İstanbul Mahkemesi 154 Numaralı Sicil (H. 1237-1246 / M. 1822- 1831) cilt: 88, sayfa: 444 Hüküm no: 250 Orijinal metin no: [89a-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Çarşambapazarı civarında bulunan Aya Yorgi kilisesinin tamiri Aya Yorgi kenîsesi emri Düstûr-i mükerrem müşîr-i mufahham nizâmü’l-âlem müdebbiru umûrü’l-cumhûr bi’l-fikri’s-sâkıb mühemmimü mehâmmi’l-enâm bi’r-re’yi’s-sâib mümehhidü bünyâni’d-devleti ve’l-ikbâl müşeyyidü erkânü’s-sa‘âdeti ve’l-iclâl el-mahfûfu bi-sunûfi avâtıfi’l-meliki’l-a‘lâ hâlâ bi’l-istiklâl Asâkir-i Mansûre Seraskeri vezîrim Hüsrev Mehmed Paşa -edâmallâhu te‘âlâ iclâlehu- ve akzâ kuzâti’l-Müslimîn evlâ vülâti’l-muvahhidîn ma‘denü’l-fazli ve’l-yakīn râfi‘u a‘lâmi’ş-şerî‘ati ve’d-dîn vârisü ulûmi’l-enbiyâi ve’l-mürselîn el-muhtassu bi-mezîd-i inâyeti’l-Meliki’l-Mu‘în mevlânâ İstanbul kādısı -zîdet fezâilühû- ve kıdvetü’l-emâcid ve’l-a‘yân hâssam mi‘mârbaşısı Abdülhalim -zîde mecdühû- tevkī‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olucak ma‘lûm ola ki Dersa‘âdet’imde Çarşambapazarı kurbünde Kiremid Mahallesi demekle ma‘rûf Tevkī‘î Cafer Mahallesi’nde kâin Rum milletine mahsûs Aya Yorgi kilisesi demekle ma‘rûf kilise mürûr-ı eyyâm ile müşrif-i harâb ve inhidâma mâil olarak ta‘mîr ve termîme muhtâc olduğundan bahisle kilise-i mezkûrun hey’et-i asliyesi üzere bilâ-tevsî‘ ve terfî‘ ta‘mîr ve inşâsı husûsuna müsâ‘ade-i seniyyem erzân kılınması İstanbul ve tevâbi‘i Rum patriği ve Dersa‘âdet’imde mukīm cemâ‘at metropolidânının südde-i sa‘âdetime takdîm eyledikleri bir kıt‘a arzuhâllerinde istid‘â ve niyâz ve mahalle-i mezbûre re‘âyâsının mahzar-gûne Rûmiyyü’l-ibâre bir kıt‘a kâğıdları dahi ibrâz olunmuş olmakdan nâşî nizâmı kaydı ba‘de’l-ihrâc kilise-i mezkûr ma‘rifet-i şer‘-i şerîf ve hâssam mi‘mârı ma‘rifetiyle keşf ve mu‘âyene olunarak keyfiyeti i‘lâm olunmak üzere husûs-ı mezbûr sen ki mevlânâ-yı mûmâ-ileyhsin sana lede’l-havâle taraf-ı şerî‘at-ı garrâdan mürsel başkâtib eşref-i kuzâtdan kıdvetü’l-kuzât ve’l-hükkâm mevlânâ İbrahim Ârif -zîde fazluhu- ve hâssam mi‘mârbaşısı mûmâ-ileyh tarafından müte‘ayyen es-Seyyid Ali Necib ve Mehmed Âdil ve Hüseyin Hüsnü Halîfeler ile kilise-i mezbûra varıp mahalle-i mezbûre imâmı es-Seyyid İbrahim Edhem b. el-Hâc Mehmed Ârif ve bekçisi Mehmed Şâkir b. İbrahim ve mi‘mârbaşı-i mûmâ-ileyh etbâ‘ından es-Seyyid Mehmed b. es-Seyyid Musa huzûrlarında keşf ve mu‘âyene ve mesâha olundukda mi‘mârân-ı mezbûrûnun tersîm eyledikleri resm üzere nefs-i kilise-i mezbûrun tarîk-i âm tarafı on sekiz zirâ‘ on beş parmak ve muhâzîsi on beş zirâ‘ on dört parmak ve Kürkçü Dimitri zimmî menzili tarafı yirmi beş zirâ‘ on parmak ve muhâzîsi olan Kürkçü Bali zimmî menzili tarafı yirmi sekiz zirâ‘ altı parmak terbî‘an dört yüz altmış dört zirâ‘ ve kaddinin tarîk-i âm cânibi sakfen tabanına müsâvî olunca yedi buçuk zirâ‘ ve verâsı olan sed tarafı kezâlik sakfen tabanına varınca altı buçuk zirâ‘ mahallinin duvarları harâb olmağla kāimen ta‘mîri