İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 307 Hüküm no: 151 Orijinal metin no: [54a-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Ermenilerin Rum ve Efrenc milletinden kız alıp vermelerinin ve çok evliliğin inançları gereği yasak olması sebebiyle bu durumun engellenmesi emri Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfahham nizâmü’l-âlem müdebbir-i umûrü’l-cumhûr bi’l-fikri’s-sâkıb mütemmim-i mehâmmi’l-enâm bi’r-re’yi’s-sâib mümehhid-i bünyâni’d-devle ve’l-ikbâl ve müşeyyid-i erkânü’s-sa‘âde ve’l-iclâl el-mahfûf bi-sunûfi avâtıfi’l-meliki’l-a‘lâ Kapudan-ı deryâ vezîrim Mehmed Paşa edâmallâhu te‘âlâ iclâlehu ve akzâ kuzâti’l-Müslimîn ve evlâ vülâti’l-muvahhidîn ma‘deni’l-fezâili ve’l-yakīn râfi‘u i‘lâmi’ş-şerî‘ati ve’d-dîn vâris-i ulûmi’l-enbiyâi ve’l-mürselîn el-muhtassûn bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’l-Mu‘în İstanbul ve Üsküdar ve Galata ve Haslar kādıları zîdet fezâiluhûm ve iftihârü’l-emâcid ve’l-ekârim câmi‘i’l-mehâmid ve’l-mekârim el-muhtassân bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’d-Dâim bi’l-fazli hâssam Bostancıbaşısı ( ) ve Galata voyvodası ( ) dâme mecduhümâ tevkī‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olucak ma‘lûm ola ki İstanbul ve tevâbi‘i Ermeniyânı Patriği Karabet nâm râhib Dîvân-ı Hümâyûn’uma memhûr arzuhâl edip patrikliğine dâhil mahallerde millet-i Ermeniyânın bu âna <> değin Efrenc ve Rum milletleriyle ihtilât ve kız vermeleri bâ-emr-i âlî memnû‘ iken şimdi ba‘zılar tama‘-ı hâmlarından nâşî o makūle mugāyir-i âyîn ve emr-i âlîşân harekete cesâret edenler tedîb olunacağını fehm eylediği anda havfından millet-i âhara teba‘iyet ile isti‘âne dâ‘iyesinde oldukları ve Efrenc tâifesine hafî kız verip ve kız almak cihetleri âyîn-i kadîme ve nizâmı mugāyir olduğun bildirip ba‘d ez-în bu makūle tavr-ı kadîmelerin terk ve Rum ve Efrenc etvârına sülûk etmek vukū‘a gelmemesi ve geldiği sûretde ketm ve ihfâ olunmayıp tedîb olunmaları’çün bir kıt‘a emr-i âlişânım sudûrunu istid‘â-yı inâyet eylediği ecilden Hazîne-i âmiremde mahfûz Piskopos mukāta‘ası defterleri’ne mürâca‘at olundukda İstanbul ve tevâbi‘i Ermeniyânı Patriği Bogos nâm râhib mukaddemâ Dîvân-ı Hümâyûn’a arzuhâl edip patrikleri olduğu Ermeniyân tâifesinin Beyoğlu ve Galata ve Boğaziçi’nde olan re‘âyâ mutasarrıf oldukları hânelerinde kendileri temekkün ve ba‘zan tahammülü olan menâzilde müstecirlerine kendi milletlerinden olup milel-i <> âhardan olmamak ve kızlarını dahi âyînleri üzere Ermeni tâifesine verip milel-i âhara vermemek nizâm-ı kadîmlerinden iken bir müddetden beri ba‘zıları hânelerinin bir tarafında kendileri ve sâkin ve taraf-ı âharı Efrenc milletine îcâr eylediklerinde mâ‘adâ âyînlerine mugāyir kızlarını dahi Efrenc tâifesine tezvîc ve Efrenc kızlarını kendileri tezevvüc eylediklerinden bu vechile hareketleri fesâdı müeddî bir keyfiyet olmağla o makūle memnû‘ât nizâm-ı kadîmlerine mugāyir olup husûs-ı mezkûr için mukaddemâ emr-i âlîşân i‘tâ olunmuş olduğun bildirip fîmâ ba‘d Ermeni tâifesinin hâneleri Efrenc milletine îcâr olunmayıp ve kızlarını dahi kendi milletine verip milel-i âhara tezevvüc eylememek ve eğer hilâfı hareket ederi olur ise tedîb olunmak üzere siz ki vezîr-i müşâr ve mevâlî-yi fihâm ve Bostancıbaşı ve voyvoda-i mûmâ-ileyhimsiz size hitâben tekîdi hâvî emr-i âlîşânım sudûru ol vakitde lede’l-istid‘â bu makūle patrikliğe dâhil İstanbul ve Galata ve Üsküdar ve Haslar vesâir kazâ ve nevâhîde sâkin Ermeniyân tâifesinin âyînleri üzere nikâhları Patrik-i mersûm veyâhud tarafından ta‘yîn