|
İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 270 Hüküm no: 124 Orijinal metin no: [47a-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır.
İstanbul’da Beşocak debbağ tâifesinin palamut ihtiyacı karşılanmadan başkasına palamut satılmaması
Bâ-sahh-ı âlî.
İstanbul kādısı fazîletlü efendi.
Palamud husûsuna dâir emr-i âlî.
Âsitâne-i devlet-âşiyânda kâin debbâğ esnâfının i‘mâl ettikleri gâvsâle ve meşinin cüz’-i a‘zamı olup Bahr-ı sefîd boğazı civârında kâin Kösederesi ve Tuzla ve Kazdağı vesâir mahallerde husûle gelen palamudu bir müddetden beri ve ba‘zı erbâb-ı ihtikâr mahallerinden dûn bahâ ile iştirâ ve gālî bahâ ile Anadolu ve Rumeli taraflarına ve müste’min tâifesine bey‘ ve fürûhta ictirâ etmekde olduklarından bu keyfiyet Âsitâne-i aliyyeye palamudun kıllet-i vürûduyla bahâsının galâsını mûcib ve ol vechile Cebehâne-i âmire ve Tersâne-i ma‘mûre mühimmâtına sekte îrâsını müstelzim ve müstevcib olduğu debbâğ esnâfı tarafından bi’d-defa‘ât arzuhâller takdîmiyle inhâ olunmakdan nâşî şu husûsun men‘ ve def‘iyle mahallerinde mevcûd olan palamudun tüccârı yediyle Dersa‘âdet’e gönderilmesi zımnında mukaddem ve muahhar defa‘âtle evâmir-i aliyye tasdîr kılınmışiken yine lâyıkıyla palamud vürûd etmediğinden şu uygunsuzluğun önü kesdirilmek için ba‘de’l-yevm husûle gelen palamudun cümlesi tüccârı yediyle Dersa‘âdet’e gelip içinden Beşocak tâ‘bir olunur debbâğ esnâfı işlerine yarayacak palamudu iştirâ eylediklerinden sonra fazla kalır ve esnâfının işlerine gelmeyerek almakdan istinkâf eyledikleri ma‘rifet-i şer‘ ve esnâf ma‘rifetiyle mütebeyyin olur ise ol vakitde bu tarafdan diyâr-ı âhara fürûht olunmasına ruhsat verilmek üzere geçen sene nizâma rabt olunmuş ise de el-hâletü hâzihî zikrolunan mahallerde husûle gelen palamud külliyet üzere olup mahallerinden diyâr-ı âhara nakl ve müste’min tâifesine fürûht olunmayarak Dersa‘âdet’de dahi tekessür ve adem-i revâcı cihetiyle cümlesinin bu tarafa nakliyle ba‘dehû buradan hârice satılması sûretinde bî-hûde bir takım mesârif-i nakliye sebebiyle tüccâra zarâr ve ziyânı müeddî olacağına mebnî zarûrî el çektiklerinden mevcûd olan palamudlar mahallerinde çürüyüp fenâ-pezîr olarak ol vechile gerek palamud tüccârı ve gerek palamud mahsûlüyle ta‘ayyüş etmekde olan fukarâ gürûhu mübtelâ-yı gadr ve hasâr olmakda oldukları tahkīk olunup umûr-ı mühimme-i Devlet-i aliyyenin ta‘tîlinden ve debbâğ esnâfının dahi palamud husûsunda muzâyakadan vikāyeleri ehemm ü elzem olduğu misilli fukarâ ve zu‘afânın dahi gadr ve zarardan himâyeleri matlûb-ı âlî olduğuna mebnî şu husûsda tarafeyn müntefi‘ ve mütemetti‘ olmak ve zımnında kimesneye gadr ve hasâr olmamak garazıyla ba‘zı erbâb-ı vukūfun ifâde ve ihbârlarıyla bu maddeye taraf-ı Devlet-i aliyyeden mahsûs bir memûr ta‘yîniyle me’mûr-ı mûmâ-ileyh her bir mahalle semt ve münâsib olan İzmir’e varıp onda ikāmet vesâir kazâ ve iskelelerde iktizâsına göre tarafından mücerreb ve mu‘temed adamlar ta‘yîniyle evvel emirde Dersa‘âdet’e lüzûmu olan palamudu gāyet a‘lâsından olmak üzere vakt ü zamânıyla tamamen ve kâmilen sevk ve tisyâr ile Beşocak tâ‘bir olunur debbâğ esnâfına lâzım olan palamud bâligan mâ-belag vürûd ettikden sonra mahallerinde fazla kalan palamud sâir mahaller ahâlîsine ve Rumeli yakasına ve müste’min tâifesine me’mûr-ı mûmâ-ileyh ma‘rifetiyle bey‘ ve fürûht ettirilmek ve Dersa‘âdet’de palamudun mikdâr-ı lüzûmu keyfiyeti me’mûr-ı mûmâ-ileyhin ma‘lûmu olacağına mebnî onun izin ve tezkiresi olmaksızın mahâll-i âhara bir dirhem palamud imrârına ruhsat verilmemek üzere yedine me’mûriyet emr-i şerîf dahi verilmiş olmağla imdi siz dahi zikrolunan Beşocak tâ‘bir olunur debbâğ esnâfının kethüdâsı vesâir ihtiyârlarını huzûrunuza celb ile mûmâ-ileyh dahi hâzır olduğu hâlde bi’l-istintak kendilere beher sene ne mikdâr ve cins palamud lâzım olacağını tahkīk ve tedkīk ederek ve ba‘d ez-în şu palamud husûsunda gerek taraflarından ve gerek tüccâr ve fukarâ câniblerinden bir gûne sızıldı vukū‘a gelmeyecek sûretde nizâm-ı kavîye rabt eyleyerek sûret-i karârını huzûrumuza i‘lâma mübâderet eyleyesin deyü.
Fî 5 min-B sene [1]242.
|