ve harâb olan sakfının tecdîdi ve havlusunun cevânib-i erba‘a duvarlarının termîmi ve sed duvarlarının iktizâsına göre ta‘mîr ve tecdîdi ve müştemilât-ı sâiresinin tekmîliyle i‘mârı iktizâ eylediği hulefâ-i mezbûrûn ve hâzirûn-ı Müslimûn-ı merkūmûndan her biri ihbâr ve ol vechile ta‘mîr ve termîmini kilise-i merkūm râhibi Esteryo v. Darid ve mütevellîsi Doğramacı Kiryako ve Nikola ve yazıcı Keresteci Yorgi v. Nikola ve nâzırı Kürkçü Kosta v. Dimitri ve mahalle-i mezbûre re‘âyâsından Enserci Kostandi v. Abraham ve Duhancı Kamyanos v. Yorgi ve Kürkçü Angeli v. Yamandi ve sâir ehl-i zimmet re‘âyâ istid‘â ve istirhâm eylediklerini kilise-i mezbûr ba‘de’l-keşf ve’l-mu‘âyene mevlânâ-yı mûmâ-ileyh ma‘an meb‘ûs ümenâ-i şer‘den Çukadâr Halil b. Mehmed Ali ve Muhzır Molla Halil b. Süleyman ile meclis-i şer‘e gelip alâ-vukū‘ihî inhâ ve takrîr eyledikleri i‘lâm olunmuş ve bir kıt‘a resmî dahi takdîm kılınmış olmakdan nâşî muktezâ-yı şer‘îsi bi’l-fî‘l şeyhülisâm ve müfti’l-enâm olan a‘lemü’l-ulemâi’l-mütebahhirîn efdâlü’l-fudalâi’l-müteverri‘în Yâsîncizâde mevlânâ es-Seyyid Abdülvehhab -edâmallâhu te‘âlâ fezâilehû-dan lede’l-istiftâ İstanbul’da Kiremid Mahallesi demekle ma‘rûf Tevkī‘î Cafer mahalelsinde vâki‘ Nasârâ tâifesinin kenîse-i kadîmeleri mürûr-ı eyyâm ile harâb ve ta‘mîre muhtâc oldukda tâife-i mezbûre kenîse-i merkūmeyi bilâ-ziyâde vaz‘-ı kadîmi üzere ta‘mîre kādir olurlar mı el-cevâb olurlar deyü bir kıt‘a fetvâ-yı şerîfe verilmiş ve keyfiyet huzûr-ı lâmi‘u’n-nûr-ı tâcdârâneme lede’l-arz mesâğ-ı şer‘-i şerîf olduğu vechile kenîse-i mezbûrenin ta‘mîr ve termîmi husûsuna müsâ‘ade-i seniyye-i mülûkânem erzân kılınarak ol bâbda hatt-ı hümâyûn-ı [89b] inâyet-makrûn-ı şâhânem sahîfe-pîrây-ı sudûr olmuş olmakdan nâşî mantûk-ı münîfi ve verilen fetvâ-yı şerîfe muktezâsı üzere amel olunmak fermânım olmağın ruhsatı hâvî işbu emr-i şerîfim ısdâr ve tisyâr olunmuşdur. İmdi kenîse-i mezbûrun tûlen ve arzan ve kadden hey’et-i asliyesini bir karış ve bir parmak tecâvüz etmemek şartıyla mesâğ-ı şer‘-i şerîf olduğu vechile bilâ-tevsî‘ ve lâ-terfî‘ vaz‘-ı kadîm ve hey’et-i asliyesi üzere ta‘mîr ve termîmi husûsuna müsâ‘ade-i seniyyem bî-dirîğ ve şâyân kılındığı ve bu vesîle ile vaz‘-ı kadîminden ziyâde nesne ihdâsına irâet-i ruhsat olunmak ve zımnında re‘âyâdan bir akçe ve bir habbe ahz ve tahsîl kılınmak lâzım gelir ise mütecâsir olanlar mesûl ve mu‘âteb olacakları siz ki vezîr-i müşâr ve mevlânâ ve hâssam mi‘mârbaşısı mûmâ-ileyhimsiz ma‘lûmunuz oldukda ber-vech-i meşrûh amel ve harekete dikkat ve hilâfından be-gāyet tevakkī ve mübâ‘adet eylemeniz bâbında fermân-ı âlîşânım sâdır olmuşdur. Buyurdum ki vusûl buldukda bu bâbda vech-i meşrûh üzere şeref-yâfte-i sudûr olan fermân-ı vacibü’l-ittibâ‘ ve lâzimü’l-imtisâlimin mazmûn-ı itâ‘at-makrûnuyla amel ve hareket ve hilâfından be-gāyet tehâşî ve mücânebet eyleyesiz, şöyle bilesiz, alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Fî evâil-i şehr-i Cumâdelûlâ sene 1246