eylediği vekîllerinden gayrı kimesne karışmamak ve âyîn-i kadîmeleri üzere bir zimmî avrat boşamalı olsa ve avrat üzerine avrat almak ziyâde âyînlerine mugāyir olmağla o makūlelere ruhsat verilmeyip tedîb ve gûşmâl oluna deyü bâlâsı hatt-ı hümâyûn-ı şevket-makrûn-ı şâhânem ile mu‘anven Patrik-i mersûmun yedine verilen berât-ı âlîşân şürûtunda musarrah olduğuna binâen o makūle âyînlerine mugāyir hareket olunmamak ve ba‘zı târik-i âyîn müfsidler mahalle imâmlarını iğfâl ve ıtmâ‘ ile teehhül ve tezevvüc edip er ve avratların zevc ve zevce-i âharları olmadığı ma‘lûmları değil iken kendi takrîrleri üzere nikâh eylediklerinden milletleri derûnunda nice dürlü ihtilâl-i nizâm hâllerini mûcib olduğundan başka Rum ve Ermeni re‘âyâsından cins-i âhar üzere olan Efrenc tâifesine kız vermek âyînlerine mugāyir olduğundan [54b] papasları cevâb verdiklerinden tâife-i mersûme istediği re‘âyâ kızlarını istishâb ve Galata voyvodasına varıp bu kızı tezevvüc edeceğim deyü ifâde ve bir mikdâr akçe i‘tâsıyla voyvodadan aldığı izin tezkiresini ba‘zı kenar mahkemelerde olan nüvvâb ve mahallât imâmlarına gösterip akd ettirdiklerinden ma‘adâ fîmâ ba‘d o makūle re‘âyâ-yı Devlet-i aliyyemden olan kızlarını Efrenc tâifesine tezvîc etmemek ve eğer birisi o makūle hilâf-ı rızâ ve münâfî-yi tenbîhât harekete tasaddî eder ise der-akab ahz ve katle bedel küreğe vaz‘ olunarak tedîb olunmaları bâbında çend rûz mukaddemce Kapudan paşa ve Galata kādısına ve voyvodasına ve Rum Patriği’ne ve patrik-i mersûma hitâben beyaz üzerine başka başka sâdır olan fermân-ı âlîye imtisâlen iktizâ edenlere tenbîh ve tekîd olduğun bildirip o makūle âyînlerine mugāyir avrat üzerine avrat almak vesâir vechile nizâm-ı hâllerinin mugāyiri hareket sevdâsıyla kenar mahkeme ve mahallât imâmlarına vardıklarında reddile cevâb verilerek men‘ ve def‘i husûsuna ihtimâm ve dikkat ve mârru’z--zikr kazâ ve nevâhîlerde sâkin ve mütemekkin Ermeni re‘âyâsının âyînleri üzere nikâhlarına Patrik-i mersûm veyâhud tarafından ta‘yîn eylediği vekîllerinin gayrı kimesne karışmamak üzere yedine verilen berâtı şürûtunda musarrah ve mukaddemâ bu husûs için emr-i âlîşân verilmişiken bu esnâda o makūle âyînlerine rağbet etmeyip târik-i âyîn-i müfsidlerinden zikrolunan mahallerde ve gerek sâir taraflarda mahalle imâmlarını iğfâl ve ıtmâ‘ ile nice dürlü ihtilâl-i nizâm hâllerini mûcib ve nicelerine sirâyet ve ekseri âyîn-i kadîmelerini terk ve fesâdları yevmen fe-yevmen tezâyüd ve zabt ü tasarrufları bir vechile mümkün olmadığından mahâll-i mezkûrede vâki‘ mahallât imâmlarına taraf-ı şer‘den tenbîh olunup <> âyînlerine muhâlif nikâh câiz olmayan kefereye nikâh ettirilmemek için tevârîh-i muhtelife ile verilen evâmir-i aliyye mûcebince bin iki yüz otuz altı senesi Şa‘bân’ının selhinde emr-i şerîfim verildiği derkenâr olunmağla imdi derkenârı mûcebince tekîdi hâvî fermân-ı âlîşânım sâdır olmuşdur Buyurdum ki hükm-i şerîfim vardıkda bu bâbda sâdır olan emrim üzere amel edip dahi husûs-ı mezbûr için târih-i mezkûrda emr-i âlîşânım verildiği Hazîne-i âmirem defterlerinde mukayyed olmağla mukaddemâ vârid ve hâlâ vech-i meşrûh üzere tekîdi hâvî şeref-yâfte-i sudûr olan işbu emr-i şerîf-i celîlü’ş-şân vâcibü’l-ittibâ‘ ve lâzımü’l-imtisâlimin mazmûn-ı münîfi üzere amel hareket-birle hilâf-ı şürût ve nizâm ve mugāyir-i âyîn ve emr-i âlîşânım vaz‘ ve harekete bir dürlü rızâ ve cevâz gösterilmemesi emrine bezl-i cell-i himmet ve mezîd ihtimâm ve dikkat eyleyesiz. Şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Fî 3 min Ra sene 1243. El-Kostantıniyyeti’l-mahrûse.