İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 351 Hüküm no: 173 Orijinal metin no: [63b-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Ahmediye’de bulunan alacacı ve peştemalcı esnafının tezgâhlarını vakfa devredip vakfın kiracısı olarak çalışması Ahmediye’ye naklolunan alacacı ve peştemâlcı destgâhlarına dâir ilmuhaberdir. Hüdâvendigâr-ı esbak cennet-mekân firdevs-âşiyân Sultan Ahmed Hân-ı sâlis -tâbe serâhu- hazretlerinin Enderûn-ı Saray-ı Cedîd-i Âmire’de vâki‘ kütübhâne-i celîlesi evkāfından Fazlıpaşa Sarayı arsasında kâin iken Ahmediye nâm mahalle naklolunan alacacı kârhânesinde işleyen alacacı [ve] peştemâlcı esnâfı mâlik oldukları yüz elli âdet destgâhlarını vakf-ı şerîfe teberru‘ ve ba‘dehû bâ-mu‘accele ve müeccele istîcâr murâdında olmalarıyla bu keyfiyet vakf-ı şerîfe menâfi‘-i azîmeyi mûcib bir hayr-ı mahz olup bir gûnâ beis ve mahzûr olmadığı beyânıyla husûs-ı mezkûrun ma‘rifet-i şer‘le tanzîmini kâtibleri efendi takrîr etmekle bâ-fermân-ı âlî husûs-ı mezkûrun keyfiyet ve iktizâsı İstanbul kādısı ve Harameyn-i Şerîfeyn müfettişi fazîletli efendilerden isti‘lâm olundukda sâdır olan fermân-ı âlîye imtisâlen kādı-i mûmâ-ileyh tarafından me’zûnen irsâl olunan kâtib es-Seyyid Salih Afîf Efendi bi’l-ma‘iyye rü’yete me’mûr Harameyn-i Şerîfeyn müfettişi olup İstanbul pâyesiyle mükerrem fazîletli Mehmed İzzet Efendi ile Pazar günü Beşiktaş Sâhilsaray’ında dîvân odasında huzûrlarında akd-i meclis-i şer‘-i şerîf ettiklerinde esnâf-ı merkūmeden bir aded destgâha mâlik olan Serkiz v. Toros ve iki destgâha mâlik olan yiğitbaşı Vartan v. Avanis ve iki destgâha mâlik olan Mıgırdıç v. Kirkor ve yedi destgâha mâlik Agop v. Manuk ve sekiz destgâha mâlik Kirkor v. Artin ve iki destgâha mâlik Simon v. Kirkor ve üç destgâha mâlik Ohan v. Avadik ve iki destgâha mâlik Karabet v. Simon ve üç destgâha mâlik Mardiros v. Manas ve üç destgâha mâlik Artin v. Markar ve iki destgâha mâlik Filyos v. Serkiz ve iki destgâha mâlik Haçador v. Simon ve beş destgâha mâlik Kigork v. Avanis ve iki destgâha mâlik Markar v. Anderyas ve iki destgâha mâlik Vartan v. Melkon ve iki destgâha mâlik Mikail v. Arakil ve bir destgâha mâlik Abraham v. Serope ve iki destgâha mâlik Artin v. Bogos ve iki destgâha mâlik Kokas v. Asador ve iki destgâha mâlik Ohan v. Kirkor ve iki destgâha mâlik Esteban v. Avadis ve sekiz destgâha mâlik Kapril v. Sahak ve üç destgâha mâlik Matos v. Sahak ve bir destgâha mâlik Mihitar v. Melkon ve iki destgâha mâlik Kaspar v. Matos ve bir destgâha mâlik Kirkor v. Nikegos ve iki destgâha mâlik Kalos v. Bedros ve iki destgâha mâlik Ohan v. Agop ve bir destgâha mâlik Kigork v. Kirkor ve iki destgâha mâlik