmail İzzet Efendi tarafından husûs-ı âti’l-beyânda vekîl olduğu Mehmed Emin Ağa b. Ömer ve Abdüsselâm Ağa b. el-Hâc Ahmed nâm kimesneler şehâdetleriyle mahzar-ı hasm-ı câhidde kezâlik ber-nehc-i şer‘î sâbit olan Hasan Ağa b. Mehmed ve sagīrân-ı mezbûrân es-Seyyid Mehmed Zâhid ve es-Seyyid Mehmed Gālib mollaların babaları ve velîleri zevc-i mûmâ-ileyh es-Seyyid Mustafa Salim Efendi tarafından husûs-ı âti’l-beyânda vekîl olduğu Abdülhamid Ağa b. el-Hâc Feyzullah ve el-Hâc Hüseyin b. Ömer nâm kimesneler şehâdetleriyle mahzar-ı hasm-ı câhidde ber-nehc-i şer‘î sâbit olan [32a] el-Hâc Mehmed Şakir Ağa b. el-Hâc Osman mahzarlarında üzerine da‘vâ ve takrîr-i kelâm edip müteveffâ-yı evvel-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Resîm Efendi b. Mehmed b. Abdullah hayatında derûn-ı hüccetde tahrîr olunduğu üzere bin iki yüz yirmi yedi senesi şehr-i Recebi’l-ferd’inin dokuzuncu günü mâlından bana ikrâz ve teslîm ben dahi yedinden iktirâz ve kabz eylediğim bin beş yüz guruş ile semenleri târih-i mezkûrdan iki sene müeccelen mâlından ve yedinden iştirâ ve kabz eylediğim bir sof ferâce ve bir rızâyî şal semenlerinden dahi üç yüz altmış guruş ki cem‘an zimmetinde deynim olan bin sekiz yüz altmış guruş mukābelesinde mahmiye-i İstanbul’da Küçükkaraman’da helvacı ittisâlinde vâki‘ el-Hâc Ahmed dükkânı demekle arîf ma‘lûmü’l-hudûd bir bâb bakkāl dükkânı derûnunda mevcûde beyne’l-esnâf gedik ta‘bîr olunur bâ-hücec-i şer‘iye müstakıllen yedimde mülküm olan bir kantar ve bir terâzî ma‘a derâhim ve bir çekmece ve sâir âlât-ı lâzıme-i ma‘lûmemi müteveffâ-yı evvel-i merkūma irhân ve teslîm ol dahi ba‘de’l-irtihân ve’l-kabz bana i‘âre ve teslîm ben dahi kabz eylediğimden sonra hâmiş-i hüccetde tahrîr olunduğu üzere bin iki yüz yirmi dokuz senesi Cemâziyelâhire’sinin üçüncü günü zimmetinde deynim olan meblağ-ı mecmû‘-ı mezkûr bin sekiz yüz altmış guruşu müteveffâ-yı evvel-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Resîm efendi’ye yine hayatında edâ ve teslîm ile âlât-ı mezkûreyi kendüye ba‘de’r-red rehniyetden fekk ve tahlîs ve yine bana teslîm ve her birimiz ba‘de’t-tekābuz ben tekrar zikr olunan gedik âlâtının yüz yirmi sehm i‘tibâriyle ancak altmış sehmini târih-i mezbûrda bana idâne edeceği bin guruş mukābelesinde yine müteveffâ-yı evvel-i merkūma irhân ve teslîm ol dahi ba‘de’l-irtihân ve’l-kabz mâlından ancak bana idâne ve teslîm ben dahi istidâne ve kabz eylediğim bin guruş ile semeni târih-i mezkûrdan iki sene müeccelen yine mâlından ve yedinden iştirâ ve kabz eylediğim bir çârşâb semeninden dahi iki yüz