İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 140 Hüküm no: 18 Orijinal metin no: [18a-5] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır.
Yerli ve yabancı paraları râyic fiyatından fazlaya alıp verenlerin cezalandırılması
İstanbul kādısı fazîletlü efendi.
Bâ-sahh-ı âlî.
Tekrâr avârız yasağı.
Sikke-i hasene-i hazret-i pâdişâhî ve düvel sikkeleriyle meskûk-ı envâ‘-ı nukūd ve altın fiyat-ı mukarrereleri üzere ahz u i‘tâ olunup ziyâdeye tecâvüz ve eylemesi bey‘ ü şirânın fesâdını müstelzim olduğundan eydi-i n[â]sda mütedâvil olan ecnâs-ı altından İstanbul altını fî-i sâbıkı üzere sekiz ve fındık altını on bir ve Mısır altını yedi ve Cezâyir ve Tunus ve Trablus altınları on ikişer guruşa ve Rûmî altın yirmi beş ve nısfı on iki buçuk ve rub‘u altı <> guruş on paraya ve Adlî’ye on iki ve nısfı altı guruşa ve Fındık rub‘iyyesi üç guruşa [18b] ve İstanbul rub‘iyyesi yüz paraya ve Yaldız altını on beş guruş on paraya ve Macar altını on beş guruşa ve Kıramise altını on dört guruş otuz paraya ve beyaz akçeden Cihâdiye beş guruş ve atîk ve cedîd yüzlükler yüzer ve ikilikler seksener paraya ve dâne guruş kırk ve rub‘ on paraya cârî olmak ve avârız cinsinden mâ‘adâ Riyâl üç nev‘i altı buçuk guruş ve avârız altı guruşa alınıp verilmek ve süfûriye tâ‘bir olunur nev‘i kesîr ve İspanya altını fîmâ ba‘d ahz u i‘tâ olunmayıp o makūle altın her kimin yedinde bulunur ise vasatından şakkedip Darbhâne-i âmireden ta‘yîn olunan mübâya‘acılara teslîm ve nukūd-ı tamme ile tebdîl eylemek üzere <> herkese i‘lân ve tefhîm olunması bi’d-defa‘ât iktizâ edenlere bâ-fermân-ı âlî tenbîh ve tekîd kılınmış olduğundan herkes işbu râyic-i nukūd maddesinde karâr-gîr olan fiyatdan hâric tecâvüz etmeyip mu‘âmelât-ı nâsın ihtilâlini mûcib hâlâtdan tevakkī [o]lunması levâzımeden iken yine erbâb-ı ihtikâr mücerred tama‘-ı hâmlarından nâşî hafîce bir takrîb ziyâdeye alıp vermeğe ictisâr etmekde oldukları zâhir el-hâletü hâzihî Darbhâne-i âmireden kat‘ olunan rub‘iyye ve <> ikilikden mâhiye katî vâfir rub‘iyye ve ikilik verilmekde iken yine İstanbul’da rub‘iyye ve ikilik bulunmayıp bu keyfiyet mücerred erbâb-ı ihtikârın ellerine geçen rub‘iyye ve ikilik vesâir ecnâs-ı nukūdu fiyatından ziyâdeye verilmek için hufyeten taşralara götürüp fiyat-ı nukūdu artırmak mel‘anetine ictisârından ( ) edeceği bir herreden herdir? envâ‘-ı nukūdun bir karârda cârî olması be-gāyet dikkat ve ihtimâm olacağı mevâddan ve bundan sonra gerek taşralarda ve gerek İstanbul’da hafî ve celî taharrî olunup her kim fiyatdan ziyâdeye akçe alır verir yâhud bir san‘at ile taşra götürmeğe cesâret eder ise ele çektiği [geçtiği] gibi her kim olursa olsun vaz‘-ı kürek ve siyâset ile sâire ibret olacağı bedîhiyâtdan olarak keyfiyet iktizâ edenlere bu def‘a dahi bâ-fermân-ı âlî tenbîh kılınmış olmağla siz dahi Yorganî ve Mısırçarşısı ve kapan-ı esnâf kethüdâlarıyla sâir iktizâ edenleri ve eimme-i mahallâtı celb ederek altın ve gerek beyaz akçeyi mukaddem karâr-gîr olan fiyat-ı meşrûhadan ziyâdeye alıp vermemelerini ve taşralara bir takrîb altın ve akçe kaçırmamalarını ve her kim hilâfına cesâret eder ise günahları boynuna ele çektiği [geçtiği] gibi vaz‘-ı kürek ve siyâset ile emsâline ibret kılıncağını cümleye tenbîh ve ifhâma ve herkes işbu kat‘î irâdenin keyfiyetini gereği gibi anlayıp sonra özr ve illeti karîb-i i‘tibâr olmayacağını bilmek için işbu fermân-ı âlînin birer sûretini ihrâc ile mahalleleri ahâlîsine kırâet ve sûret-i irâdeyi lâyıkıyla tefhîm eylemek üzere eimme-i mahallâta i‘tâya mübâderet eyleyesin deyü buyruldu.
Fî 14 Ş sene 1238
|