Bağdasar v. Ohannes ve bir destgâha mâlik Arakkos v. Toros ve üç destgâha mâlik Abram v. Kalos ve dört destgâha mâlik Hamparsum v. Karabet ve bir destgâha mâlik Bogos v. Artin ve üç destgâha mâlik Bağdasar v. Abraham ve dört destgâha mâlik Kazer v. Kigork ve bir destgâha mâlik Zakar v. Haçador ve bir destgâha mâlik Kigork v. Papahan nâm zimmîler asâleten ve iki destgâha mâlik Abraham v. Avadik zimmînin karındaşı mersûm Ohan zimmî vekîl olduğu ve iki destgâha mâlik olduğu Simon v. Haçador zimmînin oğlu mersûm Haçador zimmînin vekîl olduğu ve üç destgâha mâlik Manuk v. Serkiz ve iki destgâha mâlik Agop v. Toros zimmîler taraflarından mersûm Kigork v. Avanis zimmînin vekîl olduğu ve iki destgâha mâlik Nikegos v. Anderyas zimmînin karındaşı mersûm Markar zimmî vekîl olduğu ve iki destgâha mâlik Kirkor v. Serkiz zimmînin oğlu mersûm Ohan zimmî vekîl olduğu ve dört destgâha mâlik Mikail zimmînin babası mersûm Kapril v. Sahak zimmî vekîl olduğu ve iki destgâha mâlik Markos v. Vartan zimmînin mersûm Kalos v. Bedros zimmî vekîl olduğu ve iki destgâha mâlik Kalos v. Vartan zimmî tarafından mersûm oğlu Abram zimmî vekîl olduğu ve dört destgâha mâlik Kirkor v. Kirah ve iki destgâha mâlik Avanis v. Artin ve iki destgâha mâlik Kirkor v. Abram ve bir destgâha mâlik Haçador v. Mardiros ve bir destgâha mâlik Serkiz v. Mardiros ve bir destgâha mâlik Kirkor v. Danyel ve bir destgâha mâlik Bedros v. Kirkor ve bir destgâha mâlik Kirah v. Artin zimmîler tarafından mersûm Abram vekîl olduğu ve üç destgâha mâlik Sinan v. Ohan tarafından mersûm Vartan v. Avanis vekîl olduğu ve üç destgâha mâlik Mardiros v. Hazer ve iki destgâha mâlik Agop v. Ağyazar ve üç destgâha mâlik Abraham v. Haçador ve iki destgâha mâlik Manuk v. Karabet ve iki destgâha mâlik Bedros v. Atam ve iki destgâha mâlik Kirkor v. Artin ve iki destgâha mâlik Mesrob v. Karabet zimmî kebîre kızı Bagisa Nasrâniye taraflarından yiğitbaşı mersûm Vartan zimmînin vekîl olduğu esnâf-ı merkūme kethüdâsı es-Seyyid Ömer Ağa b. Osman ve el-Hâc Ali Ağa b. Ali nâm şâhideyn-i mu‘addileyn şehâdetleriyle sâbit olmağla vekâleten meclis-i ma‘kūd-ı mezkûrda vakf-ı müşârun-ileyh mütevellîsi hâcegân-ı Dîvân-ı Hümâyûn’dan es-Seyyid İbrahim Edhem Beyefendi b. el-merhûm el-Hâc Abdurrahman Ağa muvâcehesinde her biri takrîr-i kelâm edip biz ve müvekkilûn-ı mersûmûndan her birimiz ber-vech-i muharrer mâlikleri olduğumuz sâlifü’z-zikr yüz elli aded destgâhımızı tav‘ u rızâmızla vakf-ı müşârun-ileyhe akār olmak üzere meccânen teberru‘ ve mahallinde [64a] fâriğân ani’ş-şevâgil mütevellî-i mûmâ-ileyhe teslîm ol dahi vakıf için bi’t-tevliye kabz ve tesellüm etmekle ol vechile destgâh-ı mezkûrlarda