İstanbul Mahkemesi 148 Numaralı Sicil (H. 1241-1242 / M. 1826-1827) cilt: 90, sayfa: 99 Hüküm no: 52 Orijinal metin no: [10b-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İrade gereğince sahipleri Arnavut olan Saraçhanebaşı’ndaki fırına devlet tarafından el konulup mezada verildiği Cânib-i mîrîden Saraçhâne başında habbâz fırını mübâya‘ası ve ismine tashîh Ma‘rûz Zahîre nâzırı izzetlü Mehmed Ârif Efendi bendelerinin Âsitâne-i sa‘âdet ve bilâd-ı selâsede vâki‘ Arnabud habbâz fırınlarının Müslim hamîrkâr ve tablakâr ve hademe-i sâiresinin mukaddemce bâ-irâde-i seniyye yerlerine re‘âyâ tedârik ve kendileri mahallerine i‘zâm ve bu def‘a dahi lâzımü’l-huzûr-ı nâzır-ı mûmâ-ileyh nezdine celb ve navul kalemi kuyûduna mürâca‘at ve tatbîk ve kā‘ide-i mer‘iyye-i mîrîyye ve ticârete tevfîk olunarak zikrolunan fırınların derûnlarında mevcûde zehâir ve bargir ve hatab bahâları ve tablakâr ve sâiri zimmetlerinde olan matlûbâtlarının anbâr-ı âmire mevcûdundan aldıkları zahîre bahâsından zahîre hazînesine ve tüccârdan aldıkları zahîre bahâsından tüccâra ve hatab ve saman ve sâir zimemâtlarının yegān yegān hesâbları rü’yet ve yerlerine şimdilik ikāmet sûretiyle re‘âyâdan habbâz ustaları ik‘âd ve ikāmet ettirilmiş ve sâye-i veliyyü’n-ni‘amîde nân-ı azîz husûsunda ibâdullâha zarûret çekdirilmemesi husûsunun vesâili istihsâl olunmuş ise de müddet-i medîde emâneten idâresinde telefâtı mûcib ve bi’l-âhare zahîre hazînesine ve tüccâra zarar ve hasârı müstevcib olmağla zikrolunan fırınlar kadîmi vechile şehrî Müslim ve re‘âyâdan tâliblerine füruht olunarak semen-i misilleri düyûn-ı mîrîyyelerine mahsûben zahîre hazînesine teslîm ve ba‘dehû iktizâsı vechile tüccâr ve sâir kimesnelerin matlûbâtı istifâ kılınmak şartıyla zikrolunan fırınlar başka başka mezâda verilerek her biri ne mikdâra resîde olur ise taraf-ı mûmâ-ileyhden diğer tekārîr ve defâtir ile hâk-i pây-i devletlerine ifâde kılınarak ve kādı-i Dârü’l-hilâfe tarafından dahi taharrî olunarak her kim ziyâde verir ise ona i‘tâ olunmak ve şimdilik mezâda verilmek istid‘âsı meâlinde nâzır-ı mûmâ-ileyhin takdîm eylediği memhûr takrîri bâlâsına bu dâ‘îlerine hitâben zahîre nâzırı efendinin işbu takrîri mûcibince zikrolunan fırınlar efendi-i mûmâ-ileyh ma‘rifetleriyle başka başka mezâda verilerek tâlibleri miyânında arttırılıp ne mikdâra karâr eder ise ve her kim ziyâde verir ise ona verilmek üzere iktizâ eden bahâsı ma‘rifet-i şer‘ ve efendi-i mûmâ-ileyh ma‘rifetiyle tahsîl olunmak üzre zahîre hazînesine teslîmi sûretinin istihsâline mübâderet eyleyesin deyü unvânı sahh-ı âlî ile müveşşah sâdır olan fermân-ı âlîlerine imtisâlen nâzır-ı mûmâ-ileyh meclis-i şer‘-i münîrde Bayram b. Hasan nâm kimesne muvâcehesinde takrîr-i kelâm edip İstanbul’da Saraçhânebaşında vâki‘ Başmuhâsebe’de mukayyed şurût-ı nizâma dâhil beş horoslu bir kıt‘a habbâz fırını derûnunda mevcûde beyne’l-esnâf gedik ta‘bîr olunan yirmi dört re’s bargir ve sâir âlât-ı ma‘lûmenin bi’l-iştirâki’s-seviy mâlikleri Arnavud Eyüp ve Nuri ibney Mehmed bundan akdem ber-vech-i muharrer bâ-irâde-i seniyye vilâyetlerine i‘zâm ve der-dest olan defter mantûkunca yedi bin altı yüz bir guruş tüccâra ve iki bin yedi yüz on altı guruş mîrîye deynleri olup sâdır olan fermân-ı âlî mûcibince bey‘i lâzım gelmeğin zikrolunan âlât-ı gedik lede’l-müzâyede merkūm Bayram’ın üzerinde on altı bin guruşda karâr ve ziyâdeye tâlib-i âharı olmayıp ve meblağ-ı merkūm gedik-i mezkûrun el-yevm semen-i misli idüğü ihbâr olunmağla hâlâ ben zikrolunan gedik âlâtını meblağ-ı mezkûr on altı bin guruşa merkūma bey‘ ve teslîm ve semen-i mezkûrun dört bin guruşunu ber-vech-i peşîn ve mâ‘adâsı olan on iki bin guruşu dahi senevî biner guruş vererek mukāssatan emsâli misillü zahîre hazînesine edâ etmek üzre ihâle eylediğimde ol dahi ber-vech-i muharrer iştirâ ve tesellüm ve minvâl-i meşrûh üzre semen-i mezkûru hâlen ve mukāssatan kabzına me’mûra teslîme ta‘ahhüd etmekle fîmâ-ba‘d zikrolunan gedik âlâtı merkūm Bayram’ın olmuşdur deyü ba‘de’t-takrîr ve’t-tasdîk gedik-i mezkûrun kayd-ı atîki kaleminden ref‘ ve terkīn ve merkūm Bayram’ın [11a] ismine tashîhan kayd ile yedine sûret i‘tâsını merkūm Bayram istid‘â ve istid‘âsı şurût-ı nizâma muvâfık olduğunu hazır bi’l-meclis kethudâ ve nizâm ustaları ihbâr ve inhâ eyledikleri İstanbul Mahkemesi’nden huzûr. Fî 14 S sene [1]242