İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 129 Hüküm no: 5 Orijinal metin no: [15b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Devlet görevlilerinin ve kadınların giyim kuşamına yönelik düzenleme Bâ-sah. İstanbul kādısı fazîletlü efendi; Cemî‘-i zamânda isrâf ve tebzîrden ittikā ve mücânebet ehl-i islâma farîza-i zimmet iken bir müddetden beri bu emr-i vâcibü’l-ihtimâma bakılmayarak ricâl ve nisvân sefâhati i‘tiyâd etmiş ve ba‘zı kendiyi bilmez süfehâ-yı zamân dahi haddini tecâvüz ederek elbise vesâirede envâ‘-ı şey îcâd ile refte refte her bir sınıf usûl ve nizâmından çıkarak kendilerinde asl-ı havâyic-i zarûriyelerini rü’yete kudret kalmamak derecesine varmış olduğundan bu keyfiyet evvelâ emr-i ma‘rûfun mugāyiri hareket sâniyen Devlet-i aliyyenin mülkü içinde tahaddüs edip şer‘an ve aklen def‘i esbâb-ı mukteziyyesini ikmâlde bi’l-cümle mümin ve muvahhid olanların ittifâk-ı kulûb ile çalışmaları farz olmuş olan fesâd cihetiyle bi’l-ittihâd cümlemizin ihtiyâr eylediğimiz bedeviyyet usûlüne münâfî bir sûret olup işbu sefâhetden herkesi men‘ ve tahzîr ile ba‘d ez-în kâffe-i nâs kendi hadd ü mikdârını tecâvüz etmemesi usûl-i müstahsenesinin istihsâli lâzım gelerek fîmâ ba‘d erkân-ı saltanat ve erbâb-ı dîvân olan vüzerâ-i izâm ve ulemâ-yı kirâm ve ricâl-i devlet ve umûmen hademe-i saltanat fakat iktizâ eden resimleri muvahhidî tâ‘bir olunan üstlük ve bol yenli samur kürkden mâ‘adâ gerek bunlar ve gerek mecmû‘-ı nâs uzun ve kısa cübbe ve biniş ve yakalı ve yakasız samur ve paça ve samur nâfesi ve kezâlik fakat vüzerâ-i izâm ve ulemâya mahsûs bol yenli kākum kürkden mâ‘adâ hiçbir ahad ya‘ni vüzerâ-i izâm ve ulemâ ve mecmû‘-ı ricâl ve hademe ve âhâd-ı nâsdan hiç birisi kākum nev‘inden kürkler giymemek ve kezâlik gerek vüzerâ ve gerek ulemâ [ve] ricâl ve hademe-i devlet vesâireden her kim olur ise olsun bir vakitde içi ve dışı alma kürk iktisâ eylememek ve bol yenli erkân kürk giyenlerden başka etbâ‘ ve esnâf vesâir âhâd-ı nâsdan olanlardan hiç ferd başlarında ve bellerinde Hind şalı kullanmamak ve bol yenli erkân kürk giyenlerden dahi zî-rütbe olanlar “biz ashâb-ı merâtibdeniz” deyü âdi çar ve rızâyî ve donluk şaldan mâ‘adâ fermâyiş tâ‘bir olunur ağır zî-kıymet şallar kuşanmamak ve ricâl ve kibâr ve gayrıdan kimse kimseye hediye nâmıyla kirâm-bahâ olarak şal ve emsâli müzeyyen eşyâ vermemesi dahi lâzımeden olduğundan ba‘de ez-în bunlardan bir kimse kimseye hediye diyerek ağır-bahâ ile şal ve emsâli müzeyyen şeyler vermemek verirler ise beher hâl mesûl ve mu‘âteb olmak ve etbâ‘ ve esnâf vesâir âhâd-ı nâs dahi Hind şalından men‘ olunduk deyü dürlü dürlü müzeyyen kuşaklar ve düvel-i ecnebiyyeden gelen şal taklîdi kumaşlar kullanmayıp her biri kudretine göre fakat Bağdâd ve Selanik ve Kisrevan pûşîleri ve Trablus kuşağı ve Magrib şalı isti‘mâl eylemek ve telli ve kılabdanlı entâri ve haftan ve sandallı biniş ve cübbeyi dahi makām-ı mu‘allâ-yı sadâret-uzmâdan tâ âhâd-ı nâsa varınca büyük ve küçük hiçbir kimse giymemek ve âdeten giydikleri cübbe ve biniş vesâir elbiseler dahi isrâf-ı sırf olarak bol ve fâhiş biçimler olmamak ve nisâ tâifesi dahi ba‘d ez-în mahz telef nev‘inden olan telli ve pullu ve tırtıllı libâsdan ve taraf-ı Devlet-i aliyyeden Derziler Kethüdâsı ma‘rifetiyle derzi esnâfına verilen örnekden başka dürlü dürlü bol ve fâhiş biçimli ferâceler iktisâ etmemek ve her bir sınıf bir müddetden beri i‘tiyâd eyledikleri çubuk takımlarında olan [16a] mineleri çıkarıp ba‘d ez-în hiç ferd minalı çubuk takımı kullanmamak üzere uhde-i nizâma idhâli ittifâk-ı ârâ ile karâr-gîr olarak işbu yasağın cümleye i‘lân ve ifhâmıyla düstûrü’l-amel tutulması husûsuna irâde-i seniyye-i mülûkâne ta‘alluk etmiş ve keyfiyet iktizâ edenlere başka başka buyruldular ile tenbîh olunmuş olmağla siz dahi işbu yasağ-ı kat‘îyi lâzım gelenlere beyân ve cümleye işâ‘at ve i‘lân ile bundan sonra her kim hilâfına cesâret eder ise sâire ibret olunacağını gereği gibi tefhîme dikkat ve o makūle telli ve pullu ve tırtıllı elbise giymemelerini ve Devlet-i aliyye tarafından verilen örnekden fâhiş biçimli ferâceler yapmamalarını derzi esnâfına beyân ve tenbîh eylemesini Derziler Kethüdâsı’na ve nisvân elbisesine diyerek ağır harclar yapılmamasını Kazzâz Kethüdâsı’na ve fîmâ ba‘d İstanbul ve Üsküdar destgâhlarında telli ve kılabdanlı kumaş dokunmamasını iktizâ edenlere gāyet müekked olarak tenbîhe mübâderet eyleyesin deyü. Fî 20 Z sene [1]237.