bizim ve müvekkilûn-ı mersûmûnun kat‘â alâkamız kalmayıp vakf-ı müşârun-ileyh akārâtından oldukdan sonra mütevellî-i mûmâ-ileyh destgâh-ı mezkûrların beherini yüzer guruş icâre-i mu‘accele ve senedi on ikişer guruş icâre-i müeccele ile bi’l-icâreteyn bize îcâr ve teslîm biz dahi ber-vech-i muharrer istîcâr ve tesellüm ve kabz ve icâre-i mu‘accelesi olan cem‘an on beş bin guruş vakf-ı şerîf için mütevellî-i mûmâ-ileyhe teslîm ve umûr-ı vakfa sarfla istihlâke emreylediğimizde ol dahi bi’t-tevliye ahz u kabz ve emirleri üzere umûr-ı vakfa sarfla istihlâk etmekle fîmâ-ba‘d destgâh-ı mezkûr ashâbı sâir bi’l-icâreteyn akārât-ı evkāf müstecirleri misillü sağlıklarında mutasarrıf olup hâlik olduklarında evlâd-ı zükûr ve inâsına seviyyen intikāl etmek ve bilâ-veled hâlik olup destgâh mahlûl oldukda bir destgâh ecr-i misli olan altı yüz guruş mu‘accele ve müeccele-i kadîmesiyle kalfalarımızın akdemine îcâr olunmak ve destgâh mutasarrıfları birbirlerine ferağ murâd eylediklerinde mütevellî-i vakfa ancak on iki guruş harc-ı temessük verilip ziyâde mutâlebe olunmamak ve istiğlâlen ferağ olundukda kadîmi vechile nısfı olarak altı guruş harc-ı temessük verilmek üzere bi’t-terâzî nizâma rabt olunmağla keyfiyet Harameyn-i Şerîfeyn muhâsebesine kayd ile i‘lâm-ı hâl siyâkında yedlerine bir kıt‘a emr-i âlîşân ihsân ve İstanbul ve Teftîş-i Harameyn mahkemelerine ve taraf-ı vakf-ı müşârun-ileyhe ilmuhaberlerinin i‘tâ olunmasını istid‘â ve istirhâm eylediklerini kādı-i mûmâ-ileyh Abdulkādir Beyefendi ile müfettiş-i mûmâ-ileyh Mehmed İzzet Efendi i‘lâm etmeleriyle i‘lâmı mûcibince emri ısdâr ve lâzım gelen mahallere ilmuhaberleri i‘tâ olunmak bâbında fermân-ı âlî sâdır olmağın imdi i‘lâmı ve sâdır olan fermân-ı âlî mûcibince nizâm-ı mezkûr düstûrü’l-amel tutulup hilâfı vaz‘ u hareket ettirilmemek vechile i‘lâm-ı hâl siyâkında esnâf-ı merkūme yedlerine i‘tâ olunmak üzere arzlarıyla şerefrîz-i sudûr olan işbu emr-i celîlü’ş-şânın mûcibi icrâ olunmak bâbında mahâll-i mezkûre ve Harameyn Hazînesi’ne ilmuhaberleri i‘tâsıyla İstanbul kādısına ve Harameyn-i Şerîfeyn müfettişine hitâben hükm-i hümâyûn verilmek ricâsına iftihâru’l-havâs ve’l-mukarrabîn mu‘temedü’l-mülûk ve’s-selâtîn muhtâru’l-izzi ve’t-temkîn bi’l-fî‘l Dârü’s-sa‘âdeti’ş-şerîfe ağası olup hâlâ Harameyn-i Şerîfeyn evkāfı nâzırı olan Abdullah Ağa -dâme uluvvuhû- arz etmeğin mûcibince emri ısdâr olunmak bâbında fermân-ı âlî sâdır olmağın mûcibince emri ve Teftîş-i Harameyn Mahkemesi’ne ve taraf-ı vakf-ı müşârun-ileyhe ve Harameyn Hazînesi’ne ilmuhaberleri verilmekle ber-minvâl-i muharrer İstanbul Mahkemesi tarafına dahi işbu ilmuhaber verildi. Fî 13 min Ca sene 1243