İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 181 Hüküm no: 62 Orijinal metin no: [27b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Kocaeli, Hudâvendigâr ve Eskişehir sancaklarında üretilen ipeğin öncelikle İstanbul’a gönderilmesi Ber-minvâl-i muharrer Dîvân-ı Hümâyûn kalemi’nden emr-i âlî sudûr etmekle İstanbul Bâb Mahkemesi sicilline ilmühaber olmak üzere işbu sûret verildi. Kocaeli ve Hudâvendigâr ve Eskişehir sancaklarında vâki‘ harîr husûle gelen kazâlar ile Bursa ve Kirmasti ve İnegöl ve Yenişehir-i Bursa ve Bilecik ve Söğüt ve Pazarköy ve Lefke ve İznik ve Bandırma kazâlarının kuzât ve nüvvâbına ve zikrolunan sancakların mütesellimleri zîde mecduhüma ve voyvodagân ve a‘yân vesâir zâbitân ve gümrükcüler ve vücûh-ı ahâlî ve bi’l-cümle iş erlerine Âsitâne-i aliyyemde mutavattın ibâdullâhın havâyic-i zarûriyelerinden olan İstanbul şalisi ve gezi ve dimi ve sandal ve kuşak ve pûşî ve emti‘a-i sâire i‘mâli’çün muktezî olan meşdûd tâ‘bir olunur ince harîr ile kazzâz tâifesine mahsûs olan harîrin bir dirhemi Haleb ve Şam tüccârlarına ve müste’min tâifesinin gerek bi’n-nefs kendilerine ve gerek taraflarından gönderdikleri adamlarına iştirâ ettirilmeyip mukaddemâ karâr-gîr olduğu üzere cümlesi Bursa’ya nakl ve mahsûs olan harîr hânında fürûht ile Dersa‘âdetim’e mikdâr-ı kifâye harîr gönderilmedikce âhara verilmemesi ve Bursa’da çukacıyân ve murâbahacıyân tâifesinin taşrada cem‘ ve tahsîl eyledikleri harîrler ile kazzâz tâifesine mahsûs olan harîrin dahi cümlesi Dersa‘âdetim’e naklolunup erbâb-ı ihtikâr ve Şam ve Haleb tüccârı ve müste’min tâifesi ve madrabâz gürûhuna harîr iştirâ ve âhar mahalle bey‘ u iştirâ olunmaması ve İstanbul harcı olmayan dahi mahallinde mîzan-ı harîr emîni ma‘rifetiyle bâyi‘ ve müşteri beyninde bi’t-terâzî bey‘ ettirilmesi husûsuna râbıta verilerek müste’min tâifesinin me’lûf oldukları vechile zikrolunan mahaller ahâlîsine ve harîr ashâbına ber-vech-i peşin ileri akçe i‘tâsıyla harîr iştirâsından men‘ini hâvî düvel elçilerine ve maslahatgüzârlarına resmî takrîrler verilmiş ve ol bâbda elviye-i selâse-i mezkûre tarafına tenbîhi mutazammın iki yüz on sekiz senesinde ve ondan sonra birkaç def‘a evâmir-i aliyye tasdîr ve tesyîr olunmuş ve iki yüz otuz bir senesi evâsıt-ı Cümâde’l-âhire’sinde dahi hatt-ı hümâyûn-ı şevket-makrûn-ı şâhâne ve mûcebince mahsûs fermân-ı celîlü’l-unvân-ı pâdişâhânem sudûruyla tekîd kılınmış olup nizâm-ı merkūmun ale’d-devâm tenfîz ve icrâsına hükkâm vesâir me’mûrlar tarafından takayyüd ve ihtimâm lâzımeden iken bir müddetden beri gûş tutularak ve belki tama‘ ve irtikâba meyl ve teb‘îd ile irâet-i ruhsat kılınarak müste’min tâifesine ve Dersa‘âdetim’den gayrı mahallere külliyetli harîr i‘tâsıyla el-hâletü hâzihî Dersa‘âdetimde harîr kıllet ve bu bâbda ibâdullâha muzâyaka ve zarûret târî olmuş idiği tahkīk olunup bu keyfiyet inhilâl-i şîrâze-i nizâmı müeddî ve bi’l-vücûh rızâ-i sa‘d-iktizâ-yı cihândârâneme mugāyir-i nizâm bir sûret olmağla siz ki kuzât ve nüvvâb <> ve mütesellimler vesâir mûmâ-ileyhimsiz vusûl-i emr-i şerîfîmde keyfiyeti zîr-i hükûmetinizde lâzım gelenlere ifâde ve tekîd ederek mahsûl-i cedîde değin el-yevm mevcûd olan harîrin bir dirhemi müste’min tâifesine vesâir tüccâr ve erbâb-ı ihtikâra verilmeyip cümlesinin mukaddem kat‘ olunan fiyat mûcebince Dersa‘âdetim’e irsâl olunmasını ve mahsûl-i cedîdden dahi Bursa ve Dersa‘âdetim’e vesâir Memâlik-i mahrûseme müstevfâ olmadıkca müste’min tâifesine sırren ve alenen harîr bey‘ ve i‘tâ olunmayıp nizâmı muktezâsı üzere Âsitâne-i sa‘âdetime külliyetli harîr gönderilmesi emr-i ehemmine ve fiyat-ı mukadderesinin bir vechile tezâyüd bulmamasına kemâliyle ikdâm ve sarf-ı makderet ve bu husûsa dâimen ve müstemirren ihtimâm-birle mugāyir-i vaz‘ ve hareket vukū‘una irâet-i ruhsatdan be-gāyet tevakkī ve mübâ‘adet eylemeniz fermânım olmağın tekîden ve ihtimâmen [ve] mahsûsan işbu emr-i celîlü’l-kadrim ısdâr ile tisyâr olunmuşdur. İmdi mahsûl-i cedîdde kadar mevcûd olan harîrin cümlesi Dersa‘âdetim’e gönderilerek ve mahsûl-i cedîdden dahi İstanbul ve Bursa vesâir Memâlik-i şâhâneme lüzûmu var iken müste’min tâifesine harîr verilmeyerek ber-mûceb-i nizâm Dersa‘âdetim’e külliyetli harîr irsâli husûsuna ziyâde ihtimâm ve dikkat eylemeniz matlûb-ı şehriyârânem idiği ve bundan böyle dahi hilâf-ı rızâ ve mugāyir-i nizâm i‘mâz ve tesâmüh misilli hareket olunur ise mütecâsir olanlar bi’t-tahkīk haklarından geli[ne]ceğinden başka harîr ashâbından o makūle mürtekiblerin dahi icrâ-yı tedîblerinde dakīka fevt olunmayacağı ma‘lûmunuz oldukda ona göre amel ve hareketle şu mevcûd olan harîrin hemen Dersa‘âdetim’e gönderilmesine ve mahsûl-i cedîdden dahi nizâmı üzere İstanbul’a külliyetli harîr irsâline bi’l-ittifâk dâmen-i dermiyân-ı gayret ve nizâm-ı mezkûrun katr ve halelden vikâyesine bezl-i makderet ve hilâfından gāyetü’l-gāye tehâşî ve mücânebet eylemeniz bâbında. Fî-evâsıtı Ş sene 1240.