İstanbul Mahkemesi 148 Numaralı Sicil (H. 1241-1242 / M. 1826-1827) cilt: 90, sayfa: 192 Hüküm no: 128 Orijinal metin no: [28b-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Nizamlarının bazı muhtekirler tarafından ihlal edildiğini söyleyen Havyarcı esnafının ferman-ı alî ricaları Havyarcı esnâfının emr-i âlî tecdîdi niyâzları Sâdır olan fermân-ı âlîlerine imtisâlen esbak Galata kādısı Şerif Paşazâde fazîletlü es-Seyyid Ahmed Said Beyefendi dâ‘îlerinin merbût olan bir kıt‘a ve hâlâ Galata kādısı Âşir Efendi-zâde fazîletlü Mehmed Tâceddin Efendi dâ‘îlerinin dahi işbu bir kıt‘a i‘lâmlarına ve hâmişlerinde mastûr derkenâra nazar olundukda havyarcı ve balık dolayıcı esnâfı cem‘an yirmi dokuz bâb dükkân ashâbı olup on biri İstanbul’da ve on sekizi Galata’da olmağla taşradan gelen kara havyar ve tuzlu balık ve morina balığı pastırması ve sardalye ve mersin balığı ve sâir bu makūle emti‘a ve balıkhâneye gelen taze balık nev‘inden uskumru ve palamud ve lâkerde ve terikoz ve kolyoz ve hamsi ve istavrit ve sâir envâ‘ balıklardan ibâdullâh ve balıkçı tâifesi diledikleri mikdâr aldıkdan sonra mâ‘adâsını tuzlamak için dolayıcıtâifesi mesfûrûn alıp İstanbullu ve Galatalı beynlerinde nısfiyet üzre tevzî‘ ve taksîm olunmak ve esnâf-ı mezkûre üzerine vâride olan tekâlîf-i mu‘tâdeleri dahi kezâlik nısfiyetle te’diye kılınmak ve esnâflarından olmayanı balık tuzlamayıp tevzî‘lerine dahi dâhil olmamak şurût-ı nizâm-ı kadîmlerinden olmağla ol vechile amel ve hareket ve hilâfından hazer ve mübâ‘adet olunmak bâbında iki yüz yirmi dokuz senesi bâlâsı mübârek hatt-ı hümâyûn-ı mehâbet-meşhûn-ı hazret-i zıllullâhî ile mu‘anven bir kıt‘a ve otuz beş senesi te’kîdi hâvî bir kıt‘a emr-i celîlü’ş-şân sâdır olmuş iken mahrûse-i mezbûrede Ermeni tâifesinden otuz bir aded ve Rum tâifesinden dahi yirmi yedi aded mağazada mütemekkin zimmîler ihtilâl-i nizâmlarını mûcib harekete cesâret eylediklerinden mesfûrûn ile kādı-i mûmâ-ileyhimâ huzûrlarında lede’l-mürâfa‘a mesfûrûn mazmûn-ı emr-i âlî ve şurût-ı nizâm-ı kadîmlerini i‘tirâf ve esnâf-ı mezkûrenin emti‘alarına müdâhale ve ihtikâr etmemeğe taraf-ı şer‘den tenbîh olundukda onlar dahi ber-mûcib-i tenbîh esnâf-ı mezkûrenin emti‘alarını füruht etmemeğe müte‘ahhid ve hilâf-ı ta‘ahhüd hareketleri zuhûrunda tedîblerine râzı olmalarıyla fîmâ-ba‘d esnâfdan olmayan mağazacı tâifesi esnâf-ı mezkûrenin hilâf-ı emr-i âlî-şân ve mugāyir-i nizâm-ı kadîm müdâhale ve ihtikâr etmemeleri bâbında mukaddemâ sudûr eden evâmir-i şerîfenin te’kîdini hâvî bir kıt‘a tuğrâ-yı emr-i âlî-şân inâyet ve ihsân buyurulmak niyâzında oldukları kādı-i mûmâ-ileyhimânın i‘lâmlarından müstebân ve târih-i mezkûrda [29a] vech-i meşrûh üzre Dîvân-ı hümâyûn tarafından evâmir-i aliyye sâdır olduğu derkenârdan müstefâd ve nümâyân oldukdan sonra işbu i‘lâm hâmişine Dîvân-ı hümâyûn kaleminden yazılan muktezâ derkenârında bast olunduğu üzre merbût olan i‘lâm dahi husûs-ı mezbûr zımnında kādı-i esbak mûmâ-ileyh tarafından verilmiş ve nizâmlarına dâir evâmir-i aliyye kaydları ve derkenâr ile otuz dokuz târihinde İstanbul kādısı esbak semâhatlü efendi hazretlerine havâle buyurulmuş iken efendi-i müşârün-ileyh hazretleri taraflarından iktizâsı i‘lâm olunmayıp kalması ne hikmete mebnîdir esnâf-ı merkūme nezd-i dâ‘iyâneme celb ile suâl olundukda mağazacı tâifesi mesfûrûn mukaddemâ hîn-i mürâfa‘ada olunan tenbîh-i şer‘î mûcibince amel ve hareket etmeleriyle muahharan i‘lâm oluncaya kadar hilâf-ı emr-i âlî ve mugāyir-i tenbîh-i şer‘î kimesneden hareket zuhûr etmediğine mebnî i‘lâm için efendi-i müşârün-ileyh hazretleri tarafından götürmeyip yedlerinde kalmış ve bugünlerde yine hilâf-ı emr-i âlî ve menâfî-i nizâm-ı kadîm harekete başladıklarından beher hâl emr-i âlî niyâzına mecbûr ve muhtâc olmuş olduklarını takrîr ve beyân etmeleriyle bu sûretde esnâf-ı merkūmenin nizâmları derkenârda serd olunduğu vechile bin iki yüz seksen altı târihinden beri mer‘î ve ma‘mûlün-bih ve Tersâne-i âmireye vergileri olup kadîmden taht-ı nizâma dâhil olduklarına bi’d-defa‘ât Arz Odası’nda ve Rumeli kazaskeri ve İstanbul ve Galata kādıları huzûrlarında mürâfa‘aları sebkat ettikçe nizâm-ı mezkûr üzre amel ve harekete tenbîh ve i‘lâm olunarak cârî ve düstûrü’l-amel ve bâlâ-yı emr-i âlî-i mübârek hatt-ı şerîf-i mehâbet-redîf-i cenâb-ı hilâfet-penâhî ile tevşîh ve tezyîn buyurulmuş olduğuna nazaran kādı-i mûmâ-ileyhin i‘lâmı mûcibince niyâzlarına müsâ‘ade buyurulmak re’y-i rezîn-i isâbet-rezîn-i âsafânelerine menût idüğü İstanbul Mahkemesi’nden huzûr. Fî 7 R sene 1242