kırk guruş ki cem‘an bin iki yüz kırk guruş müteveffâ-yı evvel-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Resîm Efendi’ye zimmetinde deynim olup meblağ-ı mecmû‘-ı mezkûrun iki yüz kırk guruşunu dahi müteveffâ-yı evvel-i mezbûra hayatında edâ ve teslîm etmemle zimmetimde bâkī ancak bin guruş deynim ve nısf âlât-ı mezkûre rehin olup kable’l-ahz ve’l-fekk merkūm el-Hâc Hüseyin Resîm Efendi fevt oldukda âlât-ı mezkûreyi veresesi müvekkilûn-ı mezbûrun zabt etmeleriyle deyn-i bâkī-i mezkûrunu edâ ile rehn-i mezkûru ba‘de’l-fekk âlât-ı mezkûreyi bana teslîm etmek üzere müvekkilûn-ı mezbûruna izâfetle vükelâ-i merkūmuna tenbîh olunmak matlûbumdur dedikde << ‘t-tasdîk >> gıbbe’s-suâl ve’l-istintâk vükelâ-i merkūmun cevâblarında müdde‘î-i mesfûrun deyn-i evvel-i mezkûrunu tasdîk mâ‘adâ müdde‘âsıyla âlât-ı mezkûrenin nısfını mukaddemâ fekk ve nısf-ı âharının tekrar rehniyeti da‘vâsını her biri bi’l-vekâle inkâr edecek müdde‘î-i mesfûrun ber-vech-i muharrer müdde‘âlarına beyyine taleb olundukda udûl-i ahrâr-ı ricâl-i Müslimînden Ahmed Efendi b. el-Hâc Ali ve mezbûr Pazarbaşı Süleyman Ağa b. Ömer nâm kimesneler li-ecli’ş-şehâde meclis-i şer‘a hâzırân olup isre’l-istişhâd fi’l-hakīka işbu müdde‘î-i mesfûr Bakkāl Peliharon zimmî işbu hüccet-i şer‘iyede tahrîr olunduğu üzere bin iki yüz yirmi yedi senesi şehr-i Recebi’l-ferd’inin dokuzuncu günü müteveffâ-yı evvel-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Resîm Efendi b. Mehmed b. Abdullah’ın hayatında mâlından ve yedinden iktirâz ve kabz eylediği bin beş yüz [guruş] ve semenleri târih-i mezkûrdan iki sene müeccelen mâlından ve yedinden iştirâ ve kabz eylediği bir sof ferâce ve bir rızâyî şal semenlerinden dahi üç yüz altmış guruş ki cem‘an bin sekiz yüz altmış guruş zimmetinde olan deyni mukābelesinde mahmiye-i İstanbul’da Küçükkaraman’da helvacı ittisâlinde vâki‘ el-Hâc Ahmed dükkânı demekle arîf ma‘lûmü’l-hudûd bir bâb bakkāl dükkânı derûnunda mevcûde beyne’l-esnâf gedik ta‘bîr olunur yedinde mâlı olan bir kantar ve bir terâzî ma‘a derâhim ve bir çekmece ve sâir âlât-ı lâzıme-i ma‘lûmesini rehin vaz‘ ve müteveffâ-yı evvel-i mezbûra teslîm ol dahi ba‘de’l-irtihân ve’l-kabz yine mesfûr Peliharon zimmîye [32b] i‘âre ve teslîm ol dahi kabz ettikden sonra hâmiş-i hüccetde tahrîr olunduğu üzere bin iki yüz yirmi dokuz senesi Cemâziyelâhire’sinin üçüncü günü müdde‘î-i mesfûr Bakkāl Peliharon zimmî zimmetinde deyni olan meblağ-ı mecmû‘-ı mezkûr bin sekiz yüz altmış guruşu müteveffâ-yı evvel-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Resîm Efendi’ye hayatında edâ ve teslîm ve âlât-ı lâzıme-i mezkûreyi ba‘de’r-red rehniyetden fekk ve tahlîs ile her biri ba‘de’t-tekābuz müdde‘î-i mesfûr Bakkāl Peliharon zimmî mâlik olduğu âlât-ı mezkûrenin yüz yirmi sehm i‘tibâriyle altmış sehmini tekrar evvelâ yine müteveffâ-yı evvel-i mezbûra hayatında irhân ve teslîm ol dahi ba‘de’l-irtihân ve’l-kabz mâlından mesfûr Peliharon zimmîye ikrâz ve teslîm ol dahi iktirâz ve kabz eylediği bin guruş ve semeni târih-i sânî-i mezkûrdan iki sene müeccelen yine mâlından ve yedinden iştirâ ve kabz eylediği bir çârşâb semeninden dahi iki yüz kırk guruş ki cem‘an bin iki yüz kırk guruş mesfûr Peliharon zimmînin zimmetinde müteveffâ-yı evvel-i mezbûra edâsı vâcib deyni iken iki yüz kırk guruşunu dahi müteveffâ-yı evvel-i mezbûra hayatında huzûrumuzda edâ ve teslîm ol dahi kabz edip ol-vechile meblağ-ı mezbûrdan bâkī ancak bin guruş müdde‘î-i mesfûr Peliharon zimmînin müteveffâ-yı evvel-i mezbûra zimmetinde deyni ve mukābelesinde âlât-ı lâzıme-i mezkûrenin i‘tibâr-ı merkūm üzere ancak altmış sehmi rehniyettir biz bu husûslara bu vech üzere şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri âlât-ı lâzıme-i mezkûreyi mahâllinde dahi ba‘de’t-ta‘yîn edâ-i şehâdet-i şer‘iye ettikde gıbbe ri‘âyet-i şerâiti’l-kabûl şehâdetleri makbûle olmağın âlât-ı muharrere-i mezkûre içün müdde‘î-i mesfûr Peliharon zimmîye vech-i şer‘î üzere yemîn verilmeğin mûcebiyle ba‘de’l-hükm ve’t-tenbîh vükelâ-i mezbûrun es-Seyyid Ali Ağa ve Hasan Ağa ve el-Hâc Mehmed Şakir Ağa yine meclis-i şer‘-i enverde mesfûr Bakkāl Peliharon zimmî muvâcehesinde her biri bi’l-vekâle ikrâr-ı tam ve takrîr-i kelâm edip müteveffâ-yı evvel-i mezbûr el-Hâc Hüseyin Resîm Efendi’nin mesfûr Bakkāl Peliharon zimmî zimmetinde cihet-i karzdan alacak hakkı olup kable’l-ahz fevt oldukda veresesine mevrûs olan meblağ-ı bâkī-i merkūm bin guruşu mesfûr Bakkāl Peliharon zimmî bize edâ ve teslîm biz dahi sagīrân-ı merkūmân ile müvekkilûn-ı mûmâ-ileyhim içün yedinden bi’l-vekâle ahz ü kabz ve müteveffâ-yı evvel-i mezbûrun defter-i kassâmına idhâl ve âlât-ı mezkûreyi bi’l-vekâle rehniyetden ba‘de’l-fekk mesfûra redd ü teslîm eylediğimizde ol dahi ahz ü kabz edip ba‘de’l-yevm meblağ-ı mezbûrdan mesfûr Peliharon zimmî zimmetinde bir akçe ve bir habbe kalmayup âlât-ı mezkûrede dahi sagīrân-ı mezbûrânın ve müvekkilûn-ı mûmâ-ileyhimin kat‘a alâka ve medhalleri kalmadı dediklerinde gıbbe [’t-tasdîki’ş-şer‘î mâ-vaka‘a bi’t-taleb ketb olundu.] Fî 6 Ra sene [1]238. Şühûdü’l-hâl: Abdülhamid Ağa, el-Hâc Hüseyin Ağa, es-Seyyid Mehmed, Mehmed Emin Ağa, Abdüsselam.